Σαχτάρ Ντονέτσκ: Η ομάδα-«θαύμα» που έπεσε θύμα του ευεργέτη της
Για πολλά χρόνια η Σαχτάρ υπήρξε το «success story» του Ρινάτ Αχμέτοφ. Το καμάρι του. Αλλά τι ειρωνεία! Το υπέροχο δημιούργημά του έμελλε να καεί στη φωτιά που (και) ο ίδιος ο αμφιλεγόμενος μεγιστάνας από το Ντονέτσκ φρόντισε να φουντώσει ως... χορηγός του πολέμου στην Ουκρανία
Σαχτάρ Ντονέτσκ: Η ομάδα-«θαύμα» που έπεσε θύμα του ευεργέτη της
Για πολλά χρόνια η Σαχτάρ υπήρξε το «success story» του Ρινάτ Αχμέτοφ. Το καμάρι του. Αλλά τι ειρωνεία! Το υπέροχο δημιούργημά του έμελλε να καεί στη φωτιά που (και) ο ίδιος ο αμφιλεγόμενος μεγιστάνας από το Ντονέτσκ φρόντισε να φουντώσει ως... χορηγός του πολέμου στην Ουκρανία
Το βιντεάκι έκανε τον γύρο του Διαδικτύου. Οι βραζιλιάνοι ποδοσφαιριστές της Σαχτάρ Ντονέτσκ και της Ντινάμο Κιέβου συγκεντρώθηκαν, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, σε ξενοδοχείο της ουκρανικής πρωτεύουσας, απευθύνοντας στην κυβέρνηση της χώρας τους έκκληση για βοήθεια. Μέχρι τα ξημερώματα της Πέμπτης, τους χώριζε η έντονη αντιπαλότητα των συλλόγων τους – των δυο σπουδαιότερων του ουκρανικού ποδοσφαίρου. Σαν να λέμε Ολυμπιακός – ΠΑΟΚ στη σημερινή Ελλάδα. Αλλά μόλις ήχησαν οι σειρήνες του πολέμου, έγιναν συμπαίκτες στον αγώνα της επιβίωσης.
Brazilian footballers and their families have gathered in a Kiev hotel, pleading to leave Ukraine after Russia’s invasion.
Ντινάμο και Σαχτάρ ήταν ορκισμένοι εχθροί και εκτός γηπέδων. Στην πολιτική. Η ομάδα του Κιέβου είχε προσδεθεί στο άρμα των «ευρωπαϊστών», ενώ εκείνη του Ντονέτσκ υποστήριζε το φιλορωσικό κόμμα της Ουκρανίας. Μάλιστα, ο βαθύπλουτος ιδιοκτήτης της, Ρινάτ Αχμέτοφ, υπήρξε ο βασικός του χρηματοδότης – κι όχι μόνο. Ο αμφιλεγόμενος ουκρανός επιχειρηματίας ήταν αυτός που προσέλαβε τον Πολ Μάναφορτ, επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ το 2016, για να βοηθήσει τον Βίκτορ Γιανουκόβιτς, πρώην εγκληματία και «αχυράνθρωπο» του Βλαντίμιρ Πούτιν, να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του 2004 και του 2010.
Γέννημα θρέμμα του Ντονέτσκ, ο 55 χρονος Αχμέτοφ υπήρξε στα νιάτα του το «δεξί χέρι» του ουκρανού αρχιμαφιόζου, Ακχάτ Μπραγκίν, που ήταν και πρόεδρος της Σαχτάρ. Οταν, στις 10 Οκτωβρίου 1995, ο Μπραγκίν έπεσε νεκρός –μαζί με έξι άνδρες της προσωπικής φρουράς του– από έκρηξη βόμβας στο γήπεδο της ομάδας του (οι φήμες ότι ο Αχμέτοφ ήταν ο ηθικός αυτουργός του φονικού ποτέ δεν επιβεβαιώθηκαν), η διεύθυνση της εγκληματικής οργάνωσης πέρασε στα χέρια του υπαρχηγού. Που μαζί με τα αμύθητα κεφάλαια και τις «σκοτεινές» επιχειρήσεις του Μπραγκίν, «κληρονόμησε» και τη Σαχτάρ: έναν άσημο, μέχρι τότε, σύλλογο, που είχε ιδρυθεί την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης (1936).
Ο Ρινάτ Αχμέτοφ
Το 2002 ο ουκρανικός σύλλογος κατέκτησε τον πρώτο του τίτλο πρωταθλήματος – ακολούθησαν άλλοι 12. Κέρδισε και 13 Κύπελλα Ουκρανίας, το Κύπελλο UEFA του 2009, και κατέγραψε αξιοθαύμαστες πορείες στο Τσάμπιονς Λιγκ. Επένδυσε σε νεαρά ταλέντα, ιδίως από τη Βραζιλία, και γέμισε τα ταμεία του, εξαργυρώνοντας τις υπεραξίες τους. Η Σαχτάρ Ντονέτσκ έγινε το «success story» του Αχμέτοφ. Το 2009 εγκαινίασε και το νέο της, ιδιόκτητο γήπεδο: την «Ντονμπάς Αρίνα», που κόστισε 400 εκατομμύρια ευρώ. Εκεί, μάλιστα, η Εθνική Ελλάδος εξασφάλισε –για τελευταία φορά μέχρι σήμερα– την πρόκρισή της σε μεγάλη διεθνή διοργάνωση (Μουντιάλ της Νότιας Αφρικής), νικώντας την Ουκρανία (1-0) σε αγώνα-μπαράζ, τον Νοέμβριο του 2009.
