Είκοσι χρόνια μετά την αμερικανοβρετανική επέμβαση στο Αφγανιστάν —σε μια γρήγορη απάντηση στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και στην Αλ Κάιντα— οι Ταλιμπάν επέστρεψαν, με τον πλέον εμφατικό τρόπο μάλιστα. Το πρωί της Κυριακής οι φανατικοί ισλαμιστές, ό,τι πιο σκοταδιστικό είχε δει η ανθρωπότητα τις τελευταίες δεκαετίες, είχαν αρχίσει να εισέρχονται στην αφγανική πρωτεύουσα Καμπούλ από όλες τις πλευρές, καθώς οι ΗΠΑ εκκένωναν διπλωμάτες από την πρεσβεία τους με ελικόπτερο και προσωπικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης αναζητούσε ασφαλές καταφύγιο.

Λίγες ώρες αργότερα, και ενώ ο πρόεδρος της χώρας, Ασραφ Γκάνι, είχε διαφύγει στο Τατζικιστάν, οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν ότι κατέλαβαν το προεδρικό μέγαρο.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα, εκτιμήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ ανέφεραν πως η Καμπούλ θα μπορούσε να κρατήσει τουλάχιστον για τρεις μήνες! Κράτησε κάτι παραπάνω από μια εβδομάδα.

Παράλληλα, στήθηκε μία γιγαντιαία επιχείρηση από τις ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες για να εκκενώσουν με ασφάλεια τις πρεσβείες τους.

Αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν πως οι διπλωμάτες μεταφέρονται στο αεροδρόμιο από την πρεσβεία που βρίσκεται στον οχυρωμένο τομέα Ουαζίρ Ακμπάρ Χαν.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε πως το προσωπικό της αμερικανικής πρεσβείας στην Καμπούλ αποχωρεί από το κτίριο και μεταφέρεται εκτάκτως στο αεροδρόμιο, όπου έχουν αναπτυχθεί χιλιάδες αμερικανοί στρατιώτες.

«Μεταφέρουμε τους άνδρες και τις γυναίκες της πρεσβείας μας προς το αεροδρόμιο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο πρόεδρος (Τζο Μπάιντεν) έστειλε πολυάριθμες δυνάμεις», είπε.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας απέρριψε κάθε σύγκριση μεταξύ της κατάστασης στην Καμπούλ και της πτώσης της Σαϊγκόν στο Βιετνάμ το 1975, επιβεβαιώνοντας πως οι ΗΠΑ «επέτυχαν τους στόχους» του πολέμου στο Αφγανιστάν. «Αποδώσαμε δικαιοσύνη σε σχέση με τον Μπιν Λάντεν πριν από 10 χρόνια».

«Αυτό δεν είναι Σαϊγκόν», υποστήριξε.

«Πήγαμε στο Αφγανιστάν πριν από 20 χρόνια με μια αποστολή και αυτή η αποστολή ήταν να τακτοποιήσουμε τον λογαριασμό με εκείνους που μας επιτέθηκαν την 11η Σεπτεμβρίου. Ολοκληρώσαμε αυτήν την αποστολή».

Όμως, το να παραμείνουμε στο Αφγανιστάν επ’ αόριστον «δεν αποτελεί εθνικό συμφέρον μας», είπε ο Μπλίνκεν, υπενθυμίζοντας πως οι ΗΠΑ θέλουν να εξασφαλίσουν τα μέσα για να αντιμετωπίσουν την επιθετική πολιτική της Κίνας στον Ειρηνικό.

«Δεν υπάρχει τίποτα που θα άρεσε περισσότερο στους στρατηγικούς ανταγωνιστές μας από το να μας δουν να εμπλακούμε στο Αφγανιστάν για 5, 10 ή 20 χρόνια επιπλέον», σημείωσε.

Παράλληλα, αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ και ευρωπαϊκών χωρών δήλωσαν πως αρκετά μέλη του προσωπικού της ΕΕ μετακινήθηκαν σε ασφαλέστερη περιοχή της πρωτεύουσας που δεν έχει γίνει γνωστή.

Στην Καμπούλ εισήλθαν το απόγευμα οι Ταλιμπάν

Το απόγευμα, εκπρόσωπος των Ταλιμπάν δήλωσε πως η οργάνωση έδωσε εντολή στους μαχητές της να εισέλθουν στην Καμπούλ για να αποτρέψουν το ενδεχόμενο λεηλασιών, αφότου η τοπική αστυνομία εγκατέλειψε τις θέσεις της.

Η δήλωση έγινε από τον Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ.

Λίγη ώρα αργότερα, αναφέρθηκαν και οι πρώτοι τραυματίες, περίπου 40, από συγκρούσεις στα περίχωρα, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε τοπικό νοσοκομείο.

