Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές η Lancia πουλάει ένα μόνο μοντέλο. Ενα. Σε μία μόνο αγορά. Σε ένα δημογραφικό τάργκετ γκρουπ. Και τώρα ενώστε τις τελείες: πουλάει μόνο το Ypsilon, αποκλειστικά και μόνο στην Ιταλία, το οποίο το αγοράζουν σχεδόν μόνο γυναίκες. Αν το Ypsilon δεν σας λέει κάτι πέρα από το γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου, είναι εκείνo το στιλάτο μεν ξεχασμένο δε μικρό που έβγαζε στην τελευταία εκδοχή του εδώ και κάποια δώδεκα χρόνια η Fiat. Και είναι κρίμα. Πολύ κρίμα. Γιατί το φουκαριάρικο το Ypsilon δεν έχει καμία, μα καμία σχέση με το ένδοξο παρελθόν της Lancia. Δηλαδή, τι να πρωτοθυμηθείς; Τη Delta Integrale, το αυτοκίνητο που πήρε σβάρνα παγκόσμια πρωταθλήματα; Τη Stratos, το διθέσιο που σχεδιάστηκε εξ αρχής ως εστιασμένο αγωνιστικό; Ή τη Lancia 037 που η ιστορία το έχει καταγράψει ως το τελευταίο δικίνητο αυτοκίνητο που κέρδισε τίτλο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ραλί πριν την οριστική επέλαση των τετρακίνητων;

Πολλοί, μάλιστα, λένε χαριτολογώντας πως, αντίθετα με τη συνήθεια των κατασκευαστών να φτιάχνουν αγωνιστικά αυτοκίνητα για να πουσάρουν τις πωλήσεις των «κανονικών» τους, η Lancia έκανε το ανάποδο: πουλούσε τα αυτοκίνητά της για να χρηματοδοτεί το πάθος της για τους αγώνες.

Θέλετε να το πάμε ακόμα πιο πίσω; Να το πάμε. Τι σχέση μπορεί να έχει το απολειφάδι μιας αυτοκρατορίας με τις αριστοκρατικές Fulvia, Gamma Coupe -παρεμπιπτόντως, το πιο αναπαυτικό κάθισμα που έχω καθίσει ever σε αυτοκίνητο-, τις Flaminia, τις Montecarlo ή και τη Thema 8.32, εκείνο το μεγάλο σεντάν που, ως γνήσιος λύκος με ένδυμα προβάτου, κάτω από το διακριτικό του καπό φιλοξενούσε οκτακύλινδρο μοτέρ της Ferrari; Εχουν γραφτεί σελίδες επί σελίδων για τη Lancia (η σωστή προφορά είναι «Λά-ντσα»), έχουν υπάρξει ορδές πιστών και, πλέον, στον κόσμο των κοινωνικών δικτύων, έχει διαδοθεί το χάσταγκ #SaveLancia.

Ταυτόχρονα με τα προαναφερθέντα κάλλη της συνυπήρχαν ένα κάρο σπαστικά, έως απαράδεκτα, καπρίτσια. Τα ηλεκτρικά της δεν φημίζονταν για τη απροβλημάτιστη λειτουργία τους, κάποια μοντέλα σκούριαζαν πριν καν προλάβει να στεγνώσει η βροχή και η λέξη «αξιοπιστία» ήταν το πιο σύντομο ανέκδοτο της εποχής. Παρόλα αυτά, οι Lancia άρεσαν, έκαναν πιστούς και έφεραν νέο κόσμο που θα έδινε ευχαρίστως ένα νεφρό για να αποκτήσει μία Integrale. Αλλωστε για αυτό ο Θεός μάς έδωσε δύο. Ξέρετε γιατί; Διότι είχαν αυτό που λέμε προσωπικότητα. Και αυτή δεν συναντιέται συχνά στην αυτοκίνηση. Ομως, όμως, όμως. Η τεχνοκρατικά, τετράγωνα σκεπτόμενη Ευρώπη δεν μάσαγε από τέτοια. Πού να στεκόταν μία ιταλική φίρμα με προβλήματα ποιότητας απέναντι στην άοκνη προτεσταντική τελειοθηρία ορμώμενη εκ Βαυαρίας (βλ. BMW), Στουτγάρδης (βλ. Mercedes) και Βόλφσμπoυργκ (βλ. VW); Πού; Πώς; Σε ποια πλειοψηφία αγοραστών να απευθυνθεί;

Κυρίες και κύριοι, φίλοι ιταλόφιλοι, το χτύπημα είχε δοθεί εκ των έσω. Η Fiat -που είχε αποκτήσει τον έλεγχο της Lancia- με μία αυτοκτονική, στεγνή, λογιστική προσέγγιση δεν ήταν διατεθειμένη να ρίξει λεφτά στην ωραία του ομίλου. Αρκούνταν στο να αλλάζει τα σήματα και από Fiat να τα μετονομάζει σε Lancia μαζί με μερικές στρώσεις από ξύλο τριανταφυλλιάς και μια εσάνς πολυτέλειας. Ο,τι δηλαδή είναι ακόμη και σήμερα το Ypsilon. Ενα Fiat Panda συν λίγο Punto για όσους θέλουν να πιστεύουν ότι οδηγούν κάτι ιδιαίτερο.

