Βροχή επικριτικών σχολίων προκάλεσε η πολύκροτη συνέντευξη του Εμανουέλ Μακρόν στον Economist.

Οι αντιδράσεις ήρθαν από το πολιτικό προσωπικό πολλών χωρών της Ατλαντικής Συμμαχίας -αλλά και από παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης- και ήταν καυστικές, αφού μάλιστα είχαν προηγηθεί τόσο η διαφωνία της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ όσο και ο (εύλογος) έπαινος του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

Οι επικριτικές για το ΝΑΤΟ παρατηρήσεις του Μακρόν είναι «επικίνδυνες» είπε ο πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι σε συνέντευξή τους στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, ο οποίος επέμεινε στη θέση ότι «το ΝΑΤΟ είναι η σημαντικότερη συμμαχία στον κόσμο όταν πρόκειται για τη διατήρηση της ελευθερίας και της ειρήνης».

Ο Μοραβιέτσκι επεξέτεινε κιόλας τον προβληματισμό του μεταχειριζόμενος τις «αμφιβολίες» του γάλλου προέδρου όσον αφορά τις ΝΑΤΟϊκές δεσμεύσεις: «Και άλλοι σύμμαχοι μπορεί να αναρωτηθούν μήπως η Γαλλία είναι αυτή που σκέφτεται να μη τηρήσει τις δεσμεύσεις. Ελπίζω να εξακολουθούμε να υπολογίζουμε ότι η Γαλλία θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της». Και συνέχισε ακάθεκτος: «Η Γαλλία ξοδεύει κάτω από το 2% του ΑΕΠ της για την άμυνα. Νομίζω ότι αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί ορισμένες πτυχές του ΝΑΤΟ δεν φαίνονται όπως θέλουμε. Και δεν είναι η έλλειψη αμερικανικής δέσμευσης για τη συμμαχία, αλλά η έλλειψη αμοιβαιότητας εκ μέρους κάποιων ευρωπαίων συμμάχων» είπε.

Από δικής του πλευράς, ο ΥΠΕΞ της Κροατίας Γκρίλιτς Ράντμαν υπερασπίστηκε τη φύση του ΝΑΤΟ λέγοντας: «Πιστεύω πραγματικά στο μέλλον του ΝΑΤΟ. Υπάρχουν επίσης αξίες όπως η Ευρωπαϊκή Ενωση. Σε αυτό το πλαίσιο, για την προστασία των αξιών μας, για την ειρήνη, για τη σταθερότητα, νομίζω ότι χρειαζόμαστε το ΝΑΤΟ».

Και αν οι παραπάνω δηλώσεις είναι αποκαλυπτικές για την οπτική γωνία των μελών του πάλαι ποτέ «ανατολικού μπλοκ» ή των «αδέσμευτων», κάποτε, Γιουγκοσλάβων, χαρακτηριστική είναι και η τοποθέτηση ενός επιφανούς πολιτικού του ευρωπαϊκού εποικοδομήματος. Ο αρμόδιος για τη διεύρυνση αυστριακός επίτροπος Γιοχάνες Χαν εξέφρασε και αυτός την υποστήριξή του στην αμυντική Συμμαχία που ιδρύθηκε το 1949 για εξασφαλίσει τη συλλογική άμυνα της Ευρώπης απέναντι στη Σοβιετική Ενωση: «Νομίζω ότι είναι καλό που έχουμε το ΝΑΤΟ, είναι καλό ότι συνεχίζει να αναπτύσσεται και ότι δείχνει ζωτικά σημάδια» είπε.

«Να εκτιμήσει καλύτερα το άρθρο 5»

«Κάποια ισχυρότερη από αυτήν του ΝΑΤΟ εγγύηση ασφαλείας δεν μπορεί να δοθεί με μια αμυντική ένωση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Διότι αντικειμενικά τέτοια δυνατότητα είναι ανέφικτη»: ο ρωσοεβραίος αρθρογράφος του Bloomberg Λεονίντ Μπερσίντσκι υποστηρίζει ότι άρθρο 5 της Ατλαντικής Συμμαχίας περί «συλλογικής άμυνας», το οποίο είναι δεσμευτικό για τα μέλη της, είναι εσκεμμένως ασαφές μεν, ωστόσο αυτή «η αβεβαιότητά του καθιστά τη δέσμευση μεγαλύτερη και αποτελεί τον λόγο για τον οποίο ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει αποπειραθεί ακόμη» οτιδήποτε.

Ο αρθρογράφος θεωρεί «ειλικρινή» τη συνέντευξη του γάλλου προέδρου στο βρετανικό έντυπο, όμως τον προτρέπει να «εκτιμήσει την αβεβαιότητα που περιβάλλει το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ».

Το σκεπτικό του είναι το εξής: Κατά τη σύνταξη της Συνθήκης του 1949, οι ιδρυτές του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, προσπάθησαν να αποφύγουν οποιαδήποτε διατύπωση η οποία θα τους ανάγκαζε αυτομάτως να πολεμήσουν σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον ενός από τα μέλη της Συμμαχίας. Ετσι, το άρθρο 5 λέει μόνο ότι κάθε χώρα του ΝΑΤΟ πρέπει να ανταποκριθεί με κάποια ενέργεια που θα κρίνει απαραίτητη.

Η νομική ερμηνεία του τι αποτελεί ένοπλη επίθεση και τι όχι είναι αυτή ακριβώς που δεν αφήνει πολλά περιθώρια σε ηγέτες όπως ο Πούτιν, αλλά και στους συμμάχους του, όπως είναι ο σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ, να καταλήξουν σε «δημιουργικές στρατηγικές» οι οποίες θα μπορούσαν ή δεν θα μπορούσαν να φθάσουν σε τέτοιο επίπεδο απειλής το οποίο θα ενεργοποιούσε το άρθρο 5.

«Τι σημαίνει το άρθρο 5, ρώτησε ο Μακρόν στη συνέντευξή του και έχει δίκιο που κανείς στις ΗΠΑ ή αλλού δεν μπορεί να του δώσει μια σαφή απάντηση. Αυτό, ωστόσο, σημαίνει ότι ούτε ο Πούτιν δεν γνωρίζει την απάντηση (…) Αυτή η αβεβαιότητα θα εξαφανιστεί εάν οι χώρες του ΝΑΤΟ καθορίσουν σαφώς τις κόκκινες γραμμές τους. Αυτό όμως θα ήταν μια άμεση πρόσκληση στους αντιπάλους να επινοήσουν και να επιτελέσουν επιθέσεις που δεν θα προσβάλουν αυτές τις κόκκινες γραμμές. Η ασάφεια γύρω από το άρθρο 5 είναι ένα είδος προστατευτικής ασπίδας» καταλήγει ο Μπερσίντσκι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News