Οι οδηγίες προς τους υποψήφιους του διαγωνισμού ήταν σαφείς. Οι φωτογραφίες τους έπρεπε να αφορούν το πρόβλημα της βιωσιμότητας και την καταστροφή του πλανήτη μας αλλά με συγκεκριμένη οπτική γωνία: τον χώρο.

Οι καλλιτέχνες το έπιασαν γρήγορα. Είναι ο προσωπικός χώρος δέκα ανθρώπων σε ένα δωμάτιο. Ο χώρος που μολύνει ο άνθρωπος με την παρουσία του. Ο χώρος που αναζητεί ο πρόσφυγας θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του. Ο χώρος πάνω στη Γη έπειτα από μία φυσική καταστροφή. Ο χώρος που διεκδικούν οργανώσεις, φυλές ή ολόκληρα κράτη.

Είναι «ο χώρος μας που τελειώνει», όπως γράφει σε άρθρο του ο πρώην γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, τιμητικός πρόεδρος του θεσμού Prix Pictet.

Ο διαγωνισμός που ιδρύθηκε από μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές τράπεζες της Ελβετίας, την Pictet, το 2008, αποσκοπεί στην αξιοποίηση της δύναμης της φωτογραφίας για την προσέλκυση του παγκόσμιου ενδιαφέροντος στην προστασία του περιβάλλοντος. Οι προηγούμενες θεματικές ήταν: Νερό, Γη, Ανάπτυξη, Ισχύς, Κατανάλωση, Αταξία. Φέτος είναι ο Χώρος (space) που έχει ανάγκη και που παράλληλα καταχράται ο άνθρωπος.

Kέρδισε το Προσφυγικό και η συλλογή του ιρλανδού φωτογράφου Ρίτσαρντ Μος («Heat Maps», δηλαδή «θερμικοί χάρτες»). Ο ίδιος φωτογράφισε προσφυγικούς καταυλισμούς σε όλο τον κόσμο με θερμικές κάμερες, δηλαδή με τις ίδιες κάμερες που χρησιμοποιούνται για να εντοπίσουν και να ελέγξουν τις προσφυγικές ροές στα σύνορα χωρών. 

Στόχος του ήταν να αναδείξει το πρόσωπο των προσφύγων το οποίο μέσα από την ίδια ακριβώς τεχνολογία εξαλείφεται και μετατρέπεται σε μία άμορφη μάζα. Είναι ένας ασπρόμαυρος ύμνος στους «εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται σε κατάσταση λίμπο, και αποκλείονται από τη συμμετοχή ή τη συνεισφορά στις σύγχρονες κοινωνίες», σχολίασε ο ίδιος.

«Οι πόλεις μας διαστέλλονται προς κάθε κατεύθυνση ενώ παράλληλα αγωνιζόμαστε για να φιλοξενήσουμε έναν πληθυσμό που μεγαλώνει κατά 200.000 άτομα την ημέρα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο ο πληθυσμός αυξάνεται κατά ποσό που αναλογεί στο σύνολο των ανθρώπων που ζουν σήμερα στη Γερμανία», προειδοποιεί στο άρθρο του που δημοσιεύτηκε στη βρετανική Guardian ο γκανέζος διπλωμάτης που υπηρέτησε ως γγ του ΟΗΕ από το 1997 μέχρι το 2006.

«Για να θρέψεις αυτόν τον αριθμό ανθρώπων χρειάζεσαι ακόμη περισσότερη γη: κάθε χρόνο περισσότερα από 150.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους αφανίζονται για να γίνουν πόλεις ή καλλιέργειες», τονίζει. Και παράλληλα απειλούνται οι περίπου 1,6 δισ. άνθρωποι που εξαρτώνται από τα δάση του πλανήτη για το νερό, την ενδυμασία, την περίθαλψη και τη στέγασή τους.

«Το μεγαλύτερο ανεξερεύνητο μέρος του πλανήτη βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας», σημειώνει ο Ανάν. Κι όμως, το νερό της θάλασσας οξύνεται ολοένα και περισσότερο από τα αυξανόμενα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα. Παράλληλα ο αέρας που αναπνέουμε γεμίζει τοξίνες ενώ σύννεφα αιθαλομίχλης καλύπτουν τις πόλεις μας και οι αερομεταφερόμενες ασθένειες πολλαπλασιάζονται.

Και όλα αυτά ενώ το ίδιο το Διάστημα (Space) δεν έχει γίνει αποικία του ανθρώπου, αλλά έχει γίνει σκουπιδότοπος. Σε τέτοιο βαθμό ώστε τώρα οι επιστήμονες ζητούν από τα κράτη να μειώσουν τα απορρίμματα που ρίχνουν στη διαστημική τροχιά!

«Οι φιναλίστ του διαγωνισμού έχουν ρίξει φως σε αυτά τα ζητήματα. Τα αγνοούμε βάζοντας σε κίνδυνο τις ζωές μας», προειδοποιεί ο διπλωμάτης.

Από τη στιγμή που άρχισε ο διαγωνισμός, το 2016, αναδείχθηκαν 700 καλλιτέχνες οι οποίοι διαγωνίστηκαν καθένας με τη συλλογή του. «Τα έργα που παρουσιάστηκαν ήταν ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου. Δεν ήταν εύκολη υπόθεση η αξιολόγηση των φωτογραφιών, αλλά ήταν συναρπαστικό», σχολίασε ο σερ Ντέιβιντ Κινγκ, επικεφαλής τη επιτροπής.

Ο νικητής του διαγωνισμού ανακοινώθηκε το βράδυ της Πέμπτης αλλά οι συλλογές των 12 φιναλίστ θα εκτίθενται στο Μουσείο Βικτόρια και Αλμπερτ, στο Λονδίνο, μέχρι το τέλος του μήνα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News