«Ποτέ μην αφήνεις την πραγματικότητα να σου χαλάσει μια ωραία ιστορία» λέει η γνωστή ρήση. Και η κατάσταση στον Εβρο και τα νησιά του Αιγαίου προσφέρεται για πολλές ωραίες ιστορίες. Ιστορίες ανθρώπων που πούλησαν ό,τι έχουν και δεν έχουν, έκαναν εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες, χιλιόμετρα για να φθάσουν, περνώντας από μύριους όσους κινδύνους, στην Ευρώπη, που είναι ο τελικός προορισμός τους. Κάποιους, όντως, τους έδιωξε ο πόλεμος. Τους περισσότερους τους κίνησε η επιθυμία να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή μακριά από τον τόπο τους. Και οι δύο κατηγορίες προσφέρονται για ανθρώπινο δράμα.

Διότι οι ωραίες ανθρώπινες ιστορίες έχουν σαφώς μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις αλήθειες των στατιστικών και των αριθμών, από την πραγματικότητα των πολιτικών ανακοινώσεων και των διαψεύσεων, από την αποκαλυπτική αλλά αναπόφευκτα κλινική ανάλυση των μεθοδεύσεων. Το κοινό πάντα θέλει τις ιστορίες. Και αυτό ακριβώς αναζητούν και οι δημοσιογράφοι που έχουν σπεύσει στον Εβρο και στα νησιά. Τα δακρυγόνα, το πολιτικό παιχνίδι και τα διαχρονικά διπλωματικά προβλήματα των ελληνοτουρκικών είναι boring, περνούν αστραπιαία σε δεύτερη μοίρα μπροστά στις εικόνες μανάδων με μικρά παιδιά στην αγκαλιά, ανθρώπων που θαλασσοπνίγονται στο Αιγαίο, ανθρώπων με ματωμένα πρόσωπα – αδιάφορο με ποιου την ευθύνη, οι «λεπτομέρειες» που λέγαμε.

Βλέπετε, το κυνήγι μιας ωραίας ιστορίας κάνει πολλούς να μένουν στην εικόνα που την ενισχύει, παραβλέποντας την πραγματικότητα πίσω από αυτήν.

Εδώ λοιπόν αναπτύσσεται ένα ενδιαφέρον φαινόμενο. Το τουρκικό καθεστώς, έχοντας οικοδομήσει εδώ και δεκαετίες έναν ισχυρό μηχανισμό προπαγάνδας, φροντίζει να διοχετεύει τέτοιες ιστορίες. Τη μία είναι οι κακοί Ελληνες που πυροβόλησαν μετανάστες. Την άλλη οι ανάλγητοι Ελληνες που ξεγύμνωσαν μετανάστες και τους έστειλαν πίσω. Την τρίτη οι Ελληνες που συμπεριφέρονται ως ναζί και τρυπούν τις βάρκες για να πνίξουν ανθρώπους, τους οποίους βέβαια σώζουν οι φιλεύσπλαχνοι Τούρκοι.

Αν ήταν ταινία, μπορεί και να γελούσες, μολονότι και έχει φόντο μια ανθρώπινη τραγωδία. Μιλάμε για ιστορίες με πρωταγωνιστές-καρικατούρες, με τον κόσμο χωρισμένο σε τρομακτικούς κακούς (τους Ελληνες) και υπέροχους καλούς (τους Τούρκους), ιστορίες με μονοδιάστατο σενάριο, αίμα και ιμπρεσιονιστικές διηγήσεις. Εντάξει, αυτού του τύπου τα προϊόντα –με τις απόλυτες και καταγγελτικές «αλήθειες»– είναι αυτά που θέλει καταναλώνει ο κόσμος στα social media και κάπως έτσι βρίσκουν τον δρόμο τους και στα λαίμαργα για μια γεύση από την «πραγματικότητα» του Facebook, συμβατικά media. Αν ρίξει κάποιος μια ματιά ακόμη και σε μεγάλα διεθνή ΜΜΕ, η εικόνα που μεταδίδεται είναι συχνά αυτή η γκροτέσκα περιγραφή της κρίσης στον Εβρο.

Το ερώτημα όμως δεν είναι τόσο η αντιληπτική ικανότητα των ξένων ΜΜΕ, που μικρή γνώση έχουν για το τι μπορεί να συμβαίνει στο ποτάμι και ενδεχομένως να μην έχουν κάποια ιδιαίτερη όρεξη να θυμηθούν ποιος είναι ο Ερντογάν. Για τα ξένα ΜΜΕ, ο Εβρος είναι ένα μικρό εξωτικό κεφάλαιο στο μακρινό έπος του Προσφυγικού. Το ερώτημα είναι τι συμβαίνει με τα ελληνικά μέσα, ιδίως κάποια που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ – λες κι αγνοούν με ποιον έχουν να κάνουν απέναντι και πώς σκηνοθετεί ιστορίες.

Από τα πιο επίσημα χείλη του υπουργού Εσωτερικών της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Σοϊλού, λέγεται ότι 76.358 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν περάσει τα σύνορα του Εβρου και βρίσκονται στην ελληνική πλευρά. Είδε κανείς από τους εκατοντάδες δημοσιογράφους που βρίσκονται και στις δύο πλευρές, αυτούς τους αριθμούς;

Τι παραπάνω χρειάζονται οι εύπιστοι για να αντιληφθούν τα ψέματα της τουρκικής προπαγάνδας;

Δεν ξέρουν πώς λειτουργεί το τουρκικό κράτος; Δεν γνωρίζουν ότι στην Τουρκία η ελευθερία του λόγου βρίσκεται υπό διωγμόν και ότι 115 δημοσιογράφοι και άνθρωποι του Τύπου είναι στη φυλακή, σύμφωνα με τα στοιχεία της European Federation of Journalists; Μόλις πριν από λίγες μέρες, στις 27 Φεβρουαρίου, δύο αρθρογράφοι της εφημερίδας Yeniçağ, ο Μπατουχάν Τσολάκ και ο Μουράτ Αγκιουρέλ κατήγγειλαν ότι έπεσαν θύματα κυβερνοεπίθεσης, τα κινητά τους, οι λογαριασμοί στο Twitter και τα Gmail χακαρίστηκαν ύστερα από άρθρο που έγραψαν για τον θάνατο δύο τούρκων στρατιωτών στη Λιβύη.

Η Ελλάδα δεν είναι Τουρκία κι ούτε θα γίνει. Η ελευθερία του Τύπου είναι απολύτως κατοχυρωμένη, όπως και ο δημόσιος έλεγχος. Είναι δείγμα υγείας της δημοκρατίας μας όταν οποιαδήποτε κυβερνητική ενέργεια τίθεται στο μικροσκόπιο. Ετσι γίνεται σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία. Αλλά από την κριτική μέχρι την άκριτη αναπαραγωγή της τουρκικής προπαγάνδας, υπάρχει απόσταση. Και πρέπει να το σκεφθούν κάποιοι που τη διανύουν εύκολα, μόνο και μόνο για λόγους αντιπολιτευτικής γυμναστικής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News