«Κι είπε ποτέ σου μην τους πεις, τι άσχημοι που μοιάζουν

αυτοί που σε σιχαίνονται, μα στέκουν και κοιτάζουν.

Κι είπε ποτέ σου μην κοιτάς τον άλλον μες στα μάτια

γιατί καθρέφτης γίνεσαι κι όλοι σε σπαν’ κομμάτια»

(«Ο καθρέφτης», Αλκίνοος Ιωαννίδης)

Το 1962, σε μια εποχή έντονων πολιτικών ζυμώσεων στην Αμερική, με τις μειονότητες να περνούν δύσκολες ώρες, ο σκηνοθέτης Ρόμπερτ Μάλιγκαν αποφάσισε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα-αριστούργημα της Χάρπερ Λι, «To kill a mocking bird». Το αποτέλεσμα ήταν μία εξίσου αριστουργηματική ταινία, με πρωταγωνιστή τον Γκρέγκορι Πεκ σε ρόλο μόνου, εναντίον όλων. Ο ελληνικός της τίτλος είναι «Σκιές και σιωπή». Αλλωστε έχουμε μπόλικα και από τα δύο στην Ελλάδα.

Κεντρική ηρωίδα και αφηγήτρια της ταινίας είναι η μικρή Σκάουτ που μεγαλώνει στον αμερικανικό Νότο του οικονομικού κραχ και του έντονου ρατσισμού, περνώντας τις μέρες της με σκανταλιές παρέα με τον αδελφό της. Ο πατέρας τους, ο δικηγόρος Ατικους Φιντς (Γκρέγκορι Πεκ), αναλαμβάνει την υπεράσπιση στο δικαστήριο ενός φτωχού μαύρου που κατηγορείται άδικα για τον βιασμό μιας λευκής.

Ταγμένος στη δικαιοσύνη, την ηθική και την κοινή λογική, ο Ατικους είναι αποφασισμένος να υπερβεί την εχθρικότητα μιας ολόκληρης κοινωνίας και ν’ αποδείξει στον εαυτό του και στα παιδιά του, ερχόμενος σε ρήξη με την τότε κοινή γνώμη, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι απέναντι στον νόμο κι ότι ο καθένας έχει δικαίωμα στην υπεράσπιση.

Στη συνέντευξη που έδωσε στο newpost.gr και στους Χρήστο Ξανθάκη και Γιώργο Πιτροπάκη ο «Φ.Κ», ο μοναδικός αυτόπτης μάρτυρας του τραγικού λιντσαρίσματος του Ζακ Κωστόπουλου που στάθηκε ενάντια στη λογική του όχλου, δεν είναι ήρωας. Ομως, σε μία κοινωνία και σε μία εποχή κατά την οποία κανείς πλέον δεν παίρνει θέση για τίποτα, έκανε κάτι πολύ ηρωικό.

Στάθηκε μόνος εναντίον όλων. Δεν έκανε τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο, από το να ταχθεί με το μέρος της λογικής και της καλοσύνης, όταν η «κοινή γνώμη» είχε στηθεί αμφιθεατρικά και παρακολουθούσε τον άγριο ξυλοδαρμό ενός ανθρώπου ανήμπορου να αντιδράσει.

Δεν ξέρουμε κάτι περισσότερο για εκείνον, από τη γλώσσα που χρησιμοποιεί καταλαβαίνουμε ότι είναι άνθρωπος της πιάτσας, που μιλάει απλά, κατανοητά και σταράτα, όπως όταν είπε για παράδειγμα «Βλέπω ένα παιδί μέσα… φου να του έκανες θα έπεφτε κάτω, δεν ξέρω τώρα αν είχε πάρει ντραγκς, αν είχε πάρει ψυχοφάρμακα, αλλά ο άνθρωπος παραπατούσε». 

Και λίγο παρακάτω: «Ούτε καν φώναζε ρε παιδιά ο κόσμος, απλά παρακολουθούσε, δηλαδή ήτανε τρομακτικό. Ηταν τριάντα, σαράντα, πενήντα νοματαίοι, πόσοι ήτανε, απλά παρακολουθούσανε τα τεκταινόμενα. Στημένοι αμφιθεατρικά, χωρίς να υπάρξει μία φωνή, τι είναι αυτά που κάνετε, σταματήστε.  Κι ας μην πάει ο άλλος να μπει μπροστά, από μακριά, κάτι, κάτι να ειπωθεί. Oταν μπήκα εγώ, ακούστηκε μία κυρία από πίσω να φωνάζει “έχει δίκιο το παιδί, σταματήστε, έλεος, τι είναι αυτά που κάνετε”. Mία γυναίκα μόνο…». 

Η οδός «Γλάδστωνος» έγινε ξαφνικά διάσημη. Γκούγκλαρα για να δω ποιος ήταν ο Γκλάντστοουν. Ηταν βρετανός πολιτικός που «διακρίθηκε για τη ρητορική του δεινότητα και τον φιλελληνισμό του». Ξαφνικά σκέφτηκα την πλατεία Κάνιγγος, έτσι μουντή και παρατημένη που είναι εδώ και χρόνια, με ένα μνημείο ακριβώς μπροστά στο κοσμηματοπωλείο που κάποτε πουλούσε μονόπετρα για μικροαστικούς γάμους, βαπτιστικούς σταυρούς και λουράκια ρολογιών: το μνημείο του άγνωστου συμπαραστάτη. Εκείνου που άρχισε να πορεύεται κόντρα στο ρεύμα, μοιάζοντας με τρελό ή παράταιρο.

Ποιος αλήθεια παίρνει θέση για ο,τιδήποτε σήμερα; Για έναν φίλο του που αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα, για έναν συνάδελφό του που αδικείται, για μία γυναίκα που κακοποιείται στο διπλανό διαμέρισμα, και φυσικά, για έναν άνθρωπο που «φου να του έκανες θα έπεφτε κάτω».

Ωραία τα βίντεο ντοκουμέντα που τράβηξαν οι λοιποί αυτόπτες μάρτυρες για να τα ανεβάσουν στα social και να πέσουν βροχή τα likes. Οταν όμως έπεφταν βροχή οι κλοτσιές σε ένα σώμα που από στιγμή σε στιγμή θα ξεψυχούσε, η κοινή λογική έκανε τσιγαράκι με την παράνοια.

Κρίμα που το μόνο που ξέρουμε για τον αυτόπτη ήρωα είναι τα αρχικά του, «Φ.Κ». Το όνομά του θα έπρεπε να γίνει γνωστό κάποια στιγμή, να διδάσκεται κάποια ημέρα στα σχολεία. Αν φυσικά ο ιστορικός του μέλλοντος συμφωνήσει ότι κάποιες φορές, πάει σωστά αυτός που πάει κόντρα στο ρεύμα, στην αντίθετη κατεύθυνση με όλους τους άλλους. Ποιος στ’ αλήθεια ήταν ο πρώτος που ξεστόμισε την τόσο επικίνδυνη φράση «ό,τι πει η πλειοψηφία»;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News