Skoda, η παραπεταμένη που έγινε πριγκίπισσα

Πώς μπορούν να συνδυαστούν, σε μια ιστορία, βίδες και αλυσίδες ποδηλάτου, σελίδες βιβλίων, μοτοσικλέτες, ένοπλες δυνάμεις και ένα μοντέλο αυτοκινήτου υπό το όνομα «Voiturette A»;

Οι σημερινοί petrolheads, όπως και εκείνοι παλαιότερα, οφείλουμε τις διαδρομές μας, έχοντας στις «μύτες» των καπό μας το σήμα της Skoda, σε δύο ωραίους τύπους οι οποίοι είχαν κοινό το μικρό τους όνομα – πέραν του απαράλλαχτου πάθους τους για δημιουργία.

Στις αρχές Δεκεμβρίου του 1895, ο μηχανικός Βάκλαβ Λορίν και ο βιβλιοπώλης Βάκλαβ Κλέμεντ, και οι δύο τους μανιώδεις λάτρεις του ποδηλάτου, ξεκίνησαν να κατασκευάζουν ποδήλατα δικής τους σχεδίασης, με την πατριωτική ονομασία Slavia, σαφέστατα επηρεασμένοι από το εθνικιστικό κλίμα που κυριαρχούσε στα τέλη του 19ου αιώνα. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1899, η εταιρεία Laurin & Klement Co. ξεκίνησε την παραγωγή μοτοσικλετών, οι οποίες πολύ σύντομα σημείωσαν μεγάλη επιτυχία και κατέκτησαν αρκετές νίκες σε αγώνες. Επειτα από κάποιους αρχικούς πειραματισμούς στην αλλαγή του αιώνα, η παραγωγή μοτοσικλετών αντικαταστάθηκε σταδιακά από αυτοκίνητα – μετά το 1905.

Οπως και στην περίπτωση των μοτοσικλετών, το πρώτο αυτοκίνητο της Laurin & Klement Co., το Voiturette A, στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, για να γίνει αργότερα το αρχέτυπο του κλασικού ευρωπαϊκού αυτοκινήτου. Χάρη στο μοντέλο αυτό, η εταιρεία κατάφερε πολύ γρήγορα να κατακτήσει μια σταθερή θέση στην τότε αναπτυσσόμενη διεθνή αγορά αυτοκινήτου, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει σύντομα να δραστηριοποιείται σε ευρεία κλίμακα. Ο όγκος της παραγωγής αυξήθηκε και, πολύ σύντομα, ξεπέρασε τα στενά πλαίσια της δυναμικότητας μιας ιδιωτικής επιχείρησης. Ετσι, το 1907, οι ιδρυτές της εταιρείας ξεκίνησαν τη διαδικασία μετατροπής της σε συμμετοχική εταιρεία. Ο διεθνής χαρακτήρας των δραστηριοτήτων της SKODA άρχισε να γίνεται όλο και πιο σημαντικός. Οι εγκαταστάσεις παραγωγής επεκτείνονταν συνεχώς και, μετά το 1914, η SKODA έλαβε μέρος στην παραγωγή αυτοκίνητων για τις ένοπλες δυνάμεις.

Με την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, η κοινοπραξία με έναν ισχυρό βιομηχανικό εταίρο έγινε επιτακτική ανάγκη τη δεκαετία του ‘20, με σκοπό την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό της εταιρείας, η οποία, την περίοδο εκείνη, παρήγε πάρα πολλούς τύπους επιβατικών αυτοκινήτων, φορτηγά, λεωφορεία, κινητήρες αεροσκαφών και γεωργικά μηχανήματα. Το 1925, ήρθε η συγχώνευση με την Pilsen SKODA Co., γεγονός που σηματοδότησε το τέλος της εμπορικής επωνυμίας Laurin & Klement. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘30, η επιχείρηση αυτοκινήτων οργανώθηκε ξανά ως ξεχωριστή συμμετοχική εταιρεία εντός του ομίλου SKODA (Automobile Industry Co.). Μετά την αλλαγή αυτή, η νέα εταιρεία δημιούργησε ένα νέο σημείο αναφοράς με παραγωγή του μοντέλου SKODA Popular.

