«Δεν έχω ξαναδεί ποτέ μου κάποιον να πετυχαίνει ένα πολιτικό comeback σαν αυτό. Ποτέ μου». Τα λόγια αυτά, στο Politico, ενός έμπειρου αναλυτή της αριθμητικής των εκλεκτόρων των αμερικανικών προκριματικών εκλογών, είναι χαρακτηριστικά της έκπληξης που συνιστά η ανάδειξη του Τζο Μπάιντεν, μέσα σε 72 ώρες, σε κυρίαρχο του Δημοκρατικού Κόμματος στη μάχη για το προεδρικό χρίσμα.
Βέβαια, αν κάποιος προσγειωνόταν τώρα στη δημόσια σφαίρα των ΗΠΑ, θα το θεωρούσε ως και λογικό: ποιος καλύτερος από τον ικανό αντιπρόεδρο του Μπαράκ Ομπάμα για να αντιμετωπίσει τον Ντόναλντ Τραμπ τον Νοέμβριο; Μόλις, όμως, μία εβδομάδα νωρίτερα, ο Μπάιντεν ήταν ανύπαρκτος. Η εκστρατεία του υπέφερε από χαμηλά ποσοστά και ακόμα πιο χαμηλό ηθικό, οι ήττες του στις πρώτες κάλπες–τέταρτος στην Αϊοβα, πέμπτος στο Νιου Χαμσάιρ, τέταρτος στη Νεβάδα– τον άφηναν μοναχό με τις γκάφες του στα ντιμπέιτ και χωρίς χρηματοδότηση. Και μόλις μία εβδομάδα μετά, ένας άλλος Μπάιντεν έχει σαρώσει στη «Σούπερ Τρίτη», όπου έγιναν εκλογές σε 14 Πολιτείες, βλέπει τους μεγάλους χρηματοδότες να τον εμπιστεύονται και σχεδόν όλους τους συνυποψηφίους του να αποσύρονται υπέρ του· ώστε να μην πάρει το χρίσμα ο πολύ αριστερός και πολύ ριζοσπάστης για να κερδίσει τον Τραμπ, Μπέρνι Σάντερς.
«Αυτό που είδαμε είναι μέσα σε 72 ώρες ο Τζο Μπάιντεν να μετατρέπεται από ανέκδοτο σε υπερήρωα της Marvel» σχολίασε ο πολιτικός αναλυτής του CNN, Βαν Τζόουνς. «Δεν υπάρχει κανένας προεδρικός υποψήφιος στην πρόσφατη Iστορία που να έσωσε μια σχεδόν νεκρή εκστρατεία με τόσο εντυπωσιακό τρόπο» σημείωσε από την πλευρά του ο Στίβεν Κόλινσον, πάλι του CNN.
Τι συνέβη; Πώς ο Μπάιντεν έγινε ο υπερήρωας του Δημοκρατικού Κόμματος από εκεί που όλοι τον θεωρούσαν χαμένο; Πώς ο «υπναράς» Μπάιντεν, όπως τον κορόιδευε ως τώρα ο φαιδρός πρόεδρος των ΗΠΑ, έγινε ο μεγαλύτερος εφιάλτης του;
Είναι σαφές ότι πολλά άλλαξαν το Σάββατο, όταν ο πρώην αντιπρόεδρος επικράτησε με εμφατικό τρόπο στις προκριματικές εκλογές της Νότιας Καρολίνας. Εκείνο το βράδυ δεν αποδείχτηκε μόνο ότι έχει στο πλευρό του την αφροαμερικανική ψήφο, αλλά και ότι αποτελεί μια αξιόπιστη, μετριοπαθή εναλλακτική απέναντι στον Σάντερς, ο οποίος έως τότε φαινόταν να αλώνει με τον «σοσιαλισμό α λα αμερικανικά» έναν από τους πιο ισχυρούς κομματικούς μηχανισμούς του πλανήτη.
Αυτό το τελευταίο είναι ένα κρίσιμο στοιχείο. To Δημοκρατικό Κόμμα, ακόμα και στις κακές μέρες του, υπήρξε και παραμένει ένας μηχανισμός με εντυπωσιακή πρόσβαση και επιρροή σε όλο το πλέγμα της αμερικανικής δημόσιας ζωής, από τα ΜΜΕ και τη Σίλικον Βάλεϊ, ως τη βιομηχανία του θεάματος και τη Γουόλ Στριτ. Ενας μηχανισμός με τρομακτικό ένστικτο πολιτικής αυτοσυντήρησης, μεγαλύτερο από τους όποιους υποψηφίους ή ακόμα και από τις ορέξεις των ψηφοφόρων.