Αλλά τι ειρωνεία! Η Σαχτάρ, το καμάρι του Αχμέτοφ, δεν θα αργούσε να πέσει θύμα της «φωτιάς» που και ο ίδιος φρόντισε να φουντώσει. Λίγους μήνες μετά την έναρξη των εχθροπραξιών μεταξύ Ουκρανών και ρωσόφωνων αυτονομιστών στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ, τον Μάρτιο του 2014, ένα βλήμα έπεσε μέσα στο γήπεδο, με αποτέλεσμα να προκληθεί πυρκαγιά. Στις 2 Μαΐου 2014, στον αγώνα της με τη Μαριούπολη, η Σαχτάρ γιόρταζε τον πέμπτο διαδοχικό τίτλο της, όμως στην «Ντονμπάς Αρίνα» των 51.000 θέσεων εμφανίστηκαν μόλις 18.000 θεατές. Ο κόσμος είχε φοβηθεί, αλλά υπήρχε κι άλλος ένας λόγος γι’ αυτήν την αποχή. Οταν ο Πρόεδρος Γιανουκόβιτς (που απομακρύνθηκε από την εξουσία τον Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς) απέρριψε τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ενωση, κατόπιν εντολής του Πούτιν, ο ρόλος του Αχμέτοφ ως… χορηγός του πολέμου είχε, πια, αποκαλυφθεί.
Στις 6 τα ξημερώματα της 23ης Αυγούστου 2014 τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα για τη Σαχτάρ. Η «Ντονμπάς Αρίνα» συγκλονίστηκε από δύο ισχυρότατες εκρήξεις, που προκάλεσαν στο γήπεδο πολύ σοβαρές ζημιές. Ακόμη και στα θεμέλιά του. Ο σύλλογος αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει κι έκτοτε μοιάζει με πρόσφυγα στην ίδια του τη χώρα. Εως το 2016 χρησιμοποιούσε ως έδρα την «Αρίνα Λβιβ», στην άλλη άκρη της χώρας. Από το 2017 έως το 2019, το «Μέταλιστ» στο Χάρκοβο. Ολα αυτά τα χρόνια η ομάδα έκανε τις προπονήσεις της στο Κίεβο, όπου έχει μεταφέρει τις διοικητικές της υπηρεσίες, και για κάθε εντός έδρας αγώνα της έπρεπε να ταξιδέψει αεροπορικώς, 750 χιλιόμετρα μακριά. Από το 2020, λόγω της πανδημίας, παίζει στο «Εθνικό Ολυμπιακό Στάδιο» της πρωτεύουσας.
Στην ουσία, ολόκληρη η ουκρανική λίγκα έχει τραυματιστεί σοβαρά, ήδη, από την προηγούμενη κρίση. Πρώτα απ’ όλα, αποχώρησαν όλοι οι σύλλογοι που εδρεύουν στην Κριμαία (προσαρτήθηκε στη Ρωσία). Ανάμεσά τους και η Ταβρίγια Συμφερόπολης, η ομάδα που το 1992 κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα της ανεξάρτητης Ουκρανίας. Επειτα, μια σειρά από ομάδες που έδρευαν στα ανατολικά της χώρας, εξορίστηκαν από τις πόλεις τους. Περίπου το 1/3 της λίγκας – κάτι που έχει βιώσει και το κυπριακό ποδόσφαιρο.
Τώρα που η Ρωσία αναγνώρισε το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ ως ανεξάρτητες Λαϊκές Δημοκρατίες, οι σύλλογοι της ευρύτερης περιοχής του Ντονμπάς θα βρεθούν «στον αέρα». Πιθανότατα, θα ζητήσουν να αγωνίζονται στο ρωσικό πρωτάθλημα. Αλλά θα πρέπει να αρχίσουν από τη Γ’ Κατηγορία, όπως έγινε με τη Συμφερόπολη και τη Σεβαστούπολη πριν από μερικά χρόνια. Θα μπορούσαν, ίσως, να παραμείνουν στην ουκρανική λίγκα, αλλάζοντας πόλη. Αλλά ποια ομάδα θα κατάφερνε να επιβιώσει χωρίς τη λαϊκή της βάση;
Προς το παρόν, οι αγώνες στην ουκρανική Πρέμιερ Λιγκ έχουν διακοπεί. Με τη Σαχτάρ Ντονέτσκ στην κορυφή (έπειτα από 18 αγωνιστικές), η «παγωμένη» βαθμολογία μοιάζει με φωτογραφία που τραβήχτηκε για να θυμίζει μια άλλη, μακρινή εποχή. Αλλά και με το τελευταίο ενθύμιο μιας σπουδαίας ομάδας που κατέστρεψε ο ίδιος της ο ευεργέτης.
