Ανήκω στη Generation X, στη γενιά που γεννήθηκε ανάμεσα στο 1965 και στο 1980. Είναι η γενιά που διαδέχθηκε τους Baby Boomers, αυτούς, δηλαδή, που οδήγησαν τον δυτικό κόσμο σε μεγάλη πληθυσμιακή αύξηση μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά τη δική μου γενιά, ήρθαν οι Millenials που είδαν το φως ως το 1996. Και όσοι γεννήθηκαν από το 1997 ως το 2012, ανήκουν στη Generation Z. Είναι οι zoomers, τα παιδιά της Generation X. Ας πούμε εγώ και ο γιος μου.

Ναι, είναι αμερικανιά όλο αυτό, πλην όμως λειτουργεί και ως εργαλείο που διευκολύνει την ανάλυση και τη μελέτη της διαγενεακής εξέλιξης. Οι zoomers είναι η γενιά που γεννήθηκε και μεγάλωσε σε απόλυτα δικτυωμένο περιβάλλον, ζει με πιο αργούς ρυθμούς από τους γονείς της, προσέχει περισσότερο την υγεία της, καπνίζει και πίνει λιγότερο, αντιλαμβάνεται καλύτερα την ανάγκη για μόρφωση και προσαρμογή σε ένα παγκοσμιοποιημένο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Ασφαλώς μιλάει εξαιρετικά αγγλικά, οι ορίζοντες της εκτείνονται σε όλον τον κόσμο και αφομοιώνει τα παγκόσμια ρεύματα τη στιγμή που γεννιούνται. Είναι μία γενιά στην οποία καταγράφεται υψηλότερο ποσοστό, σε σχέση με την προηγούμενη, ψυχικής νόσου, αλλά αυτό ελέγχεται καθώς μπορεί να συνδέεται και με τη μεθοδολογία -οι προηγούμενοι δεν κατέφευγαν με την ίδια ευκολία στην αναζήτηση βοήθειας.

Παίρνουμε, λοιπόν, στην τύχη ένα νέο είκοσι ετών και έχουμε μπροστά μας χαρακτηριστικό μέλος της Generation Z. To Eteron, Ινστιτούτο Ερευνας και Κοινωνικής Αλλαγής, το οποίο διευθύνεται από τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη, πραγματοποίησε μία έρευνα εστιασμένη στην πολιτική ταυτότητα αυτής της γενιάς. Η έρευνα συνοψίζεται σε ένα εξαιρετικό άρθρο του πολιτικού επιστήμονα και συγγραφέα Γιάννη Μπαλαμπανίδη.

Κάποιες βασικές επισημάνσεις παρουσιάζονται παρακάτω.

Αν έπρεπε να συνοψίσουμε τους όρους πολιτικοποίησης της Gen Z, όπως διαφαίνονται από τα παραπάνω ευρήματα, θα λέγαμε ότι αναδύεται ένας «έλλογος αντισυστημισμός» με αριστερόστροφη κλίση. Ταυτόχρονα, δεν δικαιούμαστε να θεωρήσουμε την εικόνα ενιαία. Καμία γενιά δεν είναι απρόσβλητη στον νεο-συντηρητικό ριζοσπαστισμό.

Το 84% δηλώνει ότι θα ψηφίσει στις επόμενες εκλογές.

Για το 19,9% η διάκριση Αριστερά-Δεξιά δεν έχει νόημα σήμερα. Η πολιτική αυτοτοποθέτησή τους έχει πάντως το κέντρο βάρους της μάλλον στην κεντρο-Αριστερά παρά στην κεντρο-Δεξιά.

Μικρή διείσδυση είχαν οι κινητοποιήσεις κατά της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας (18,8% διαφωνεί), αλλά και το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Από την άλλη, το 25% δηλώνει ότι συμμετείχε σε κάποια πορεία ή διαμαρτυρία.

