Απαιτούνται ζογκλερικά. Για να μη φανεί κάποιος/κάποια κατώτερος των –επαγγελματικών– περιστάσεων εν μέσω πανδημίας. Για να απασχολούνται δημιουργικά –ιδίως όταν είναι μικρά– τα παιδιά, να μη ξεροσταλιάζουν στις οθόνες, και να ‘ναι «διαβασμένα» με όρους τηλεκπαίδευσης. Χρειάζονται ταχυδακτυλουργικά για τους καταναγκασμούς του νοικοκυριού, για να μπαίνει καθημερινά «τσουκάλι στη φωτιά», και να λειτουργεί με κανονικότητα το τελευταίο εναπομείναν ασφαλές καταφύγιο στον κόσμο: το σπίτι. Ο ρόλος του «φροντιστή» του, που διαμόρφωσε εκ νέου η πρωτόγνωρη συνθήκη, το περίφημο lockdown, έγινε πιο σύνθετος, πιο περίπλοκος, πιο βαρύς. Ερευνες και δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου επιμένουν ότι οι γυναίκες επιβαρύνθηκαν πολλαπλώς, και πάντως περισσότερο από τους άνδρες.

Το «μισό του ουρανού» περνάει δύσκολα. Στην εποχή του παγκόσμιου μουδιάσματος, αναγκάζεται να σπιντάρει. Στην αέναη προσπάθεια ισορροπίας ανάμεσα στην οικογενειακή και την επαγγελματική ζωή, βλέπει να απειλείται ολοένα και περισσότερο πια ο προσωπικός χρόνος, ο λιγοστός που απομένει για αυτοφροντίδα, σωματική άσκηση, ενημέρωση, διάβασμα, μικρές απολαύσεις. Ο χρόνος που θα απέβαινε πολύτιμος για τη διαχείριση του προσωπικού άγχους για το παρόν, της αγωνίας για το μέλλον.

Στην Ελλάδα, οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί το τελευταίο διάστημα αγγίζουν θέματα ενδοοικογενειακής βίας (που είχε αυξηθεί) και ψυχικής υγείας (που σίγουρα έχει δοκιμαστεί). Οι ρόλοι, οι ανισότητες, το «ποιος τραβάει επιτέλους το κάρο» θα πρέπει να προσεγγισθούν υπό το πρίσμα των όχι και τόσο κολακευτικών στοιχείων προ κορονοϊού. Οπως αυτά του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), που ήθελε την Ελλάδα τελευταία στον κατάλογο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε θέματα ισότητας, με πρώτες τη Σουηδία και τη Δανία.

Ουδείς βεβαίως περιμένει να γίνει η Ελλάδα Σουηδία και Δανία, εν μέσω κορονοϊού. Οι περίοδοι κρίσεων καθιστούν άλλωστε αναμενόμενες τις παλινδρομήσεις σε παραδοσιακές προσεγγίσεις – η κοινωνική επιστήμη τις είδε και στη δεκαετία των μνημονίων που εξέπνευσε. Οχι, δεν είναι τύραννοι οι Ελληνες. Οι κυρίαρχες νοοτροπίες θέλουν όμως χρόνο για να αλλάξουν. Και, προφανώς, οι εικόνες του lockdown με σύγχρονους μπαμπάδες ποδηλατάδα στα πάρκα με τα μικρά τους, ή με σηκωμένα τα μανίκια για υποχρεώσεις εντός και εκτός σπιτιού, η κατανόηση μεμονωμένων εργοδοτών, και οι καλές προθέσεις κυβερνητικών αξιωματούχων, δεν είναι αρκετές για να αλλάξουν το οικογενειακό, εργασιακό, κοινωνικό τοπίο για τις γυναίκες στη χώρα.

Ισως το κλειδί να βρίσκεται κρυμμένο στις προφυλαγμένες από τα μικρόβια εστίες μας. Μια προβολή στο μέλλον, σε ένα πιθανό lockdown του 2050, πιθανώς και να μας αποκάλυπτε την κρυψώνα. Με τα σημερινά 8χρονα, 12χρονα, σε ενεργό φυλετικό ρόλο, στην οικογένεια, στην εργασία, στην πολιτική. Πόσες κοινωνικές δεξιότητες, που έχουν τη δύναμη να κλείσουν το χάσμα, έχουν χαρίσει οι σημερινές εξουθενωμένες μάνες – εργαζόμενες – οικιακές βοηθοί – παιδαγωγοί – δασκάλες, στα βλαστάρια τους; Πώς μετουσιώνονται η απογοήτευση, ο θυμός, η ματαίωση της εξαντλημένης γυναίκας-ορχήστρα σε έμφυλες προσδοκίες για τα δικά της παιδιά; Πώς μεταγγίζονται από την ίδια τα κοινωνικά τους φύλα;

Το γεγονός ότι η πραγματικότητα μεταβάλλεται ταχύτατα, για ιατρικούς και οικονομικούς λόγους, μπορεί να αποτελέσει την καλύτερη αφορμή για την όξυνση των ανακλαστικών μας. Ας μη γίνουν οι βαριά εκθηλυμένες καραντίνες περιβάλλον αναπαραγωγής στερεοτύπων και παρωχημένων αποκλίσεων. Η κοινωνικοποίηση των ανηλίκων, ειδικά μέσα από το πρίσμα του όποιου απαγορευτικού, έχει τη δύναμη για μεγάλες αλλαγές στην αντίληψη του εαυτού τους, στις σχέσεις τους με το σχολείο και την οικογένεια, τα media και την Εκκλησία.

Στο χέρι μας είναι, πρωτίστως, να μάθουμε στα παιδιά μας ότι στις σχέσεις των ανθρώπων, δεν γίνεται να κάθεται «άλλος στο θρονί κι άλλος στο σκαμνί».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News