Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να «περιοριστούν σε ρόλο παρατηρητή» απέναντι στην κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών, μια κούρσα στην οποία η Ευρώπη κινδυνεύει να είναι και πάλι το θέατρο, τόνισε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν επαναφέροντας το -πολιτικά εξαιρετικά ευαίσθητο- θέμα των πυρηνικών στην Ευρώπη.
Επειτα από την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, η Γαλλία είναι η μόνη χώρα της Ενωσης που κατέχει πυρηνικά όπλα και βεβαία πυραυλικούς φορείς για να τα εξαπολύσει. Σε αυτό εστίασε ο γάλλος πρόεδρος, ο οποίος στην πράξη έθεσε στη διάθεση της ΕΕ τα πυρηνικά της χώρας του. Ζήτησε βέβαια να γίνει ένας στρατηγικός διάλογος για το ζήτημα – εξάλλου καμία χώρα με πυρηνικά δεν θα τα μοιραζόταν καθ’ οιονδήποτε τρόπο ούτε με τους πιο στενούς εταίρους της.
Από την γαλλική Σχολή Πολέμου και μόλις μία εβδομάδα μετά την έξοδο της Βρετανίας από την Ενωση, ο Εμανουέλ Μακρόν πρότεινε την Παρασκευή στις ευρωπαϊκές χώρες έναν στρατηγικό διάλογο για τον «ρόλο της γαλλικής πυρηνικής αποτροπής» στην ασφάλεια της Ευρώπης, χωρίς να διευκρινίσει αν η πρότασή του αυτή αφορά ή όχι και το Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit.
Ο γάλλος πρόεδρος είπε ότι «ο διάλογος θα συμβάλει στην ανάπτυξη μιας αληθινής στρατηγικής κουλτούρας ανάμεσα στους Ευρωπαίους».
Εξήγησε επίσης ότι «η Γαλλία είναι πεπεισμένη πως η ασφάλεια της Ευρώπης μακροπρόθεσμα περνάει μέσα από μια ισχυρή συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ομως η ασφάλειά μας περνάει επίσης, αναπόφευκτα, μέσα από μια μεγαλύτερη ικανότητα αυτόνομης δράσης των Ευρωπαίων».
Για τον Μακρόν, «οι Ευρωπαίοι πρέπει συλλογικά να συνειδητοποιήσουν ότι, ελλείψει νομικού πλαισίου, θα μπορούσαν να βρεθούν γρήγορα εκτεθειμένοι σε μια επανάληψη της κούρσας συμβατικών, ακόμη και πυρηνικών, εξοπλισμών, στο έδαφός τους. Δεν μπορούν να περιοριστούν σε ρόλο παρατηρητών».
Τόνισε ότι οι γαλλικές πυρηνικές δυνάμεις «ενισχύουν την ασφάλεια της Ευρώπης μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν και σε αυτό το πλαίσιο έχουν μια αυθεντικά ευρωπαϊκή διάσταση». Και επέμεινε ότι «η ανεξαρτησία μας στη λήψη αποφάσεων είναι πλήρως συμβατή με μια αλληλεγγύη προς τους Ευρωπαίους εταίρους μας».
«Ας είμαστε σαφείς: τα ζωτικά συμφέροντα της Γαλλίας έχουν πλέον μια ευρωπαϊκή διάσταση», ξεκαθάρισε.
«Ως οι μοναδικές πυρηνικές δυνάμεις στην Ευρώπη, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν δηλώσει σαφώς από το 1995 πως δεν μπορούν να φανταστούν μία κατάσταση όπου τα ζωτικά συμφέροντα της μιας από τις δύο χώρες μπορεί να απειληθούν χωρίς να απειληθούν και τα ζωτικά συμφέροντα της άλλης. Θέλω να επαναβεβαιώσω σήμερα επίσημα αυτή τη διαπίστωση», είπε.
Υπογράμμισε ακόμη ο γάλλος πρόεδρος ότι η Γαλλία έχει μειώσει το μέγεθος του πυρηνικού της οπλοστασίου σε λιγότερες από 300 κεφαλές.
Αποτροπή ή απειλή;
Ο Monde σημειώνει ότι η γαλλική στρατηγική είχε εδώ και δεκαετίες –ήδη από την εποχή του Σαρλ ΝτεΓκολ– μια ευρωπαϊκή διάσταση, οι πρόεδροι ταλαντεύονταν όμως ανάμεσα σε διαφορετικές προσεγγίσεις και στρατηγικές.
Το 1994 ο Μιτεράν έμοιαζε να απορρίπτει την ιδέα της προσφοράς του οπλοστασίου, αλλά ο διάδοχός του Ζακ Σιράκ, που προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή για την επαναφορά των πυρηνικών δοκιμών, έκανε λόγο για μια «επικεντρωμένη αποτροπή», πρόταση που δεν συγκίνησε τους ευρωπαίους εταίρους.
Το 2008 ο Νικολά Σαρκοζί προσέφερε στους Ευρωπαίους τη δυνατότητα ενός ανοιχτού διαλόγου για τον «ρόλο της αποτροπής στην κοινή ασφάλεια», μια πρόταση που και πάλι συνάντησε σιωπή. Και πάλι το 2015 ο Φρανσουά Ολάντ σημείωνε ότι η Γαλλία δεν διαμορφώνει την πυρηνική πολιτική της στο κενό.
Σε αυτό το πλαίσιο ενδιαφέρον θα είχε η απάντηση της Γερμανίας στην γαλλική πρόταση. Επισήμως, αναφέρει και πάλι ο Monde, δεν υπάρχει κάποιο σχόλιο για τις θέσεις του Μακρόν.
Γερμανοί ειδήμονες που μίλησαν στη γαλλική εφημερίδα λένε ότι οι προτάσεις για κοινή συμμετοχή σε γαλλικές ασκήσεις αποτροπής πρέπει να διασαφηνιστούν από το Παρίσι. Βλέπουν τον λόγο του Μακρόν περισσότερο σαν μια πρόσκληση για διάλογο. Με δεδομένη την πολυπλοκότητα των σχέσεων των δύο πλευρών, αλλά και του ίδιου του ζητήματος, η διακριτική σιωπή του Βερολίνου δεν εκπλήσσει τους ειδικούς.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News