Νωρίτερα, οι ισλαμιστές είχαν ανακοινώσει ότι είχαν διατάξει τους μαχητές τους να απέχουν από τη βία, να επιτρέψουν την ασφαλή διέλευση όσων θέλουν να φύγουν και είχαν ζητήσει από τις γυναίκες να κατευθυνθούν σε προστατευμένες περιοχές,

Αλλος αξιωματούχος των Ταλιμπάν δήλωσε στο Reuters πως η οργάνωση δεν επιθυμεί απώλειες καθώς αναλαμβάνει τον έλεγχο.

Τρίτος εκπρόσωπός τους, δήλωσε ότι οι Ταλιμπάν έλαβαν αρχικά εντολή να παραμείνουν στις πύλες της Καμπούλ και να μην εισέλθουν στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν.

«Το Ισλαμικό Εμιράτο διατάζει όλες τις δυνάμεις του να περιμένουν στις πύλες της Καμπούλ, να μην προσπαθήσουν να εισέλθουν στην πόλη», έγραψε το μεσημέρι της Κυριακής, στο Twitter, ο Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ, εκπρόσωπος των Ταλιμπάν. «Υπάρχουν ένοπλοι μαχητές Ταλιμπάν στη γειτονιά μας αλλά δεν υπάρχουν μάχες», δήλωσε στο AFP κάτοικος ανατολικού προαστίου της πρωτεύουσας.

Επίσης, αρχικά, o Σουχάιλ Σαχίν, εκ μέρους των Ταλιμπάν είχε δηλώσει ότι αναμένουν μια ειρηνική μετάβαση της εξουσίας τις επόμενες ημέρες, προσθέτοντας πως η οργάνωση «θα προστατεύσει τα δικαιώματα των γυναικών, όπως επίσης τις ελευθερίες των εργαζομένων στα ΜΜΕ και των διπλωματών».

«Διαβεβαιώνουμε τους πολίτες, ιδίως στην πόλη της Καμπούλ, ότι οι ιδιοκτησίες τους, οι ζωές τους είναι ασφαλείς», τόνισε ο Σαχίν στο BBC.

Αργότερα όμως, δύο αξιωματούχοι των Ταλιμπάν δήλωσαν στο Reuters ότι δεν θα υπάρξει μεταβατική κυβέρνηση στο Αφγανιστάν και ότι η οργάνωση αναμένει την πλήρη ανάληψη της εξουσίας.

Στο Τατζικιστάν ο Ασραφ Γκάνι

Το απόγευμα της Κυριακής έγινε γνωστό πως ο πρόεδρος του Αφγανιστάν, Ασραφ Γκάνι, εγκατέλειψε την Καμπούλ για το Τατζικιστάν, δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος του αφγανικού υπουργείου Εσωτερικών.

Σε αίτημα να σχολιάσει σχετικά, το προεδρικό γραφείο απάντησε ότι «δεν μπορεί να πει τίποτα σχετικά με τη μετακίνηση του Ασραφ Γκάνι για λόγους ασφαλείας».

Εκπρόσωπος των Ταλιμπάν είπε ότι η οργάνωση ελέγχει το πού βρίσκεται ο Γκάνι.

Νωρίτερα, ο πρόεδρος του Αφγανιστάν είχε ζητήσει από τις δυνάμεις ασφαλείας να εγγυηθούν την «ασφάλεια όλων των πολιτών» διασφαλίζοντας τη δημόσια τάξη στην Καμπούλ, την ώρα που οι Ταλιμπάν βρίσκονται κοντά στο να πάρουν την εξουσία στο Αφγανιστάν.

«Έδωσα εντολή στις δυνάμεις ασφαλείας (…) να εγγυηθούν την ασφάλεια όλων των συμπολιτών μας. Αποτελεί ευθύνη μας και θα το κάνουμε με την καλύτερο δυνατό τρόπο. Οποιοσδήποτε σκεφθεί να προκαλέσει χάος ή να λεηλατήσει θα αντιμετωπιστεί με βία», δήλωσε σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που εστάλη στα ΜΜΕ.

Το μεσημέρι έγινε γνωστό ότι ο Αλί Αχμαντ Τζαλαλί, ένας ακαδημαϊκός με έδρα τις ΗΠΑ και πρώην υπουργός Εσωτερικών του Αφγανιστάν, είναι πιθανόν να οριστεί επικεφαλής μιας προσωρινής διοίκησης στην Καμπούλ, ανέφεραν τρεις διπλωματικές πηγές.

Νωρίτερα, ο ασκών καθήκοντα υπουργού Εσωτερικών Αμπντούλ Σατάρ Μιρζακουάλ δήλωσε, σε τηλεοπτική παρέμβαση, ότι μια ειρηνική μετάβαση θα λάβει χώρα, όμως προς το παρόν δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες.

Αυτό όμως, αργότερα, διαψεύστηκε από τους Ταλιμπάν.

Συνάντηση στο Κατάρ

Μια αντιπροσωπεία της αφγανικής κυβέρνησης, στην οποία συμμετέχει μεταξύ άλλων ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ, θα ταξίδευε στο Κατάρ την Κυριακή για να συναντηθεί με εκπροσώπους των Ταλιμπάν.