Η γερμανική κατοχή, από το 1939 έως το 1945, επέφερε σημαντική αναστάτωση στη μέχρι τότε εξελισσόμενη πορεία της εταιρείας, η οποία ενσωματώθηκε στη βιομηχανική δομή της γερμανικής αυτοκρατορίας. Το πρόγραμμα παραγωγής οχημάτων για πολίτες περιορίστηκε αμέσως και η παραγωγή στράφηκε σχεδόν αποκλειστικά στην κάλυψη των αναγκών της πολεμικής μηχανής των Γερμανών.

Στο πλαίσιο της μεγάλης κλίμακας εθνικοποίησης -ξεκίνησε αμέσως μετά το τέλος του πολέμου- η εταιρεία περιήλθε στο κράτος με την ονομασία AZNP, το 1946. Υπό τις συνθήκες των οικονομικοπολιτικών αλλαγών εκείνης της περιόδου, απέκτησε γρήγορα το μονοπώλιο στην παραγωγή επιβατικών αυτοκινήτων.

Βασιζόμενη στις παραδοσιακές παραγωγικές διαδικασίες και στην επιτυχία του παρελθόντος, η τσεχοσλοβακική οικονομία κατάφερε να διατηρηθεί σε ένα σχετικά καλό επίπεδο για αρκετές δεκαετίες στη διάρκεια της μετα-σοσιαλιστικής περιόδου, παρά τις αλλαγές που επέφεραν η σχεδιασμένη οικονομία και οι προσπάθειες για ταχεία ανάπτυξη. Αυτή η καλή κατάσταση της Οικονομίας τέθηκε υπό αμφισβήτηση στο τέλος της δεκαετίας του ‘60, λόγω της εξέλιξης νέων τεχνολογιών στον δυτικό κόσμο. Η οριστική ανακοπή της οικονομικής ανάπτυξης επήλθε μετά τη δεκαετία του ‘70, γεγονός που ασφαλώς επηρέασε και τον κατασκευαστή αυτοκινήτων Μλάντα Μπόλεσλαβ, παρά την ηγετική θέση της εταιρείας στην αγορά της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η κατάσταση άρχισε να βελτιώνεται ξανά το 1987, όταν βγήκε στην παραγωγή η σειρά μοντέλων με την ονομασία Favorit.

Μετά τις πολιτικές αλλαγές του 1989, στο πλαίσιο των νέων οικονομικών συνθηκών στην αγορά, η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας και η διοίκηση της SKODA άρχισαν να αναζητούν έναν ισχυρό ξένο εταίρο του οποίου η εμπειρία και οι επενδύσεις θα ήταν σε θέση να εξασφαλίσουν στην εταιρεία διεθνή ανταγωνιστικότητα σε μεγάλη κλίμακα. Τον Δεκέμβριο του 1990, η κυβέρνηση αποφάσισε να συνεργαστεί με τον γερμανικό όμιλο Volkswagen. Η κοινοπραξία SKODA – Volkswagen ξεκίνησε τις δραστηριότητές της στις 16 Απριλίου 1991 με την επωνυμία «SKODA a.s.», αποτελώντας έτσι την τέταρτη μάρκα του ομίλου Volkswagen – μαζί με τις VW, AUDI και SEAT.

Η ιστορία για αυτή τη φίρμα συνεχίζει να γράφεται στις ημέρες μας, με μοντέλα τα οποία διατηρούν την καταγωγή τους, αλλά έχουν παγκόσμιες αναφορές, ενσωματώνοντας όλες τις σύγχρονες καινοτομίες της αυτοκίνησης. Επειδή μπορεί το «βαρύ» παρελθόν, γεμάτο ιστορία, να έφερε έως εδώ την εταιρεία, αλλά εκείνη ατενίζει, πια, το μέλλον της.
Το οποίο μπορεί να είναι και ηλεκτρικό.