Την ίδια στιγμή που η τηλεκπαίδευση για τους ανηλίκους διανύει ακόμη την εποχή του Χαλκού («Πάω να θρηνήσω για τον Μαραντόνα» έγραφε ένας συμμαθητής της κόρης μου χθες στην καθηγήτρια στο Webex), η τηλεκπαίδευση για τους ενηλίκους ζει τη Νetflix στιγμή της. Αν αποφασίσεις να σηκωθείς από τον καναπέ (ή και να μη σηκωθείς), μπορείς πραγματικά να κάνεις κάτι με τον «υπερχρόνο» που σου δίνεται απλόχερα σε αυτό το  lockdown-ακορντεόν. Από δωρεάν online μαθήματα μεταπολεμικής αφηρημένης τέχνης στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, μέχρι επί πληρωμή διαδικτυακά σεμινάρια υφαντικής σε παραδοσιακό εργαλειό και μαθήματα σκακιού (11,1 εκατ. οι νέες εγγραφές στο Chess.com από τον περασμένο Μάρτιο, φυσικά χάρη και στην παγκόσμια επιτυχία της σειράς «Τhe Queen’s Gambit»).  

Η λογική είναι να κάνεις κάτι με αυτόν τον χαμένο χρόνο. Kαλό είναι o μετά την πανδημία πλανήτης (και η μετά το εμβόλιο οικονομία) να σε βρει ετοιμοπόλεμο, με αντανακλαστικά και εχθρογνωσία, εξοπλισμένο με νέες δεξιότητες, όχι μία απισχνασμένη και αποστραγγισμένη βερσιόν του εαυτού σου. «Δημήτρη, έχεις καιρό να κάνεις μάθημα κινεζικών» σε συνεφέρει π.χ. η κουκουβάγια της Duolingo (μεγάλο σουξέ, ειδικά στο πρώτο lockdown), όταν επιδίδεσαι εκ νέου στο «doomscrolling» (ήτοι στην κατάδυση στο τελευταίο πακέτο κακών ειδήσεων της ημέρας).  

Γι’ αυτό και στο δεύτερο lockdown, τo webinar δίνει και παίρνει, είτε είσαι επαγγελματίας μαθητευόμενος είτε ερασιτέχνης. Η γκάμα είναι σχεδόν εξωπραγματική, η πλημμυρίδα σεμιναρίων (από καθηγητές/εισηγητές/ειδικούς και μη) πρωτόγνωρη. Η δε ζήτηση δεν γνωρίζει πλέον σύνορα. Ενδεικτικά, σε ένα forum δασκάλων μουσικής, κάποιος ζητούσε εσχάτως δάσκαλο μπουζουκιού για τον… Καναδά!

Εχεις ό,τι τραβάει η ψυχή σου. Με ένα κλικ μπορείς κάλλιστα να οδηγηθείς στο εξαιρετικά δημοφιλές δωρεάν Massive Open Online Course «The science of well being» από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ (γιατί και τα μεγαλύτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα του πλανήτη έχουν μπει στο παιχνίδι και σε διδάσκουν πώς να είσαι ευτυχισμένος,  όταν όλοι έχουν φλιπάρει). Μπορείς, βέβαια, κάλλιστα να προσγειωθείς και σε γνώσεις που μεταλαμπαδεύουν εγχώριοι ειδικοί-influencers με αψεγάδιαστο μανικιούρ, π.χ. δεκάλεπτα μαθήματα από coach της αγγλικής στo Instagram! 

Οσοι το έχουν αποτολμήσει επιμένουν ότι, αν μη τι άλλο, η νέα, ελαφρώς κλινική ακαδημαϊκή εμπειρία δεν σε πιάνει από τον λαιμό. Τουναντίον, μπορεί άνετα να απορροφηθεί από τον χωροχρόνο της καραντίνας, ενίοτε και να εξανεμιστεί παντελώς μέσα του. «Δεν απαιτείται η απόλυτη προσοχή μου», μου λέει μία φίλη, η οποία έχει εγγραφεί στο δωρεάν σεμινάριο γλωσσών προγραμματισμού που της προσφέρει η εταιρεία όπου εργάζεται. «Τα περισσότερα τα ξέρω, οπότε συνήθως μαγειρεύω ταυτόχρονα, χαζεύω χριστουγεννιάτικα δώρα στο διπλανό “παράθυρο” και ακούω μέσα τα παιδιά που “σκοτώνονται”. Ερχομαι βέβαια και σε επαφή με κόσμο. Και ας είμαι υποχρεωμένη να ακούω συχνά τις διάφορες ηλίθιες παρεμβάσεις συναδέλφων ή τα “Χρόνια πολλά σε όλες τις Κατερινούλες μας”». 

Η κοινωνικότητα (ή έστω κάποια θραύσματα αυτής) είναι ένα από τα βασικά ατού του e-learning, τουλάχιστον στα μαθήματα που σε φέρνουν in real time σε επαφή με τον καθηγητή και τους άλλους «συμμαθητές». Μικροί, συμπαγείς μικρόκοσμοι σου δίνουν ένα κάποιο αίσθημα του ανήκειν (π.χ. σε μια ψηφιακή ακαδημία γονέων ή ωμοφάγων), και ας νιώθεις συχνά ότι η δική σου υπερ-μοναξιά απλώς «διασυνδέεται» με τις υπερ-μοναξιές των άλλων.     

