Μην πάτε μακριά, μια βόλτα με το αθηναϊκό μετρό θα σας δείξει πολλά. Οσο περισσότερο βαθαίνει η κρίση στη χώρα, τόσο περισσότερο ως έθνος γινόμαστε πιο παχύσαρκοι.

Βεβαίως οι Ελληνες τα τελευταία 50 χρόνια δεν ήμασταν ιδιαίτερα αδύνατοι. Λίγο το κατοχικό σύνδρομο στις δεκαετίες 1960-70, λίγο η καθιστική ζωή στα χρόνια της μεταπολίτευσης, λίγο η πληθώρα trash γεύσεων που κατακλύζει τα ράφια των σουπερμάρκετ την τελευταία 25ετία, οι περισσότεροι έχουμε ή είχαμε λίγο ως πολύ πρόβλημα βάρους – η δίαιτα είναι κάτι που σκεφτόμαστε δηλαδή, ασχέτως αν την εφαρμόζουμε.

Ομως τα τελευταία 5 χρόνια, αν προσέξετε γύρω σας τον νέο κόσμο, τουλάχιστον στις μεγάλες ελληνικές πόλεις, θα διακρίνετε κάτι διαφορετικό: αληθινή παχυσαρκία.

Αυτή παρατηρείται σε μικρά παιδιά, σε έφηβους και σε πολύ νέους ενήλικες, ως 25 ετών. Το εντυπωσιακό δε είναι πως σε μια παρέα π.χ. τεσσάρων νέων ατόμων μέσα στο μετρό, δεν είναι ο ένας παχύσαρκος, είναι τουλάχιστον οι δύο. Ισως και οι τρεις. Τι συμβαίνει λοιπόν;

Σύμβαίνει πως φέτος, για άλλη μια χρονιά η Ελλάδα βρέθηκε στην πρώτη θέση παγκοσμίως στην παιδική παχυσαρκία. Η τελευταία έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το 2016, δείχνει ότι το 44% των αγοριών και το 38% των κοριτσιών σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα.

Ολο αυτό το πάχος προέρχεται από τον πολύ μουσακά; Αναφέρω τον μουσακά διότι θεωρείται ένα από τα πιο παχυντικά φαγητά της ελληνικής σπιτικής κουζίνας. Οχι. Ο μουσακάς είναι ακριβό φαγητό και δύσκολο για να το μαγειρέψουν οι κατάκοποι γονείς που δουλεύουν περιστασιακά για να μπορέσουν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κάτω από το όριο της φτώχιας. Τα παιδιά αυτών των οικογενειών, που είναι πάρα μα πάρα πολλές σήμερα, τρώνε την πιο φτηνή και την πιο μεγάλη τυρόπιτα για να χορτάσουν το μεσημέρι και μετά επειδή είναι θλιμμένα παίρνουν με το φτωχό χαρτζιλίκι τους και ένα τεράστιο ντόνατ γεμιστό με κρέμα και πίνουν και ένα αναψυκτικό.

Ο μουσακάς είναι ένα πολύ θρεπτικό φαγητό. Εχει όλα όσα χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός (πρωτεϊνες, βιταμίνες, υδατάνθρακες) – το μόνο κακό είναι ότι μαγειρεύεται με πολύ λάδι και γι’ αυτό παχαίνει. Αλλά επίσης σε χορταίνει, σου δίνει ενέργεια, σε βοηθάει να αναπτυχθείς και σε δυναμώνει.

Αντίθετα η τυρόπιτα και το ντόνατ δεν έχουν καθόλου θρεπτικά συστατικά. Είναι τίγκα στο αλάτι, στη ζάχαρη, στους υδατάνθρακες, στις αυξητικές ουσίες και το μόνο που κάνουν είναι να χαρίζουν μια πρόσκαιρη απόλαυση «σκασμού» και να φορτώνουν τον οργανισμό με επικίνδυνα τρανς λιπαρά.