Ο Φάουζι Κούφι, μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας στην Καμπούλ, είχε πει ότι η αντιπροσωπεία θα συναντηθεί με τους Ταλιμπάν στο κράτος του Κόλπου.

Η αφγανική αντιπροσωπεία και οι εκπρόσωποι των Ταλιμπάν θα συζητούσαν τη μετάβαση της εξουσίας, προσθέτοντας πως θα εμπλέκονταν και αμερικανοί αξιωματούχοι.

Δεν είναι γνωστό αν τελικά πραγματοποιηθεί η συνάντηση.

Είχαν καταλάβει και την Τζαλαλάμπαντ

Λίγο νωρίτερα, κατέλαβαν την στρατηγικής σημασίας πόλη Τζαλαλαμπάντ, στο ανατολικό τμήμα της χώρας, χωρίς μάχη, θέτοντας πλέον υπό τον έλεγχό τους το τμήμα του οδικού δικτύου που συνδέει το Αφγανιστάν με το Πακιστάν.

«Δεν βρίσκονται σε εξέλιξη μάχες αυτή τη στιγμή στη Τζαλαλαμπάντ, διότι ο κυβερνήτης παραδόθηκε στους Ταλιμπάν», δήλωσε αφγανός αξιωματούχος στην πόλη, την πρωτεύουσα της επαρχίας Νανγκαρχάρ, στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters. Η παράδοση «ήταν ο μοναδικός τρόπος για να σωθούν οι ζωές αμάχων», πρόσθεσε.

Δυτικός αξιωματούχος επιβεβαίωσε την πτώση της πόλης.

Με την κατάληψη της Τζαλαλαμπάντ από τους φανατικούς ισλαμιστές, πλέον στα χέρια των κυβερνητικών δυνάμεων δεν απέμενε καμία άλλη μεγάλη πόλη παρά μόνο η πρωτεύουσα Καμπούλ, η οποία όμως, φαίνεται πως πέφτει και αυτή στα χέρια των Ταλιμπάν.

«Ξυπνήσαμε το πρωί με τα λάβαρα των Ταλιμπάν παντού στην πόλη. Έχουν μπει στην πόλη. Μπήκαν χωρίς μάχη», επιβεβαίωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Αχμάντ Ουάλι, κάτοικος της Τζαλαλαμπάντ.

Σύμφωνα με άλλον κάτοικο, οι Ταλιμπάν μπήκαν στην πόλη στις 06:00 (τοπική ώρα· 04:30 ώρα Ελλάδας).

Οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν πως πήραν την πόλη. «Πριν από λίγο, οι μουτζαχεντίν μπήκαν στην Τζαλαλαμπάντ (…). Όλες οι ζώνες (της) είναι πλέον υπό τον έλεγχό τους», ανέφερε ο Ζαμπιουλά Μουτζάχιντ, εκπρόσωπος των ανταρτών.

Πέρα από την Καμπούλ μόνο λιγοστές μικρές πόλεις παραμένουν ακόμη υπό κυβερνητικό έλεγχο. Αλλά είναι διεσπαρμένες και απομονωμένες και οι περισσότερες δεν έχουν μεγάλη στρατηγική αξία.

Μέσα σε λιγότερες από δέκα μέρες, οι Ταλιμπάν έχουν πάρει τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους του Αφγανιστάν και πλέον οδεύουν να φθάσουν προ των πυλών της Καμπούλ, που έχουν περικυκλώσει από όλες τις πλευρές.

Το βράδυ του Σαββάτου, οι αντάρτες ανακοίνωσαν πως πήραν και τη Μαζάρ-ι-Σαρίφ, την τέταρτη μεγαλύτερη αφγανική πόλη, το μεγαλύτερο αστικό κέντρο του βορρά.

Οι Ταλιμπάν εξαπέλυσαν την ολομέτωπη επίθεσή τους τον Μάιο, όταν ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν επιβεβαίωσε την έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης των τελευταίων ξένων στρατευμάτων που απέμεναν στη χώρα, 20 χρόνια μετά την επέμβαση του διεθνούς συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ που ανέτρεψε το καθεστώς των ισλαμιστών εξαιτίας της άρνησής του να παραδώσει τον Οσάμα μπιν Λάντεν, τον ηγέτη της Αλ Κάιντα. Η αποχώρηση αναμένεται να έχει αποπερατωθεί την 31η Αυγούστου.

Αρχικά κατέλαβαν, συναντώντας ασθενική αντίσταση, αχανείς εκτάσεις στις επαρχίες, κατόπιν στράφηκαν εναντίον μεγάλων αστικών κέντρων, περικυκλώνοντας επαρχιακές πρωτεύουσες. Η προέλασή τους επιταχύνθηκε με δραματικό τρόπο τις τελευταίες ημέρες, προς κατάπληξη πολλών. Οι πόλεις πέφτουν στα χέρια τους η μια μετά την άλλη, συχνά εύκολα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News