Είναι δηλαδή το ίδιο σαφές ότι, όταν μετά τον θρίαμβο του Σάντερς στη Νεβάδα διαφάνηκε ότι –ο «τρελός Μπέρνι» που τόσο θέλει για αντίπαλό του ο Τραμπ– μπορεί να κερδίσει το προεδρικό χρίσμα, όταν δηλαδή έγινε αντιληπτό ότι το κόμμα μπορεί να απειληθεί με μια επανάληψη του 1972 –τότε ο ριζοσπάστης Τζορτζ ΜακΓκόβερν υπέστη ιστορική συντριβή από τον Ρίτσαρντ Νίξον–, ενεργοποιήθηκε μια επείγουσα διαδικασία αναζήτησης εναλλακτικής λύσης. Και όπως φαίνεται, όλα ξεκίνησαν όχι το περασμένο Σάββατο αλλά τρεις βραδιές νωρίτερα.
Ο Εντουαρντ Λιους, σε άρθρο του στους Financial Times, το οποίο τιτλοφορεί «η εντυπωσιακή ανάσταση του Τζο Μπάιντεν», γράφει: «Δεν είναι τυχαίο ότι η επιστροφή του Μπάιντεν άρχισε την περασμένη Τετάρτη, όταν τον υποστήριξε ο Τζιμ Κλάιμπερν, ένας βουλευτής από τη Νότια Καρολίνα με μεγάλο κύρος. Οταν ακούς τον Κλάιμπερν να μιλάει, θυμάσαι ότι η πολιτική είναι σοβαρή υπόθεση – και όχι αντικείμενο της βιομηχανίας της ψυχαγωγίας.
»Η αμερικανική πολιτική έχει αλλάξει από τον Ντόναλντ Τραμπ. Η παρέμβαση του Κλάιμπερν έγινε εννιά ώρες πριν από την πρώτη συνέντευξη Τύπου του Τραμπ για τον κορονοϊό. Αφού πρώτα υποβάθμισε τον κίνδυνο, ο αμερικανός πρόεδρος ανέθεσε στη συνέχεια τη διαχείριση του προβλήματος στον αντιπρόεδρο Πενς. Η αλληλουχία των γεγονότων σίγουρα βοήθησε τον Μπάιντεν, ο οποίος έχει να επιδείξει τη μεγάλη του πείρα».
Σε μια κομβική στιγμή, ο Κλάιμπερν επιστρατεύτηκε για να στηρίξει τη σοβαρή Αμερική, ας πούμε την Αμερική των νοικοκυραίων που σιχαίνονται τον Τραμπ αλλά φοβούνται τον Σάντερς. Βρέθηκε στο πλευρό του Μπάιντεν στις συγκεντρώσεις στη Νότια Καρολίνα και αποδείχτηκε ο άνθρωπος-κλειδί, αυτός που επιβεβαίωσε και συμβόλισε στα μάτια των ψηφοφόρων την έως τότε θεωρητική απήχηση του πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ στην αφροαμερικανική κοινότητα. Με βάση τα exit polls, ο Μπάιντεν πήρε το 67% των ψήφων των Αφροαμερικανών στη Νότια Καρολίνα, με τον Σάντερς να παίρνει μόλις το 15%.
H μεγάλη νίκη του Μπάιντεν στη Νότια Καρολίνα –Πολιτεία που στις προεδρικές εκλογές του 2016 είχε κερδίσει ο Τραμπ– έδωσε το σήμα. Ο Μπάιντεν ήταν ο άνθρωπος για να βγάλει από τη μέση τον πολύ «ακραίο» Σάντερς και να υπάρξει μια ελπίδα για απομάκρυνση του Τραμπ από τον Λευκό Οίκο.
Ο Πιτ Μπούτιτζιτζ, ο φέρελπις πρώην δήμαρχος του Σάουθ Μπεντ της Ιντιάνα, ο οποίος τα είχε πάει περίφημα στις πρώτες Πολιτείες, έσπευσε πρώτος να αποσύρει την υποψηφιότητά του, ανοίγοντας στον Μπάιντεν τον χώρο να εμφανιστεί ως ο αποκλειστικός εκφραστής του Κέντρου. Σύμφωνα με τον Εντουαρντ Λιους των FT, υπήρξε μια «διακριτική» ανάμιξη του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος έπεισε τον Μπούτιτζιτζ να υποστηρίξει τον Μπάιντεν. Το ίδιο έκανε μια ημέρα μετά και η Εϊμι Κλόμπουτσαρ, ενώ μετά τα μέτρια αποτελέσματά του στη «Σούπερ Τρίτη», αποχώρησε και ο Μάικλ Μπλούμπεργκ. Και οι τρεις εξέφρασαν δημοσίως την υποστήριξή τους στον 77χρονο Μπάιντεν, περιγράφοντάς τον ως τον μόνο ικανό να διώξει τον Τραμπ από τον Λευκό Οίκο.