Η φτώχια λοιπόν, όσον αφορά τη διατροφή, εκδηλώνεται με δύο τρόπους: είτε με υποσιτισμό, όπως συμβαίνει στις χώρες τις Αφρικής, είτε με φτωχή (κακή) διατροφή, όπως συμβαίνει σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Μεξικό, η Ελλάδα κτλ. Και τι αποτέλεσμα έχει αυτό στη δημόσια υγεία; Μη μεταδιδόμενες ασθένειες, όπως η στασιμότητα στην παιδική ανάπτυξη, η αναιμία, οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης. Ολες αυτές οι ασθένειες, οδηγούν μοιραία στον θάνατο. Και οι θάνατοι από αυτές, είναι οι περισσότεροι σήμερα, για το ανθρώπινο είδος.

Σύμφωνα λοιπόν με την Παγκόσμια Εκθεση για τη Διατροφή (2016) η κακή διατροφή αποτελεί πλέον «τη νέα κανονικότητα» και πλήττει το 1/3 της ανθρωπότητας είτε ως υποσιτισμός είτε ως παχυσαρκία.

Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε παγκοσμίως στις 14 Ιουνίου, είναι αποτέλεσμα ερευνών που πραγματοποίησε το αμερικανικό Ινστιτούτο για τη Διεθνή Διατροφική Πολιτική (IFPRI) και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση αλλά και από κυβερνήσεις κρατών όμως ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Ολλανδία κτλ. καθώς και από ιδιωτικούς φορείς όπως το Ιδρυμα Μπιλ Γκέιτς.

Η έρευνα διεξήχθη σε όλες τις χώρες του κόσμου, και τα αποτελέσματα έδειξαν πως σχεδόν στις μισές από αυτές εμφανίζονται σε μεγάλο βαθμό τόσο προβλήματα υποσιτισμού όσο και προβλήματα παχυσαρκίας. Μάλιστα σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των ερευνητών, παχύσαρκα παιδιά κάτω των 5 ετών πλησιάζουν τώρα σε αριθμό αυτά που υποφέρουν από έλλειψη τροφής. Αυτά τα δύο φαινόμενα οδηγούν εξίσου στον παιδικό θάνατο αλλά και στην αύξηση των ασθενειών, στις περιπτώσεις που τελικά τα παιδιά επιζούν.

Με κοινωνικο-οικονομικούς όρους, σύμφωνα με την έκθεση, στην Αφρική και στην Ασία, το 11% του ΑΕΠ ξοδεύεται κάθε χρόνο στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κακής διατροφής. Στις ΗΠΑ, ένα άτομο σε κάθε νοικοκυριό, κατά μέσο όρο, είναι παχύσαρκο και εξ αιτίας αυτού, το 8% του εθνικού εισοδήματος ξοδεύεται για την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας που προκαλεί το πάχος. Στην Κίνα, η διάγνωση διαβήτη, οδηγεί σε απώλεια του 16% του εθνικού εισοδήματος κάθε χρόνο. Στην Κίνα ο διαβήτης είναι μια εξαιρετικά διαδεδομένη ασθένεια.

Η κακή διατροφή, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει σήμερα η παγκόσμια κοινότητα, σύμφωνα την Παγκόσμια Εκθεση Διατροφής.

«Η κακή διατροφή εκδηλώνεται με τέσσερεις τρόπους: παιδιά με στάσιμη ή περιορισμένη ανάπτυξη, άτομα λιπόσαρκα ή επιρρεπή σε μολύνσεις, άτομα παχύσαρκα, άτομα στων οποίων το αίμα εντοπίστηκε υπερβολική ποσότητα σακχάρων, αλάτων, λίπους ή χοληστερίνης, καθώς και άτομα με έλλειψη σημαντικών βιταμινών και μετάλλων», επισημαίνει η έκθεση. Τα πιο πάνω οδηγούν με τη σειρά τους στην εξάπλωση των μη μεταδιδόμενων ασθενειών, οι οποίες πλήττουν αυτή τη στιγμή τον παγκόσμιο πληθυσμό και αποτελούν πολύ σημαντική απειλή γι’ αυτόν. Στις χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα σχεδόν οι μισοί από τους θανάτους και τις αναπηρίες, οφείλονται σε αυτές τις ασθένειες.

