Ανέλαβε την εξουσία σχεδόν μία δεκαετία από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και αφού είχε μεσολαβήσει μια περίοδος χάους στην οικονομία. Ο στόχος του Βλαντίμιρ Πούτιν ήταν να αποκαταστήσει το κύρος και το μεγαλείο της ΕΣΣΔ που μπορεί πλέον να είχε χαθεί, αλλά δεν είχε ξεθωριάσει σαν ανάμνηση. Σήμερα όμως έχει μετατρέψει τη χώρα του σε ένα αυταρχικό καθεστώς που μόλις εισέβαλε στον γείτονά του για να επιβάλει την θέλησή του δια των όπλων.

Ο απολογισμός αυτών των 22 ετών κατά τα οποία ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι στην εξουσία είναι στην πραγματικότητα καταστροφικός, τονίζει η αρθρογράφος του Monde Σιλβί Καουφμάν.

Τον Φεβρουάριο, στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια που διεξάγεται στο Μόναχο, την οποία για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια σνόμπαρε η Μόσχα, ένας ευρωπαίος αξιωματούχος αστειευόταν για τη Ρωσία λέγοντας ότι είναι «ένα βενζινάδικο που έχει και πυρηνικά».

Υπάρχει πυρήνας αλήθειας στην ειρωνική αυτή φράση. Οι υδρογονάνθρακες και η πυρηνική ενέργεια (ας θυμηθούμε, για παράδειγμα, το εργοστάσιο Ακούγιου στην Τουρκία που χτίζεται με ρωσική τεχνογνωσία) είναι δύο από τους πυλώνες πάνω στους οποίους ο Πούτιν βάσισε το χτίσιμο της μετασοβιετικής Ρωσίας.

Στην πορεία τα πράγματα πήραν άλλη τροπή.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 συνέπεσε με την εισβολή στη Γεωργία. Για τον Πούτιν ήταν αποκαλυπτική η ανακάλυψη ότι η αεροπορία και το στρατιωτικό υλικό που κληρονόμησε από την ΕΣΣΔ ήταν σε κακή κατάσταση. Αποφάσισε τότε να στρέψει μέρος από των κρατικών πόρων στον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων, άρα και της στρατιωτικής ισχύος.

Οπως προσθέτει η αρθρογράφος, όλα τα άλλα –από την οικονομία στις ελευθερίες και από την καινοτομία στο επίπεδο ζωής- στην πορεία υποτάχθηκαν στον στόχο για τις ένοπλες δυνάμεις. Ο απολογισμός του Πούτιν, τονίζει, «είναι μια μακρά κάθοδος προς την κόλαση».

Μια χώρα πάμπλουτη σε φυσικές πρώτες ύλες θα μπορούσε να θρέφει άνετα τα 140 εκατ. των κατοίκων της, είναι όμως βυθισμένη  στην απληστία των ολιγαρχών. Οι οικονομολόγοι με κύρος σταδιακά παραμερίστηκαν. Σύμβολο αυτής της σταδιακής παρακμής ήταν η ισοτιμία του ρουβλιού, που από το 2000 στο 2014 έχασε το 15% της αξίας του παρά το ότι η τιμή του πετρελαίου πολλαπλασιάστηκε και το 2018 είχε σχεδόν τη μισή αξία από το 2000 (από 0,035 δολάρια σε 0,018 δολάρια το ρούβλι, αντίστοιχα). (Και όλα αυτά πριν από την εισβολή και τις κυρώσεις).

Σαν ανάχωμα κατά των κυρώσεων (που στον ένα ή τον άλλο βαθμό έχουν επιβληθεί εδώ και χρόνια, αλλά πλέον μετά την εισβολή στην Ουκρανία είναι όλο και πιο έντονες), ο Πούτιν έστρεψε τη Ρωσία προς την αυτάρκεια.

Το «φρούριο Ρωσία» μπορεί όμως να έχει γύρω στα 640 δισ. δολάρια σε συναλλαγματικά διαθέσιμα και χρέος που είναι μόλις στο 20% του ΑΕΠ, αλλά δεν δαπανά χρήματα στη δημόσια Παιδεία, την Υγεία ή τις υποδομές. Το διαθέσιμο εισόδημα ανά νοικοκυριό είναι χαμηλότερο από το 2014, το προσδόκιμο ζωής των ανδρών μόλις στα 67 χρόνια (μία και πλέον δεκαετία κάτω από άλλες δυτικές χώρες). Ερευνα του 2018, που συνυπέγραψε και ο Τομά Πικετί δείχνει ότι οι ανισότητες είναι οξύτερες και από την Κίνα. Αμείλικτος είναι ένας άλλος δείκτης: οι – όχι και τόσο πατριώτες τελικά – ρώσοι ολιγάρχες έχουν στο εξωτερικό τόσο πλούτο στους τραπεζικούς του λογαριασμούς , όσο και όλα μαζί τα 140 εκατ, των Ρώσων στο εσωτερικό.

Εν τω μεταξύ, οι υποσχέσεις του Πούτιν για ενίσχυση της καινοτομίας ή για 5 στα 100 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου έχουν μείνει κενό γράμμα, αφήνοντας τη Ρωσία, μια χώρα με τεράστια παράδοση στις επιστήμες, πίσω στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Τα δύο τελευταία Νομπέλ Φυσικής ήλθαν το 2010 για δύο επιστήμονες που εργάζονταν στη Βρετανία και πλέον είναι ο ένας Ολλανδός και ο άλλος Βρετανός. Σε άσχημη κατάσταση είναι η διαστημική τεχνολογία. Η χώρα που έστειλε πρώτη δορυφόρο στο Διάστημα τώρα ζητά τη βοήθεια της Κίνας.

Τι μένει; Ενας ηγέτης που κρατά τους συνομιλητές του σε τεράστια απόσταση, ένα κράτος που εισβάλει στον γείτονά του, μια κοινωνία που εξάγει ολιγάρχες και μισθοφόρους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News