Το τελικό, θανάσιμο χτύπημα δόθηκε όταν το γκρουπ Chrysler-Fiat επιχείρησε έναν τραβεστί επαναπροσδιορισμό της μάρκας. Φευ! Κάτι πανάσχημες Thema τελευταίας γενιάς, ένα άθλιο Voyager (που ήταν ήδη συμβατική αμερικανιά με ιταλικό προσωπείο) και κάτι άλλα φαιδρά που θέλω να διαγράψω από τον σκληρό μου δίσκο ακολούθησαν. Η Lancia πέρασε στη φάση της αυτοκτονικής νομοτέλειας. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, οι αγωνιστικές δάφνες έμειναν στο ράφι.

Μέχρι τις πρόσφατες δηλώσεις, καθώς ο τίτλος θα μπορούσε να είναι «Επιχείρηση Σωτηρίας». Ο όμιλος της Stellantis, αυτός ο νεόδμητος επιχειρηματικός κολοσσός που στο πορτφόλιό του έχει μαζέψει κοτζάμ δεκαπέντε εταιρείες (μεταξύ άλλων, από Alfa Romeo και Citroën/Peugeot μέχρι Opel και Maserati), όπως διαβάζω στο Forbes, θέλει, λέει, να επιχειρήσει την αναγέννηση της ιστορικής, ιταλικής φίρμας. Ο Ζαν-Πιερ Πλουέ είναι ο νέος σχεδιαστής και δήλωσε ότι «η Lancia είναι μία εμβληματική μάρκα η οποία θα αποκατασταθεί στην κεντρική ιστορική της θέση στην ευρωπαϊκή αγορά, απελευθερώνοντας το τεράστιο δυναμικό της».

Ναι, σύμφωνοι, το εύχομαι. Οπως και όλοι όσοι αισθάνονται ακόμα κάτι για τα ιταλικά με χαρακτήρα. Βασικά είναι θέμα χρημάτων. Αυτά δηλαδή που έλειπαν τόσα χρόνια από τη Fiat και ταλαιπώρησαν επίσης τις Alfa και Maserati. Μόνο που οι τελευταίες διασώθηκαν, έβγαλαν τη Giulia, το παλεύουν με την «τρίαινα» αλλά δεν είναι η νεκρόφιλη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η, αγαπημένη μεν παρατημένη δε, Lancia.

Α, ναι. Χρειάζονται και κάνα δυο άλλα πράγματα.

Το πρώτο λέγεται «καλή πίστη». Το κοινό ξεχνάει αυτό που δεν βλέπει, και όταν έχει να αντικρύσει καινούργια Lancia εδώ και μισό «αιώνα», δεν πάει αβάδιστα να ακουμπήσει τα ωραία του λεφτά σε μια ρομαντική αναγέννηση με άγνωστη μεταπώληση και εμπορική αποδοχή.

Το δεύτερο που χρειάζεται λέγεται «χρόνος». Και από αυτόν δεν έχει μείνει και πολύς στην κλεψύδρα. Ο λόγος είναι ότι το μεγάλο αφεντικό του γκρουπ, ο πολύς κύριος Κάρλος Ταβάρες, ο άνθρωπος που διαχειρίζεται 15 μπράντες, έχει δώσει μία αυστηρή, ίσως τελεσίδικη, προθεσμία: μόλις δέκα χρόνια – όχι μόνο για την Lancia αλλά και για τις Alfa και Maserati.

Αναμφισβήτητα, το πιο δύσκολο έργο το έχει η πρώτη. Θα προλάβει μέσα σε μόλις δεκαετία να ξαναμπεί στο παιχνίδι των πωλήσεων; Θα προλάβει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του κόσμου με ένα δικό της προϊόν ή θα είναι ένα μεταλλαγμένο Opel, Citroën ή ό,τι τέλος πάντων από τα ράφια του γκρουπ; Ο χρόνος θα δείξει, αν και προσωπικά κρατώ μικρό καλάθι. Οσο για το άλλο, ότι «η Lancia θα γίνει η Mercedes της Stellantis» που είχα διαβάσει, όπως λένε, το αφήνω στην κρίση του κοινού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News