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγε ο Οργανισμός Παγκόσμιας Υγείας το 2013,

• Οι μη μεταδιδόμενες ασθένειες σκοτώνουν 38 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο.
• Σχεδόν τα ¾ τέτοιων θανάτων, συμβαίνουν σε χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
• 16 εκατομμύρια θανάτων από μη μεταδιδόμενες ασθένειες προκύπτουν σε ηλικίες μικρότερες των 70 ετών και το 82% αυτών των «πρόωρων» θανάτων παρατηρούνται σε χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
• Οι καρδιαγγειακές παθήσεις οδηγούν στους περισσότερους από αυτούς τους θανάτους – 17,5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κατά μέσο όρο κάθε χρόνο. Ακολουθούν οι θάνατοι που προκαλούνται από καρκίνο (8,2 εκ.), από αναπνευστικά προβλήματα (4 εκ.) και από διαβήτη (1,5 εκ.).
• Οι πιο πάνω 4 κατηγορίες ασθενειών συγκροτούν το 82% των θανάτων από μη μεταδιδόμενες ασθένειες.
• Το κάπνισμα, η καθιστική ζωή, η κατάχρηση αλκοόλ και οι κακές δίαιτες, αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου από τις μη μεταδιδόμενες ασθένειες.

Ωστόσο, σύμφωνα με την Παγκόσμια Εκθεση Διατροφής του 2016, σε χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, μόνο το 2% του ΑΕΠ διατίθεται για τη βελτίωση της κακής διατροφής. Οσο για τις παγκόσμιες δωρεές γι’ αυτόν τον σκοπό, δεν ξεπερνούν το 1 δις.

«Ενας στους 12 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, πάσχει από διαβήτη, σήμερα, και περίπου 2 δισεκατομμύρια άτομα είναι παχύσαρκα. Οι κυβερνήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο πρέπει να κατεβάσουν αυτά τα νούμερα, και ο τρόπος να το κάνουν είναι να φροντίσουν για την καλύτερη διατροφή των λαών τους», τονίζει η προεδρεύουσα της έκθεσης, Κορίνα Χόουκς, η οποία είναι και η διευθύντρια του Κέντρου για τη Διατροφική Πολιτική του Πανεπιστημίου Σίτι, στο Λονδίνο.

Η Παγκόσμια Εκθεση Διατροφής δείχνει ότι η βελτίωση είναι πιθανή: ο αριθμός των παιδιών με καθυστερημένη ανάπτυξη έχει μειωθεί παντού, με εξαίρεση ορισμένες περιοχές της Αφρικής και της Ωκεανίας η οποία περιλαμβάνει την Αυστραλία και ορισμένα νησιωτικά συμπλέγματα του Ειρηνικού ωκεανού. Στην Γκάνα, τα τελευταία δέκα χρόνια τα ποσοστά από 36% έχουν μειωθεί σε 19%. Στο Περού και στο Μαλάουι, επιτυγχάνεται ο στόχος για την αύξηση του θηλασμού και τη μείωση της αναιμίας.

Το θέμα είναι πολιτικό και αφορά όλο τον πλανήτη, σύμφωνα με τον βρετανό οικονομολόγο Λόρενς Χαντάντ, προεδρεύοντα της έκθεσης και επικεφαλής μελετητή του Ινστιτούτου για τη Διεθνή Διατροφική Πολιτική: «Οταν η κυβερνητική ηγεσία, η κοινωνία των πολιτών, η ακαδημαϊκή κοινότητα και η επιχειρηματικότητα εκφράζουν βούληση και αναλαμβάνουν δεσμεύσεις, όλα μπορούν να συμβούν. Η κακή διατροφή μπορεί να καταπολεμηθεί αλλά κάτι τέτοιο μόνο ως πολιτική επιλογή μπορεί να επιτευχθεί, σε κάθε μία χώρα χωριστά και σε όλες μαζί ως σύνολο. Αυτό όμως απέχει πολύ από τη σημερινή πραγματικότητα. Σήμερα, η κακή διατροφή λόγω φτώχιας είναι πράγμα σύνηθες, είναι “κάτι κανονικό”. Αυτός ο κόσμος στον οποίο ζούμε σήμερα, είναι απολύτως απαράδεκτος».

 

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News