 Στα ατού, φυσικά, και οι ανοιχτά ηδονοβλεπτικές ματιές στον προσωπικό χώρο και κόσμο των άλλων: στην καπαρντίνα του host παρατημένη πάνω στο κρεβάτι, στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, στο mat της γιόγκα, στον γάτο που σκαρφαλώνει ηδυπαθώς πάνω στο πληκτρολόγιο, στο ραδιόφωνο που έχει βάλει τέρμα η ηλικιωμένη μητέρα στο διπλανό δωμάτιο, στον καθηγητή, που, όντας εμφανώς συναχωμένος, προσπαθεί εναγωνίως να το καμουφλάρει, ακουμπώντας λάθρα τα δάχτυλα πάνω στη μύτη του, λες και εσύ δεν βλέπεις κάθε κίνησή του.   

«Κάνω διαδικτυακά μαθήματα ισπανικών κάθε Τρίτη και Παρασκευή» μου λέει μια 50χρονη, ημιαπασχολούμενη, μητέρα δύο εφήβων. «Ημουν σχεδόν βέβαιη ότι θα πάμε για δεύτερη καραντίνα, οπότε φρόντισα από τον Σεπτέμβριο να κλείσω μαθήματα, κανονικά, σε φροντιστήριο. Οι πιο πολλοί αυτό έκαναν. Απ’ όσο μας είπαν, μόλις τρία-τέσσερα άτομα τόλμησαν να εγγραφούν σε φυσική τάξη. Είχα πει στον εαυτό μου: “Αφού δεν θα πας πουθενά, ούτε σε θέατρο, ούτε σε σινεμά, ούτε σε συναυλία, μπορείς να δώσεις λίγα λεφτά για να μάθεις κάτι. Είναι η ψυχοθεραπεία μου. Κάθε φορά που καθόμαστε με την καθηγήτρια και τους συμμαθητές μου και συζητάμε για 10 ολόκληρα λεπτά αν το τάδε ρήμα παίρνει indicativo ή subjuntivo, είναι σαν κατά κάποιο τρόπο να κλείνω απέξω όλο αυτό που συμβαίνει, σαν να θωρακίζομαι για λίγο από τον εφιάλτη».

«Μου κάνει επίσης καλό αυτή η πειθαρχία που αναγκαστικά σού επιβάλλεται» συνεχίζει η ίδια. «Προσδίδει μια τάξη σε αυτή την ομοιογενή θολούρα, που είναι η υπόλοιπη καθημερινότητά μου: το να είσαι στην ώρα σου για το μάθημα, το να κάνεις τις ασκήσεις σου για την επόμενη φορά, το να ανταλλάξεις νέα για ωραίες σειρές στα ισπανικά στην ομαδική στο What’s Up. Είναι δε απίστευτο το πόσο “σπασίκλες” είναι οι ενήλικοι σε τέτοιου είδους μαθήματα. Είναι μια απόλυτα συνειδητή επιλογή, ειδικά όταν έχεις πληρώσει».  

Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η καταβολή των διδάκτρων συνιστά πάντα επαρκές κίνητρο: «Στην πρώτη καραντίνα, είχα βρει σε γνωστή πλατφόρμα κάτι φτηνά, τύπου Black Friday μαθήματα», μου λέει 40χρονος ελεύθερος επαγγελματίας που αυτή την περίοδο δεν εργάζεται. «Eδωσα 10 ευρώ (αντί για 180!) για τέσσερα μαθήματα: μοντάζ, πληροφορική, φωτογραφία και κάτι άλλο που δεν θυμάμαι. Ούτε που τα άνοιξα! Τελικά, τι είναι όλα αυτά; Μικροί στόχοι που σε κρατούν ζωντανό. Σε κάποιους είναι η αλήθεια έχει δώσει μεροκάματα όλη αυτή η ιστορία, από κάποιους, πάλι, έχει κόψει». 

Αν μπεις στον κόπο, όλο και κάτι θα μάθεις, λένε οι φαν του είδους. Αρκεί φυσικά να μπορείς να προσαρμοστείς, να μην «ξενερώνεις» κάθε φορά, π.χ., που αντικρύζεις στην οθόνη το μήνυμα: «Είστε στο lobby, σύντομα κάποιος θα σας βάλει μέσα». Υπάρχουν φυσικά πάντα εκείνοι που ακόμα ανθίστανται στην online συνθήκη. «Υποφέρω!» μου αναφέρει 40χρονη εκπαιδευτικός, η οποία αναγκάστηκε να μεταφέρει ένα υπέροχα σάρκινο μάθημα στιχουργικής στο Zoom. «Δεν έχει καμία σχέση με τη φυσική παρουσία.  Βαριέμαι θανάσιμα μέχρι να έρθει η σειρά μου και να ανοίξω το μικρόφωνο. Την ώρα που μιλάνε οι άλλοι, μπορεί να πάω να κάνω ντους, να φτιάξω ένα σάντουιτς και να ξαπλώσω με την πετσέτα στο κρεβάτι. Είναι πλέον κάτι τελείως άψυχο».

H τηλεκπαίδευση δι’ απελπισμένους ενηλίκους θα συνεχίσει, υποθέτω, να δίνει και να παίρνει, όσο η μη κανονικότητα επιμηκύνεται, όσο κάποιοι επιμένουν να αναζητούν μέσα στην παύση μικρές φούσκες προσωπικής εξέλιξης. «Πρόσφατα αγόρασα ένα μάθημα κεραμικής από το Domestika» μου αναφέρει 45χρονη ελεύθερη επαγγελματίας που ζει μόνη της. «O πηλός στεγνώνει, δεν θέλει φούρνο, δεν χρειάζεται τροχός, μόνο πλάστης. Πήρα τα υλικά online. Γιατί όχι; Πρακτικά ζω στην οθόνη: δουλειά, ψυχαγωγία, μην πω και σεξ». 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News