Η αλήθεια είναι ότι ο Μπάιντεν έδειξε να ανταποκρίνεται. Μολονότι από την καμπάνια του δήλωναν πριν από τη «Σούπερ Τρίτη» ότι δεν είχαν στόχευση για νίκη σε Πολιτείες, αλλά περισσότερο σε συγκεκριμένες εκλεκτορικές ψήφους, ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ επικράτησε στις 10 από τις 14 (μία εκ των οποίων είναι το Τέξας). Ο Σάντερς βέβαια κέρδισε το «μεγάλο βραβείο», την Καλιφόρνια, αλλά πλέον βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε αριθμό αντιπροσώπων που θα κρίνουν το χρίσμα στο κομματικό συνέδριο του καλοκαιριού.
Το κυριότερο όμως είναι η δημογραφία των επιδόσεων του Μπάιντεν, που κατά κάποιους αναλυτές μαρτυρά την «εκλεξιμότητά» του (electability) στις προεδρικές. Οπως λέγεται χαρακτηριστικά, στην Καλιφόρνια και μια καρέκλα να βάλουν για προεδρικό υποψήφιο οι Δημοκρατικοί, η καρέκλα θα κερδίσει τον Τραμπ τον Νοέμβριο, επομένως η επικράτηση του Σάντερς μπορεί να του χαρίζει πολλούς εκλέκτορες αλλά δεν συμβολίζει κάτι πολιτικά. Αντιθέτως ο Μπάιντεν σάρωσε όλον τον αμερικανικό Νότο, παραδοσιακό προπύργιο των Ρεπουμπλικανών.
Και ο Σάντερς; «Ο Σάντερς δεν κάνει πίσω. Η μάχη θα είναι σκληρή», γράφουν οι FT. Ομως όπως παρατήρησε σε ανάλυσή του το CNN, ο 78χρονος γερουσιαστής από το Βερμόντ έχει εφέτος ένα μειονέκτημα και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι μολονότι έως τώρα μετρά περισσότερους αντιπροσώπους απ’ ό,τι είχε στην ίδια εποχή το 2016, έχει ψηφιστεί από λιγότερους ψηφοφόρους. Ο λόγος δεν είναι τόσο ο κατακερματισμός και η πληθώρα υποψηφίων, αλλά ότι πριν από τέσσερα χρόνια ο Σάντερς εισέπραττε την αντι-Χίλαρι ψήφο. Ενώ τώρα πολλοί στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών ψηφίζουν «για να μη βγει ο Σάντερς»….
Ο Μπάιντεν λοιπόν, έκανε το θαύμα: μετατράπηκε μέσα σε λίγα 24ωρα από loser σε φαβορί, ίσως και επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ. Και ο Εντουαρντ Λιους κλείνει το άρθρο του ως εξής:
«Δυο πράγματα είναι σαφή. Το πρώτο είναι ότι ο Τραμπ και το επιτελείο του θα κλιμακώσουν την επίθεσή τους εναντίον του Μπάιντεν. Η Ουκρανία θα επιστρέψει στο προσκήνιο και ο Ρούντι Τζουλιάνι στους τηλεοπτικούς δέκτες.
»Το δεύτερο είναι ότι το νέο σύνθημα του Δημοκρατικού Κόμματος είναι “ευπρέπεια”. Οι συνώνυμοι όροι περιλαμβάνουν την “αξιοπρέπεια” και την “ενσυναίσθηση”. Ο Σάντερς συνέβαλε στη μετατόπιση του κόμματος προς τα αριστερά. Οι θέσεις του Μπάιντεν για την οικονομία και το κλίμα βρίσκονται σαφώς πιο αριστερά από εκείνες της κυβέρνησης Ομπάμα στην οποία υπηρέτησε. Αλλά η νέα λέξη που κυριαρχεί είναι η ευπρέπεια. Ο νικητής αυτής της Τρίτης ήταν ο Μπάιντεν. Και οι χαμένοι ήταν η Ελίζαμπεθ Γουόρεν, ο Μπλούμπεργκ και ενδεχομένως ο Τραμπ»…
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News