«Ξαφνικός θάνατος». «Καταστροφή». Ενα δύσκολο καλοκαίρι που τελειώνει ακόμα πιο άδοξα.

Τι από τα παραπάνω μπορεί να περιγράψει σήμερα την κατάσταση στην Πάρο;

Ολα.

Από το Σάββατο το νησί των Κυκλάδων πρωταγωνιστεί μαζί με την Αντίπαρο ως εστία διασποράς του κορονοϊού. Εκτακτα μέτρα εφαρμόστηκαν, το ωράριο στα καταστήματα, εστιατόρια και μπαρ περιορίστηκε, επιβλήθηκαν μάσκες παντού, το 112 έστειλε μήνυμα σε άπαντες στην ευρύτερη περιοχή και τα (ανακριτικά) φώτα στράφηκαν στα δύο νησιά.

«Το περίμενα να γίνει, αλλά πιο αργά», λέει ξενοδόχος του νησιού. «Ανεύθυνοι επιχειρηματίες που δεν σέβονται τίποτα, ούτε την υγεία των εργαζομένων, ούτε των πελατών, έβαζαν κόσμο στα μαγαζιά τους, σαν να μην υπάρχει κορονοϊός», προσθέτει με αγανάκτηση.

Οι εικόνες συγχρωτισμού στην Πάρο, κυρίως στο λιμανάκι της Νάουσας και στην πλατεία της Αντιπάρου τα βράδια, ήταν ευρέως γνωστές. Πρωταγωνιστούσαν στα «instastories». Ηταν το θέμα συζήτησης για όσους είχαν συναίσθηση του ότι η πανδημία ελλοχεύει. «Εμείς δεν πλησιάζουμε στη Νάουσα και στην Αντίπαρο», έλεγαν οι περισσότεροι από τα μέσα Ιουλίου και μετά, για να σπεύσουν να συμπληρώσουν ότι για τη βραδινή τους έξοδο προτιμούσαν πιο ήσυχα μέρη. Γιατί η Πάρος, παρά τη δυσκολία του φετινού καλοκαιριού που στέρησε κίνηση από πολλές τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας, είχε κόσμο. «Η Πάρος είχε τον περισσότερο κόσμο από τα νησιά των Κυκλάδων», λέει τουριστικός επιχειρηματίας, συγκρίνοντας με τη Σαντορίνη «η οποία φέτος έχει πληγεί σημαντικά. Η Μύκονος έχει παρόμοια νούμερα με την Πάρο αλλά έχει πολλά περισσότερα δωμάτια». Στην Πάρο τα ξενοδοχεία κατέγραψαν μια καλή πληρότητα για 15 μέρες, από τα τέλη Ιουλίου έως τα μέσα Αυγούστου. «Ουσιαστικά σε αυτές τις 15 ημέρες κάναμε το 70% του τζίρου μας», αναφέρει ο ίδιος.

Το νησί εξάλλου τα τελευταία χρόνια αποτελεί δημοφιλή προορισμό, τόσο από ξένους, όσο και από Ελληνες, οι οποίοι έχουν ή νοικιάζουν παραθεριστικές κατοικίες. Πολλές και οι αγοραπωλησίες και οι νέες οικοδομές. Αλλά και το ξενοδοχειακό δυναμικό του εμπλουτίζεται με νέα boutique ξενοδοχεία. Και παρά τη δυσκολία της συγκυρίας, από τα μέσα Ιουλίου και μετά ο κόσμος που έφθανε στην Πάρο ήταν πολύς. Ανάμεσά του και πολλές παρέες νέοι, που είχαν βρει οικονομικά δωμάτια για διαμονή τριών έως πέντε ημερών.

Οπως φάνηκε, οι τελευταίοι, ήταν το συστατικό για να γεμίσουν ασφυκτικά τα μπαρ στη Νάουσα, στη Χρυσή Ακτή και στην πλατεία της Αντιπάρου.

Προφανώς και όλα αυτά δεν συνέβησαν μόνο στην Πάρο και στην Αντίπαρο. Οι εικόνες και τα ρεπορτάζ από τα beach bars της Μυκόνου, από το παλιό λιμάνι στις Σπέτσες, από τη συναυλία στη Χαλκιδική, από τους πολυπληθείς γάμους ανά την επικράτεια, οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα. Στην αναζωπύρωση των κρουσμάτων που ανησυχεί την κυβέρνηση και τους πολίτες από τις αρχές του μήνα.

Τι κάθισε όμως την Πάρο στο σκαμνί; Το νησί ήταν ο κοινός παρονομαστής ως πέρασμα διακοπών όσων βρέθηκαν θετικοί στον ιό, όταν επέστρεψαν στον τόπο κατοικίας τους, λένε οι πληροφορίες από τον ΕΟΔΥ.

Ουσιαστικά «εξήγαγε» covid19.

