Επειδή πολλά και διάφορα «εξισορροπητικά» λέγονται και γράφονται τις τελευταίες μέρες για τη σύρραξη μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας – διότι αναμφίβολα πρόκειται για κλασικό, διακρατικό πόλεμο, παρά την απουσία επίσημης κήρυξης – καθώς και για τη δέουσα στάση της χώρας μας, αξίζει να διασαφηνιστεί το ζήτημα και να τεθεί στις αντικειμενικές του διαστάσεις. Καταρχάς, πρόκειται για τον χειρότερο συμβατικό πόλεμο στην ευρωπαϊκή ήπειρο από τη λήξη του Β΄ ΠΠ. Η επίθεση που εξαπέλυσε η Ρωσία του Πούτιν μάλλον στοχεύει στη δορυφοροποίηση ή στον διαμελισμό της Ουκρανίας, με άδηλη ακόμη τελική έκβαση. Πάντως, πρόκειται ξεκάθαρα για εισβολή και κατοχή, όπως ανάλογα έπραξε η συνήθης ύποπτη Τουρκία το 1974 στην Κύπρο, ή αντίστοιχα η «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα» Αμερική στο Ιράκ το 2003. Τίποτα λιγότερο, τίποτε περισσότερο!

Ασφαλώς, δεν αντιλέγω ότι η Τουρκία τη γλύτωσε φτηνά, ενώ οι ΗΠΑ έχουν κακώς το ακαταλόγιστο· εντούτοις, στη συγκεκριμένη περίπτωση τι στάση όφειλε να κρατήσει η Ελλάδα; Στάση καταδίκης μεν αλλά εξισορρόπησης μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας, ή καταδίκη της Ρωσίας και πλήρης συμπαράταξη με την ΕΕ; Αρκετοί υποστηρίζουν ότι η ελληνική κυβέρνηση καταστρέφει τις ελληνορωσικές σχέσεις εξαιτίας της αυστηρότατης κριτικής που ασκεί στη Ρωσία. Διαφωνώ ριζικά με τέτοια θεώρηση. Άραγε, «τις ήρξατο χειρών αδίκων» και ποιος δυναμιτίζει τις ελληνορωσικές σχέσεις, η αντίδραση της Ελλάδα ή μήπως η δράση της Ρωσίας; Πιστεύω πως δεν τίθεται καν ζήτημα … είναι θέμα απλής λογικής!

Διάφοροι άλλοι επιμένουν να αναλύουν την κατάσταση με όρους του παρελθόντος αντί του παρόντος και του μέλλοντος. Συνεχώς παραβλέπουν το γεγονός ότι αφενός η Ελλάδα δρα εντός της ΕΕ, ενώ αφετέρου η ΕΕ τείνει να ενισχύει τους δεσμούς και τους θεσμούς της. Την ίδια στιγμή, τα επίσημα ευρωπαϊκά όργανα αντιδρούν και λαμβάνουν αποφάσεις ταχύτερα σε σύγκριση με το άμεσο παρελθόν. Πλέον, η ΕΕ έχει ανεβάσει ταχύτητα σε διάφορους τομείς, ενώ αναβαθμίζει διαρκώς τις ενωσιακές διαδικασίες. Άραγε, αυτό ακριβώς δεν επιθυμούσε από καιρό η ελληνική πολιτική ηγεσία και κοινή γνώμη: μια ισχυρότερη, πολιτικά και γεωστρατηγικά, ΕΕ; Τώρα λοιπόν που επιτέλους αυτό υλοποιείται – έστω με σημαντική καθυστέρηση και δειλά βήματα – εμείς θα παραμένουμε επιφυλακτικοί και διαμαρτυρόμενοι; Ευτυχώς, δεν είμαστε – ούτε δρούμε – μόνοι μας, ούτε επίσης χρειαζόμαστε εξισορρόπηση σε τούτο το ζήτημα εισβολής και κατοχής. Συμβαδίζουμε με τους Ευρωπαίους εταίρους, αφού είμαστε ενταγμένοι στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, το οποίο μάλιστα καθίσταται ολοένα πιο ενωτικό και συμπαγές. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να έχουμε συναίσθηση τού πού ανήκειν, και επίγνωση τού τι δυνατόν πράττειν και τι δέον γενέσθαι. Τελοσπάντων, η εκτυλισσόμενη τραγωδία αποτελεί ευκαιρία για τη γεωπολιτική ενηλικίωση της ΕΕ.

