«It’ s the weekend. Are you working?» («Είναι Σαββατοκύριακο. Δουλεύεις;») ρωτούσε σχεδόν συμπονετικά ο τίτλος εκτενούς άρθρου που φιλοξένησαν προ ημερών οι Financial Times. Το συμπέρασμα μιας εξάμηνης έρευνας με συνεντεύξεις από κάθε λογής επαγγελματίες στην λίγο – πριν – το Brexit Μεγάλη Βρετανία είναι λίγο πολύ αυτό που ισχύει και στην – στο τσακ – επιζήσασα – του Grexit Ελλάδα: το άλλοτε ιερό Σαββατοκύριακο έχει μεταλλαχθεί σε χαμερπή Τσαγκαροδευτέρα.

Παλιά έβαζες το κλειδί στην πόρτα του σπιτιού σου την Παρασκευή το βράδυ, εκσφενδόνιζες παλτό, παπούτσια, τσάντα κτλ και έμπαινες αυτόματα σε ένα δεν θέλω – να με απασχολήσει τίποτα – επαγγελματικό – για δύο μέρες – mode (εκτός βέβαια και αν και είχες  επιλέξει ένα επάγγελμα παραδοσιακά σιδηροδέσμιο του ΣΚ, πχ στον χώρο της εστίασης, ή ένα επάγγελμα από το DNA του υπερφονικό του ζωτικού σου χώρου, πχ δημοσιογράφος ή παιδίατρος). Σήμερα βάζεις το κλειδί στην πόρτα την Παρασκευή το βράδυ με μια γλυκιά είναι η αλήθεια, αλλά κάπως ατροφική  πλέον, προσδοκία ότι ναι, ακολουθεί Σαββατοκύριακο (και δεν μπορεί, σίγουρα θα βρεις λίγο χρόνο να κάνεις ένα διάλειμμα) και τρέχεις αυτόματα να φορτίσεις το κινητό. Τη στιγμή  που το κάνεις, το ξέρεις (μια στριγγιά φωνίτσα μέσα σου στο λέει και στο ξαναλέει) ότι ανάθεμα κι αν θα καταφέρεις και αυτό το ΣΚ να αποφορτιστείς.

Δεν είναι μόνο η οικονομική ανασφάλεια, η συχνά καταναγκαστική δεύτερη απασχόληση, το FΟΜΟ (εδώ: ο φόβος ότι θα χάσεις κάποια ευκαιρία), η δαιμονοποίηση του ελεύθερου χρόνου. Είναι ένας περίεργος, ταϊσμένος ντοπαμίνη εθισμός να μην αφήσεις ρανίδα του χρόνου σου που να μην είναι αποδοτική, παραγωγική, εξαργυρώσιμη. Ακόμα και η παιδική ηλικία έχει καταντήσει βιομηχανική ζώνη (μετρήστε σε πόσες οργανωμένες δραστηριότητες τρέχουν τα σημερινά παιδιά, παρέα με τους ασθμαίνοντες γονείς τους,  στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου).

Η τεχνολογία σιγοντάρει αυτήν τη λυσσαλέα κατάργηση των ορίων ανάμεσα στη δουλειά και τη ζωή σου· ένα μήνυμα την ώρα του σαββατιάτικου καφέ στο What’s Up ή ένα mail από τον προϊστάμενο/πελάτη/σιχαμένα εργασιομανή συνάδελφο στις 3 τα ξημερώματα της Κυριακής και το weekend απλά αναμειγνύεται με αυτόν τον πηχτό, ομοιογενή πολτό της εργασιακής εβδομάδας.

Στην Ελλάδα του 2020 οι περί το real estate «ειδικότητες» (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, μεσίτες, αρχιτέκτονες, μηχανικοί κτλ) είναι από τα ταχύτατα αναδυόμενα θύματα αυτής της «always on» κουλτούρας, αυτής της ατέρμονης  προσβασιμότητας, αυτού του δόλιου «σε πήρα νωρίτερα και δεν απάντησες».

«Δεν υπάρχει ωράριο και φυσικά το Σαββατοκύριακο έχει τελείως καταπατηθεί» μου αναφέρει 35χρονος μεσίτης. «Αν είσαι ελεύθερος επαγγελματίας και είσαι σε αυτή τη δουλειά πρέπει να είσαι συνεχώς alert. Είναι τέτοιος ο ανταγωνισμός, ποιος θα πάρει τους τίτλους πρώτος, ποιος θα δεσμεύσει το ακίνητο πρώτος, αν εσύ έχεις κλειστό το κινητό για να πας την Κυριακή να φας ήσυχος στο ταβερνάκι, θα πάρει τη δουλειά κάποιος άλλος που δεν το έχει κλειστό». Κάποιες εθνικότητες πελατών είναι αναμφίβολα πιο πιεστικές από άλλες. «Οι Κινέζοι είναι οι μετρ του είδους. Δεν υπάρχει μέρα ή νύχτα, δεν υπάρχει σαββατοκύριακο, δεν κοιμούνται ποτέ, με βομβαρδίζουν μηνύματα τα μεσάνυχτα!». Ακολουθούν οι Ελληνες.

