Εδώ και εβδομάδες οι αναλύσεις «δίνουν και παίρνουν» στα παγκόσμια Μέσα και αφορούν το «πώς» και το «γιατί» ταραχωδών διαδηλώσεων -ή και μίνι εξεγέρσεων ακόμη- οι οποίες σαρώνουν την ειδησεογραφία από την Ανατολή έως τη Δύση και από τον Βορρά έως τον Νότο.

Τις ταραχές υφίστανται, δε, κάθε είδους πολιτεύματα: από ήπια ισλαμικές χούντες (Αίγυπτος) μέχρι αυτόνομες περιοχές (Χονγκ Κονγκ), ιδιότυπες λατινοαμερικανικές δημοκρατίες (Χιλή, Βολιβία), αλλά και βεριτάμπλ δυτικές δημοκρατίες (Γαλλία). Υπάρχει ένα νήμα που συνδέει όλα αυτά τα άσχετα μεταξύ τους και χωρίς ιδεολογικό «χρώμα» κοινωνικοπολιτικά φαινόμενα: είναι η φτωχοποίηση του κόσμου που επήλθε με τον «παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό».

Τριάντα χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου ο κόσμος στροβιλίζεται σε μία δίνη κινηματικής δράσης που μοιάζει να είναι ίδια παντού, ωστόσο δεν είναι ακριβώς έτσι.

«Ακηδεμόνευτες από ηγεσίες, χωρίς ιδεολογία, αυτές οι εξεγέρσεις ζητούν κάποια “αλλαγή του συστήματος”. Φαινόμενο παράδοξο: οι διαδηλωτές καταγγέλλουν τις ανισότητες που συνδέονται με την παγκοσμιοποίηση καθώς οι ίδιοι επωφελούνται από την ορμή και τον παγκόσμια αντίλαλο που η παγκοσμιοποίηση δίνει στις διαμαρτυρίες τους με τις ανταλλαγές πληροφοριών χωρίς σύνορα και με την αντίληψη του παγκόσμιου χωριού» γράφει η γαλλική Le Monde σε κύριο άρθρο της προσπαθώντας να ερμηνεύσει τη σύνδεση των φαινομένων από τη Βηρυτό και το Αλγέρι μέχρι το Σαντιάγο, τη Λα Παζ, αλλά και το ίδιο το Παρίσι των Κίτρινων Γιλέκων.

Πρόκειται για τη δεύτερη φάση της παγκοσμιοποίησης λέει και ο πολικός επιστήμων Μπερνάρ Μπαντί, μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα: «Η σύγκρουση μεταξύ της πολιτικής και της κοινωνίας συντελείται, με νικήτρια μάλλον τη δεύτερη. Η δυναμική τής διακοινωνικότητας υπερισχύει του κλασσικού διεθνούς παιχνιδιού, εκείνου των σχέσεων μεταξύ των κρατών. Η σύγκλιση μεταξύ των κοινωνιών γράφει ιστορία, αντί της συνεργασίας και της αντιπαλότητας μεταξύ των εθνών-κρατών».

Οργή και κοινωνικά δίκτυα

Το υπόβαθρο αυτών των κινημάτων είναι, πάνω-κάτω, ίδιο: όλα απορρίπτουν τη συμπαιγνία μεταξύ της πολιτικής εξουσίας και της οικονομικής ελίτ, όλα οργανώνονται μέσω κοινωνικών δικτύων του Ιντερνετ, όλα χρησιμοποιούν ειρηνικά μέσα (πορείες, κ.λπ.), αλλά και τη βία και τα μπάχαλα με τα οποία εκφράζουν «οργή για την κατάληψη της εξουσίας και για τη νομή του πλούτου από μια τάξη, κάστα ή μαφία» όπως παρατηρεί η Le Monde.

Οι αφορμές, οι προφάσεις ή οι πραγματικές αιτίες των κοινωνικών εκρήξεων είναι, επίσης, πάνω-κάτω οι ίδιες: στη Χιλή ήταν η αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό, στον Λίβανο τα τιμολόγια των υπηρεσιών τηλεπικοινωνίας, στη Γαλλία η αύξηση της τιμής των καυσίμων.

«Ο θρίαμβος της αγοράς έχει οδηγήσει σε αδυσώπητες ανισότητες, στην αποδυνάμωση των υποδομών κοινωνικής ασφάλειας και στη συμπαιγνία των πολιτικών ελίτ με τις οικονομικές εξουσίες. Εχουν μειωθεί οι φόροι των πλουσίων και έχει αυξηθεί το βάρος των φτωχών. Η χρηματοπιστωτική κρίση και η επιβράδυνση της οικονομίας μαζί με την ολόπλευρη προβολή που προσφέρει το Διαδίκτυο επιτάχυναν τα προβλήματα των αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών και  αποσταθεροποίησαν τα αυταρχικά καθεστώτα». (Le Monde).

O προβληματισμός της γαλλικής εφημερίδας δεν αφορά αυτό καθαυτό το φαινόμενο των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας «από τους κάτω» και χωρίς συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία. Δεν ενοχλείται. Επισημαίνει όμως έναν κίνδυνο που αφορά τη δημοκρατία, αυτήν που ουσιαστικά ζητούν οι διαμαρτυρόμενοι ανά τον κόσμο: «Τριάντα χρόνια μετά την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ο άνεμος της εξέγερσης φαίνεται να αναγγέλλει μια αντίδραση. Πρέπει να χαιρετίσουμε αυτήν την αλλαγή εποχής και να βοηθήσουμε τα σημερινά κινήματα να αποφύγουν τις παγίδες του εθνικισμού. Να τα βοηθήσουμε να οδηγηθούν σε μια κατεύθυνση υπέρ των πολιτικών, κοινωνικών, περιβαλλοντικών, φορολογικών μεταρρυθμίσεων, με σκοπό την άμβλυνση των ανισοτήτων».

Να τα βοηθήσουμε να βοηθήσουν τη δημοκρατία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News