Η βρετανική κυβέρνηση άρχισε να υλοποιεί μία παλιά δέσμευσή της (προσωπικά του Μπόρις Τζόνσον, από το 2019) και μετατρέπει οκτώ εισόδους της χώρας –λιμένες, αεροδρόμια, αλλά και εκτεταμένες αστικές περιοχές– σε Ειδικές Οικονομικές Ζώνες (ΕΟΖ).

Πρόκειται για απόφαση που έρχεται ως αποτέλεσμα του Brexit και ήδη έχει εγείρει πολιτικές ενστάσεις μέσα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο έχει ανοίξει και την όρεξη στον… υπόκοσμο, ο οποίος πάντα καιροφυλακτεί ώστε να αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία που του παρέχει το κράτος.

Πώς συνδυάζονται όλα αυτά; Στις 3 Μαρτίου η κυβέρνηση των Τόρις ανακοίνωσε ότι οκτώ περιοχές της χώρας περιέρχονται σε καθεστώς offshore. Η στόχευση του μέτρου αφορά τη μόχλευση του ανταγωνισμού με περιοχές-κράτη τύπου Ντουμπάι και Σιγκαπούρης, κατ’ επέκταση την καταπολέμηση της γενικότερης ύφεσης στο Νησί.

Το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι περιορισμένοι έλεγχοι όσον αφορά τα διακινούμενα προϊόντα στις οκτώ νέες ΕΟΖ θα δημιουργήσουν συνθήκες ευνοϊκές για το έγκλημα.

Οι πολιτικές ενστάσεις αφορούν τόσο τη δυνατότητα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ενδεχομένως και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, όσο και την καταστρατήγηση εργασιακών δικαιωμάτων για μεγάλη γκάμα εργαζομένων και ιδίως των εργατών.

Τα πιο συνηθισμένα εγκλήματα που διαπράττονται σε αυτόν τον τύπο δικαιοδοσίας (offshore δηλαδή) είναι η φορολογική απάτη, το λαθρεμπόριο τσιγάρων και ναρκωτικών και άλλα, που ξεκινούν από την κλοπή της πνευματικής ιδιοκτησίας (του copyright προϊόντων) και εκτείνονται μέχρι και την παράνομη διακίνηση ανθρώπων.

Μα, είναι δυνατόν, μετά το Brexit να μετατραπεί το Ηνωμένο Βασίλειο σε… Σιγκαπούρη του Τάμεση, ρωτάει ρητορικά και η Repubblica.

Στις οκτώ βρετανικές ΕΟΖ (ή «ελεύθερους λιμένες») τα εμπορεύματα θα διαμετακομίζονται χωρίς ιδιαίτερους ελέγχους, θα παράγονται, θα εξάγονται, θα εισάγονται και θα επανεξάγονται με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και χωρίς δασμούς. Η προοπτική αυτών των ΕΟΖ, για τους σκεπτικιστές τουλάχιστον, δεν είναι άλλη από το να γίνουν «οι μαύρες τρύπες του καπιταλισμού του 21ου αιώνα».

Μεταξύ των επιλεγμένων θέσεων υπάρχουν και περιοχές όπου το έγκλημα θάλλει και έχει πίσω του μακρά παράδοση, όπως είναι το Λίβερπουλ και η ενδοχώρα του μέχρι και το Μάντσεστερ. Η μεγαλύτερη ανησυχία προκύπτει από τη φιλοδοξία των Τόρις να επεκτείνουν τις ΕΟΖ και έξω από την Αγγλία, στα δυτικά και στα βόρεια, στην Ουαλία και στη Σκωτία. Φιλοδοξία που υποδαυλίζουν συμφέροντα που ήδη φωνασκούν για καθολική εφαρμογή του μοντέλου offshore σε όλους τους εμπορικούς λιμένες της χώρας!

Από πλευράς τους, τα βρετανικά συνδικάτα έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για την ασφάλεια και τα δικαιώματα των εργαζομένων, ενώ επαγγελματικοί φορείς όπως το Εμπορικό Επιμελητήριο δηλώνουν την έκπληξή τους για τον μεγάλο αριθμό των περιοχών που μετατρέπονται σε Ειδικές Οικονομικές Ζώνες. Αλλοι φορείς, που μελετούν το σύγχρονο έγκλημα, εστιάζουν στο Ελντοράντο που ξαφνικά θα λάμψει και θα θαμπώσει τον διεθνή και ντόπιο υπόκοσμο.

Αλλοι εθνικοί και διεθνείς φορείς, όπως είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το αμερικανικό Κογκρέσο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων αλλά και ο ίδιος ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) μέσω ειδικής μελέτης του, έχουν από καιρό τοποθετηθεί για τους κινδύνους που εγκυμονεί η λειτουργία offshore για τις εθνικές οικονομίες και για το παγκόσμιο εμπόριο.

Το Λίβερπουλ έχει παρελθόν

Μία από τις περιοχές που επέλεξε η βρετανική κυβέρνηση για ΕΟΖ είναι και ο λιμένας του Λίβερπουλ. Εκεί, στη βόρεια εργατούπολη της Αγγλίας, υπάρχουν κανάλια με τα οποία υφίσταται επικοινωνία με το γειτονικό Μάντσεστερ. Μιλάμε για έκταση μεγάλη, περί τα 50 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Κατά τον 20ό αιώνα στην περιοχή αυτή αναπτύχθηκε η εισαγωγή, η διακίνηση και το εμπόριο ναρκωτικών, και οι αιματηρές συγκρούσεις των εγκληματικών συμμοριών ήταν σχεδόν συνηθισμένη υπόθεση – είκοσι δολοφονίες ετησίως για τον έλεγχο της αγοράς ναρκωτικών. Οι συγκρούσεις γίνονταν στην περιοχή του λιμανιού, στο Βόξολ, με όπλα κρυμμένα στις αποθήκες της αποβάθρας.

Μια έρευνα του 2020, η οποία οδήγησε σε περισσότερες από 800 συλλήψεις σε διάφορες χώρες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι συμμορίες του Λίβερπουλ «κυριαρχούν στην αγορά ναρκωτικών και όπλων στην Αγγλία». Επίσης, οι δεσμοί με τις ιρλανδικές μαφίες είναι πολύ ισχυροί.

Στα δύο εμπορικά λιμάνια του Τάμεση που γίνονται ΕΟΖ, τον περασμένο Δεκέμβριο βρέθηκαν κρυμμένα 1.600 κιλά κοκαΐνης – ήταν έναν κολομβιανό φορτίο που έφθασε στο Λονδίνο μέσω Αμβέρσας, κάτι που θεωρείται «τυπική διαδρομή» στο λαθρεμπόριο ναρκωτικών.

Αναμφίβολα, λένε οι Ιταλοί, η επανέναρξη της οικονομίας είναι ευγενής στόχος, ωστόσο πρέπει να συμβαδίζει με την ενίσχυση των ελέγχων για την παράνομη διακίνηση σε περιοχές υψηλού κινδύνου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News