Η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να καταργήσει τους δημοσιονομικούς κανόνες και να τους αντικαταστήσει με πιο ευέλικτες δημοσιονομικές προδιαγραφές (standards), υποστηρίζουν τρεις αξιόλογοι οικονομολόγοι σε μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του Peterson Institute for International Economics της Ουάσιγκτον.

«Οι προδιαγραφές καθορίζουν έναν στόχο, δίχως όμως να προσδιορίζουν απόλυτα πώς να επιτευχθεί. “Μην οδηγείτε με ταχύτητα άνω των 55 μιλίων την ώρα” είναι ένας κανόνας, “Μην οδηγείτε με υπερβολική ταχύτητα” είναι μία προδιαγραφή. Το ποια ταχύτητα θεωρείται “υπερβολική” θα εξαρτάται από το ευρύτερο πλαίσιο και θα κρίνεται με βάση κοινωνικούς κανόνες και νομικά προηγούμενα», εξηγούν σε μία σύνοψη της εργασίας τους που δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή επιθεώρηση γεωπολιτικής Le Grand Continent ο Ολιβιέ Μπλανσάρ, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του  ΔΝΤ, ο Αλβαρο Λεάντρο, οικονομολόγος της CaixaBank Research, και ο Γέρομιν Σετελμάιερ, πρώην επικεφαλής οικονομικής πολιτικής στο Υπουργείο Οικονομίας της Γερμανίας και νυν υποδιευθυντής του τμήματος στρατηγικής και αξιολογήσεων του ΔΝΤ.

Στο κείμενό τους επισημαίνουν καταρχάς πως δύο βασικά κριτήρια της Συνθήκης του Μάαστριχτ  – έλλειμμα και δημόσιο χρέος όχι άνω του 3% και του 60% επί του ΑΕΠ αντίστοιχα  – οδήγησαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών στη δημιουργία ολοένα πιο πολύπλοκων κανόνων.

Εξαιτίας της πανδημίας οι δημοσιονομικοί κανόνες ανεστάλησαν αλλά το φλέγον ζήτημα όσον αφορά τις χώρες της ευρωζώνης σχετίζεται όχι μόνον με το παρόν αλλά και με το απώτερο μέλλον, με το τι θα κάνουν, δηλαδή, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις  μετά το τέλος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης με στόχο την επανεκκίνηση και την ανάκαμψη των οικονομιών τους.

Κατάργηση τώρα!

Η συζήτηση για το τι μέλλει γενέσθαι συνεχίζεται, σύμφωνα, όμως, με τους Μπλανσάρ, Λεάντρο και Σετελμάιερ, οι κανόνες που ανεστάλησαν δεν πρέπει να τεθούν εκ νέου σε ισχύ αλλά να καταργηθούν: «ο ρόλος των δημοσιονομικών κανόνων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι θεμελιωδώς διαφορετικός από τον ρόλο των εθνικών δημοσιονομικών κανόνων. Οι εθνικοί δημοσιονομικοί κανόνες υπάρχουν για να συνδράμουν τις χώρες στην επίτευξη των προκαθορισμένων στόχων της δημοσιονομικής πολιτικής. Αντιθέτως, ο μοναδικός στόχος των δημοσιονομικών κανόνων ή κριτηρίων της ΕΕ θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της σταθερότητας του χρέους της κάθε χώρας. Υπό την προϋπόθεση ότι επιτυγχάνεται αυτός ο στόχος, τα κράτη – μέλη θα πρέπει να είναι ελεύθερα να εφαρμόζουν τη δημοσιονομική πολιτική που επιθυμούν», εξηγούν.

Αναγνωρίζουν, φυσικά, το ενδεχόμενο κάποια χώρα να αποπειραθεί να επωφεληθεί από την αντικατάσταση των κανόνων με πιο ευέλικτες προδιαγραφές.

Το άρθρο 126 της συνθήκης όσον αφορά τη λειτουργία της ΕΕ αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα ευέλικτης προδιαγραφής: «Τα κράτη μέλη αποφεύγουν τα υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα». Πότε, όμως, ένα δημοσιονομικό έλλειμμα κρίνεται υπερβολικό και, το κυριότερο, ποιος το κρίνει αυτό;

Οι τρεις οικονομολόγοι προτείνουν να συνοδευτούν οι όποιες ευέλικτες δημοσιονομικές προδιαγραφές από κριτήρια που θα περιορίζουν την ευχέρεια κινήσεων των κρατών  – μελών τα οποία θα πρέπει να επιτηρούνται στενά από τα ανεξάρτητα εθνικά δημοσιονομικά όργανα και από την Κομισιόν. Οσον αφορά το ενδεχόμενο διαφωνιών μεταξύ των κρατών μελών, προτείνεται η δημιουργία ενός νέου τμήματος στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης που θα ειδικεύεται στη διαμεσολάβηση και στη διαιτησία.

Οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά δηλώνουν πως τα κριτήρια του Μάαστριχτ θα τεθούν εκ νέου στη ισχύ οπότε αυτό καταστεί δυνατό, ωστόσο αυξάνονται όλοι όσοι επιζητούν την εξέταση πιο δημιουργικών προτάσεων με στόχο την τροποποίησή τους, οπότε, αυτό σημαίνει πως η πρόταση των Μπλανσάρ, Λεάντρο και Σετελμάιερ σίγουρα θα δώσει νέα πνοή στη συζήτηση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News