Τα κατεξοχήν «παιδιά των κρίσεων» αναπτύσσουν ενδεχομένως μια διαφορετική πολιτική κουλτούρα. Γεννιούνται και δικτυώνονται μέσα στα social media, προτιμούν τις συμμετοχικές πλατφόρμες αλλά είναι καχύποπτα απέναντί τους, πολιτικοποιούνται έντονα αλλά με υβριδικές μορφές.

Και εδώ εμφανίζεται πάντα το γνωστό ερώτημα: πώς εκφράζεται αυτή η γενιά μέσα από την πολιτική; Και ποια είναι τα σχήματα που εκφράζουν καλύτερα τη νεολαία; Εδώ μπορεί να γίνει μεγάλη κουβέντα που σίγουρα θα καταλήξει στη μερική (και συχνά ολική) αντιληπτική ανεπάρκεια των κομμάτων. Ακόμα και τα κόμματα της Αριστεράς που, υποτίθεται, προσεγγίζουν καλύτερα τη νεολαία, συνήθως χρησιμοποιούν ξεπερασμένες φόρμες, προσπαθούν να προσαρμόσουν κώδικες των ‘80ς στο σήμερα, αρνούνται να αφήσουν στην άκρη ιερά τοτέμ. Βλέπουν, ας πούμε, ότι είναι μικρό το ποσοστό των νέων που διαφωνεί με την Πανεπιστημιακή Αστυνομία, όμως επιμένουν να επενδύουν πολιτικούς πόρους σε αυτό το πεδίο. Ενας στους πέντε νέους δεν δίνει πλέον σημασία στη διάκριση Αριστεράς-Δεξιάς, όμως ο πολιτικός νεολαιίστικος λόγος αρθρώνεται πάνω σε αυτήν την αντίθεση.

Και επειδή οι zoomers είναι μία γενιά που δεν τροφοδοτείται με περιεχόμενο (μουσικό, πολιτικό, ψυχαγωγικό) από λίγα κεντρικά κανάλια, η άσκηση επιρροής γίνεται ακόμα πιο δύσκολη. Παρατηρώ, ας πούμε, τη συμπεριφορά του γιου μου και της παρέας του. Οχι απλώς δεν βλέπουν τηλεόραση, δεν έχουν καν συσκευή στο σπίτι -αν έχουν τη χρησιμοποιούν ως προέκταση του υπολογιστή. Είναι νέοι άνθρωποι που ζουν στην Ελλάδα αλλά αισθάνεσαι ότι μικρή σχέση έχουν με αυτά που συμβαίνουν στη χώρα, ακόμα και αν πρόκειται για φοιτητές. Και ναι, ακόμα και αν αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, δεν καταλαβαίνουν πού βρίσκει νόημα και πεδίο εφαρμογής.

Στη χώρα μας η πολιτική γίνεται με τα υλικά που δημιουργήθηκαν από το Big Bang της Μεταπολίτευσης. Η Generation Z και αυτή που ακολουθεί, η Generation A, θα πετάξουν τα περισσότερα στα σκουπίδια. Οι άνθρωποι αυτών των γενιών διαθέτουν πιο παγκοσμιοποιημένη κουλτούρα και σταδιακά θα υιοθετούν μία καινούργια αντίληψη περί πατρίδας, έθνους. Ενας νέος άνθρωπος που ζει κάπου στην Ελλάδα, εργάζεται για μία κινέζικη εταιρεία με ωράριο ΗΠΑ και πληρώνεται σε κρυπτονόμισμα, θα αναπτύξει άλλη σχέση με την πολιτική. Ναι, ακόμα αυτοί είναι λίγοι. Ομως κάθε μέρα γίνονται περισσότεροι. Αλλά ακόμα και αν εστιάσουμε σε ένα μορφωμένο νέο που μπαίνει τώρα στην παραγωγή, τρώγοντας όλη τη σκόνη και τη λάσπη, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ακόμα και αν μοιραζόμαστε τα ίδια προβλήματα, δεν μοιραζόμαστε τις ίδιες συγκινήσεις. Και αυτό είναι που έχει σημασία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News