Ορισμένοι, τέλος, εκφράζουν πιο κυνικές απόψεις: μπροστά στα εθνικά συμφέροντα συνήθως υποχωρούν έννοιες όπως: «διεθνής έννομη τάξη», «ανθρώπινα δικαιώματα» και «δημοκρατία». Η Ρωσία του Πούτιν προφανώς δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα. Ωστόσο, φαίνεται να αγνοούν και να μη λαμβάνουν υπόψη ορισμένες βασικές συνισταμένες στην εξίσωση. Ό,τι θέλουν ας κάνουν οι Ρώσοι σε ό,τι αφορά τους ίδιους και το εσωτερικό της χώρας τους. Η επιχείρηση εξαγωγής της δικής τους ανασφάλειας (αδικαιολόγητης ή δικαιολογημένης) μέσω διενέργειας πολέμου εναντίον μιας άλλης ευρωπαϊκής χώρας συνιστά, όμως, έγκλημα κατά της ειρήνης! Εντέλει, το πρόβλημα είναι ότι εκτός από τα στενά και στυγνά εννοούμενα συμφέροντα, διακυβεύονται παράλληλα ύψιστες αρχές, όπως η Ειρήνη, η Ελευθερία και η Δημοκρατία στην Ευρώπη!

Επομένως, είναι πολύ μεγάλο κρίμα που η Ρωσία απέτυχε να εκδημοκρατιστεί ύστερα από την πτώση της ΕΣΣΔ. Σ’ αυτόν τον τομέα απέτυχε παταγωδώς, και μην σκεφτεί κανείς πως τάχα φταίμε εμείς οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι γι’ αυτό! Δυστυχώς, η σπουδαία αυτή ευρωπαϊκή χώρα λειτουργεί ως υβριδικό μετασοβιετικό κράτος με αυτοκρατορική υπερδομή τσαρικού τύπου. Μήπως, λοιπόν, πρέπει κάποτε οι Ρώσοι πολίτες και πολιτικοί να προβούν σε ενδοσκόπηση και να αναρωτηθούν γιατί, άραγε, δεν μπόρεσε να ευδοκιμήσει η ευρωπαϊκή φιλελεύθερη δημοκρατία στη χώρα τους, όπως στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Διότι, εάν τώρα η Ρωσία ήταν και λειτουργούσε ως δυτικού τύπου δημοκρατία, μάλλον δεν θα είχε ξεσπάσει τούτο το δράμα!

Ενόσω οι πολεμικές επιχειρήσεις εντείνονται και οι ανθρώπινες απώλειες αυξάνονται, οι ωμοί, σπαραχτικοί στίχοι του θρυλικού, αντιπολεμικού τραγουδιού «Gimme Shelter» των Rolling Stones, που γράφτηκε στα χρόνια του φριχτού πολέμου στο Βιετνάμ, ξεπροβάλλουν απειλητικοί: War, children, is just a shot away!

Αυτή η κραυγή αγωνίας για το μέλλον της ειρήνης στην Ευρώπη ηχεί πιο επίκαιρη από ποτέ. Γι’ αυτό, οφείλουμε να αφοπλίσουμε το συντομότερο δυνατόν τις κάνες των όπλων που στοχεύουν Ευρωπαίους τόσο αδιάντροπα!

* Ο Γεώργιος Καλαφίκης είναι Δρ. Βυζαντινής Ιστορίας, Φιλόλογος Β/θμιας Εκπαίδευσης και επιστημονικός συνεργάτης αποσπασμένος στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News