«Φταίει ο Δήμος, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, γιατί όταν ξεκίνησαν οι πρώτες συναθροίσεις, έπρεπε να έχει κινητοποιηθεί η Αστυνομία και να μοιράσει πρόστιμα. Οχι μόνο να κάνει συστάσεις», τονίζει ξενοδόχος της Πάρου. «Από την ημέρα που το 112 ειδοποίησε άπαντες, όλοι όσοι θα έμεναν στην Πάρο ή στην Αντίπαρο μέχρι τις 27-28 Αυγούστου, μεταφέρουν τα εισιτήρια της αναχώρησής τους νωρίτερα. Στην Αντίπαρο, το Ferry boat έχει τον μισό κόσμο από τότε και μετά. Το καλοκαίρι δείχνει να τελειώνει. Στις 25 Αυγούστου θα είναι σαν τα τέλη Μαΐου».

Αντίστοιχα και οι ακυρώσεις έχουν ξεκινήσει ξανά. «Ο κόσμος που ήθελε να έρθει τον Σεπτέμβριο φοβήθηκε. Αλλαξε η ψυχολογία. Τα περισσότερα ξενοδοχεία θα κλείσουν νωρίτερα».

Τώρα ακυρώνονται «όλα τα προγράμματα του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου», λέει πράκτορας του νησιού. «Και όποια ελπίδα υπήρχε για προγραμματισμό το 2021 εξανεμίστηκε. Δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο την επόμενη χρονιά. Το νησί στοχοποιείται», τονίζει, επισημαίνοντας ότι «και σε άλλα νησιά καταγράφηκαν κρούσματα».

Και τώρα τι;

«Η ενημέρωση σχετικά με τα κρούσματα ήταν ελλιπέστατη», προσθέτει, επιβεβαιώνοντας ότι από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων και μετά «φεύγει κόσμος για άλλα νησιά». Αλλά παρατηρείται και βραδινή κινητικότητα νεαρότερων ηλικιών προς Νάξο, όπου δεν υπάρχουν περιορισμοί. Και επιστρέφουν στην Πάρο με το πρωινό δρομολόγιο!

«Κατά τη γνώμη μου δεν δόθηκαν και τα κατάλληλα μηνύματα», υποστήριξε ο καθηγητής πολιτικής της υγείας LSE Ηλίας Μόσιαλος, μιλώντας την Κυριακή στον ΣΚΑΙ. «Δηλαδή, θα έπρεπε η απελευθέρωση και η επαναφορά στη νέα κανονικότητα να συνδυαστεί με μια πολύ έντονη προσπάθεια ενημέρωσης, αλλά και ταυτόχρονα συνολικής προετοιμασίας, που θα έπρεπε να είναι διττή – και της Πολιτείας και των πολιτών», υπογράμμισε.

Ο ίδιος επισήμανε ότι από τα τέλη Απριλίου, ακολούθησε μια περίοδος στη χώρα «όπου ήδη είχαμε αρχίσει να βλέπουμε μια χαλαρότητα όσον αφορά στην κυκλοφορία των συμπολιτών μας και τις κοινωνικές δραστηριότητες που είχαν αυξηθεί από τα τέλη Απριλίου». Και πρόσθεσε: «Παρακολουθήσαμε μια περίοδο από τις αρχές Μαΐου μέχρι τα τέλη Ιουλίου – αυτό είναι μια αρκετά μεγάλη περίοδος, τριών μηνών – όπου δεν υπήρχε πρόβλημα, το οποίο σημαίνει ότι είχε κατορθώσει η Ελλάδα να συμπιέσει πάρα πολύ τον αριθμό των κρουσμάτων σε πολύ χαμηλό επίπεδο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μεγάλη διασπορά της νόσου. Αλλά ήταν αναμενόμενο με τόσο έντονη κοινωνική δραστηριότητα που ακολούθησε, χωρίς να εφαρμόζονται στην ουσία τα μέτρα, δηλαδή δεν φορούσε κανένας μάσκες, δεν τηρούνταν καμία φυσική απόσταση και δεν ξέρω για τα μέτρα της υγιεινής γενικότερα, αν τα τηρούσαν, βασικά τα αντισηπτικά και την καθαριότητα των χεριών». Αυτά «δεν τηρήθηκαν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα».

Ποια λοιπόν ήταν τα μηνύματα που δόθηκαν στην Πάρο;

Στα τέλη Μαρτίου και εν μέσω καθολικού lockdown το μήνυμα που εξέπεμψε ο Δήμος Πάρου στους δυνητικούς επισκέπτες του νησιού ήταν: «WE ready, YOU safe, ALL happy».

Εμείς έτοιμοι, εσείς ασφαλείς, όλοι χαρούμενοι. Τι απ’ όλα αυτά ισχύει σήμερα; Τίποτα.