Οι ειδικοί μιλούν πλέον για τις επιπτώσεις της «αδιάσπαστης εργασιακής ομάδας» (κάτι σαν τη διαβόητη και παντελώς αποτυχημένη «nepreryvka» που είχε εφαρμόσει ο Στάλιν το 1929) στον τρόπο που ζούμε, στις σχέσεις με τον σύντροφο, την οικογένεια, τους φίλους. Διόλου τυχαίο ότι στην  ειδική έρευνα για τον συνδυασμό οικογενειακής  ζωής και εργασίας Ad Hoc Module (2018) της ΕΛΣΤΑΤ, ως κυριότερη δυσκολία για τη φροντίδα παιδιών και συγγενών προτάσσονται οι υπερβολικά πολλές ώρες εργασίας (από το 42,1% των ανδρών και το 35,7% των γυναικών), το απρόβλεπτο ή δύσκολο ωράριο και  η απαιτητική και εξαντλητική εργασία (εδώ υπερτερούν οι γυναίκες με 24,6%  έναντι 17,9% ).

Και βέβαια σημαντικές είναι και  οι επιπτώσεις  στην ψυχική υγεία. «Από το 2017 που έπαθα ένα σοβαρό burnout, προσπαθώ με νύχια και με δόντια να προστατεύσω τουλάχιστον τα Σαββατοκύριακά μου» μου λέει  47χρονη δικηγόρος που ασχολείται με την αγορά εξοχικών κατοικιών για αλλοδαπούς. «Η δουλειά που κάνω δεν έχει επείγοντα, δεν κάνω πχ ποινικό να τρέχω να βγάλω τον άλλο από τη  φυλακή. Εχω όμως να κάνω με ιδιώτες που κατοικούν σε μακρινούς μεσημβρινούς. Ετσι το Σαββατοκύριακό μου μπορεί εύκολα να χαλάσει όταν πχ ο αλλοδαπός πελάτης, γυρνώντας από το νησί, όπου ταυτοποίησε το εξοχικό της ζωής του, μου τηλεφωνεί και μου ζητάει να συναντηθούμε επειγόντως στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στην άφιξη του πλοίου του στον Πειραιά και στην πτήση της επιστροφής στη χώρα του!». Το αποτέλεσμα είναι μια συνεχής επαγγελματική  φρενίτιδα, ατελείωτες οχλήσεις (τηλεφωνήματα και μέιλ) οιαδήποτε στιγμή του Σαββατοκύριακου, χωρίς κανένα σεβασμό στην ιδιωτικότητα, στη  διαφορά της ώρας κοκ. «Ποιο Σαββατοκύριακο; Εδώ ένας γάλλος πελάτης, αφού μου έστειλε την Πρωτοχρονιά “χρονιά πολλά”, μετά “καπάκι” με ρώτησε: “Tι έγινε με εκείνο το οικόπεδο;”».

Αποτέλεσμα; «Η δουλειά μου έχει καταντήσει η ζωή μου όλη. Το γεγονός αυτό με κάνει να αισθάνομαι τελείως ηλίθια, διότι δεν ήταν κάτι που επεδίωξα ποτέ. Είναι σα να έχω εθιστεί σε αυτό, είμαι συνεχώς μες στα νεύρα, όλα μου φταίνε».

Τα προσωπικά όρια είναι για κάποιους η τελευταία σανίδα σωτηρίας σε αυτή την πανδημία «workism» ακόμα και το ΣΚ. Όχι ότι είναι πάντα εφικτό. Όπως μου λέει έτερη δικηγόρος που απασχολείται στο real estate. «“Καλά, στέλνε mail εσύ σαββατιάτικα… Σιγά μη σου απαντήσω!” μονολογώ μεγαλοφώνως , όταν ακούω τα ντιν ντιν από τα μηνύματα στο κινητό. Συχνά με ακούν τα παιδιά μου και γελάνε. Πραγματικά  αρρωσταίνω όταν με καλούν Σάββατο βράδυ! Η αλήθεια είναι ότι αν δεν είχα  παιδιά, δεν ξέρω αν θα είχα τις αντιστάσεις να το κάνω».

Μόνο που και αυτοί οι ελάχιστοι εναπομείναντες αντάρτες του ψευδοweekend της νέας χιλιετίας, δεν μπορούν να απαλλαγούν από την παθογένεια της εποχής: «Μπορεί να μην απαντήσω στο mail ή στο τηλεφώνημα αλλά την ίδια στιγμή έχω τύψεις, με “τρώει”, τι μπορεί να ήθελε, τι να συμβαίνει; Εχει δε τύχει να πάω λίγο μετά και να  πάρω πίσω αυτόν που με κάλεσε!» συνεχίζει η ίδια. «Τελικά ούτε δουλεύω, ούτε απολαμβάνω τον προσωπικό μου χρόνο» καταλήγει. «Κάθε Παρασκευή περιμένω πώς και πώς το Σαββατοκύριακο και όταν αυτό εκπνέει καταλαβαίνω ότι πάλι δεν ξέφυγα. Και σαν μην έφτανε αυτό! Σκέφτομαι με τρόμο τα mail που έχουν συσσωρευθεί δύο ολόκληρες μέρες».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News