Παρότι μετά από δωρεά ιδιωτών από την Αντίπαρο, το Κέντρο Υγείας της Πάρου προμηθεύτηκε τον Ιούνιο μηχάνημα μοριακής ανάλυσης για τον εντοπισμό κρούσματος και 300 μοριακά τεστ. Η Πάρος και η Αντίπαρος ήταν από τα πρώτα νησιά που προετοιμάστηκαν, εξωραΐζοντας την υγειονομική τους υποδομή. Ομως αυτή η προετοιμασία για τον κορονοϊό δεν εξωράισε και τις συμπεριφορές.

Πόσο το de facto, όπως φάνηκε, «laissez faire» του Δήμου Πάρου, οι συστάσεις της Αστυνομίας και τα πρόστιμα για… ηχορύπανση σε εστιατόρια και μπαρ όπου εμφανώς υπήρχε συγχρωτισμός έφεραν το νησί στη θέση που είναι σήμερα;

Ο δήμαρχος Πάρου Μάρκος Κωβαίος με επιστολή του στον Πρωθυπουργό και τον υπουργό Υγείας τη Δευτέρα, υπογραμμίζει τη στοχοποίηση του νησιού και αμφισβητεί την ιχνηλάτηση του επιδημιολογικού φορτίου που ενοχοποιεί το νησί. Ο ίδιος ζητά ενημέρωση για τα συνολικά κρούσματα του ιού, ώστε να διαπιστωθεί αν ορθώς επιβλήθηκαν τα περιοριστικά μέτρα, καθώς υπογραμμίζει ότι γνώριζε μόνο για 25 από την αρχή της χρονιάς.

Είναι ξεκάθαρο ότι η εικόνα της Πάρου έχει υποστεί μεγάλη ζημιά. Και είναι το ίδιο σαφές ότι δεν είναι το μόνο νησί στο οποίο καταγράφηκαν αυτές οι εικόνες. Η διασπορά που διαπιστώθηκε σε περιοχές της χώρας, με αυτή ως σημείο αναφοράς, την έφερε στη θέση που βρίσκεται σήμερα. Και προφανώς, το lockdown στον Πόρο, που ήταν το πρώτο νησί όπου εφαρμόστηκαν τα περιοριστικά μέτρα δεν αντήχησε τόσο δυνατά, μια και δεν έχει την ίδια κινητικότητα και εξωστρέφεια, όπως η Πάρος και η Αντίπαρος. Γι’ αυτό και η «ξυλιά» του Πόρου έγινε «χαστούκι» στην Πάρο. Ομως το ζήτημα δεν είναι «ποιος έκανε τη μεγαλύτερη αταξία». Ούτε το να κάνεις το σωστό, έχει να κάνει με τον διπλανό σου. Και απ’ ό,τι φάνηκε, στην Πάρο τα πρωτόκολλα και τα μέτρα υγειονομικής προστασίας δεν τηρούνταν από κάποιες επιχειρήσεις και θαμώνες και αυτό δεν ήταν άγνωστο στις αρχές του νησιού.

Η Πάρος και η Αντίπαρος ήταν από τα πρώτα νησιά που προετοιμάστηκαν, εξωραΐζοντας την υγειονομική τους υποδομή. Ομως αυτή η προετοιμασία για τον κορονοϊό δεν εξωράισε και τις συμπεριφορές.

Αδυναμίες έχει και ο ελεγκτικός μηχανισμός. Η αστυνομική δύναμη δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του καλοκαιριού, ειδικά με τις απαιτήσεις της φετινής περιόδου.

«Τα μέτρα ανακοινώνονται, αλλά δεν μπορούν να εφαρμοστούν», τόνισε ο δήμαρχος Αντιπάρου Αναστάσιος Φαρούπος, κάνοντας έκκληση να ενισχυθεί ο αστυνομικός σταθμός του νησιού, έστω για έναν μήνα το καλοκαίρι. «Δύο αστυνομικοί εκτελούν υπηρεσία στην Αντίπαρο και είναι αδύνατον να ελέγξουν» ό,τι γίνεται.

Αξίζει να παρατηρήσει κανείς τους ξένους τουρίστες που περπατούν κατά μήκος του λιμανιού της Παροικιάς, σέρνοντας τις βαλίτσες τους, με τα πρόσωπα καλυμμένα με προστατευτικές μάσκες.

Πόσο ακατάλληλο και εύκολο ακούγεται το σύνθημα «WE ready, YOU safe, ALL happy» σήμερα.

Εχουμε συνηθίσει να αρκούμαστε σε μια «ευφάνταστη» φράση για να καλύψουμε όλα τα κενά που υπάρχουν στην ουσία. Και κάθε φορά επιβεβαιώνεται ότι το περιτύλιγμα δεν αρκεί για να φτιάξει το περιεχόμενο.

Στην πραγματικότητα, WE – not – ready, YOU – not – safe, ALL – not – happy.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News