Η μείωση της έντυπης έκδοσης βιβλίων ήταν εντυπωσιακή τα τελευταία χρόνια. Οι χάρτινες σελίδες μετατράπηκαν σε ηλεκτρονικές και από το Kindle της Amazon και τα τάμπλετ λίγο αργότερα, ο όγκος του χαρτιού σχεδόν αφανίστηκε και τα βιβλία εξελίχθηκαν σε ηλεκτρονικά.

Δυστυχώς όμως η ηλεκτρονική κρίση «χτύπησε» τις δημόσιες βιβλιοθήκες, οι οποίες έπρεπε να εξελιχθούν για να επιβιώσουν, κάνοντας ένα πραγματικό «άλμα στον χρόνο».

«Η μάχη για την επιβίωσή τους, αφορά στους υπόλοιπους ρόλους που μπορούν πλέον να διαδραματίσουν. Και είναι ευτυχές που επενδύουν σε νέες πρωτοβουλίες», δηλώνει στους New York Times η Λόιντα Γκαρσία – Φέμπο, πρόεδρος της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Βιβλιοθηκών.

Μερικές από αυτές τα κατάφεραν λαμπρά και εξέλιξαν εντυπωσιακά το περιεχόμενο που πλαισιώνουν, δηλαδή τα χάρτινα βιβλία. Με αρχιτεκτονική που δηλώνει το μέγεθος του σεβασμού στην Ιστορία, χώρους ανάγνωσης, εκθέσεις, εστιατόρια, ακόμη και παιδικές χαρές έχουν ενσωματώσει, ώστε να είναι ανταγωνιστικές με τα μουσεία, που δεν τα έχει «μαστιγώσει» η νέα τεχνολογία. Και αυτά είναι τα πέντε από τα πιο σοβαρά παραδείγματα της εξέλιξης σε όλο τον κόσμο…

Ελσίνκι, Φινλανδία

Η Κεντρική Βιβλιοθήκη Oodi στο Ελσίνκι της Φινλανδίας εγκαινιάστηκε στα τέλη του 2018. Βρίσκεται στην περιοχή Töölönlahti, δίπλα στο Κέντρο Μουσικής της πόλης και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Kiasma και έχει συνολικό εμβαδόν 17.250 τ.μ.

Πρόκειται για μία τριώροφη, ενεργειακά αποδοτική (οικολογική) βιβλιοθήκη, η οποία σχεδιάστηκε από τη φινλανδική αρχιτεκτονική εταιρεία «ALA Architects» ως ένα «σαλόνι για το έθνος», φτιαγμένο με 99 μίλια φινλανδικού ξύλου.

Υπάρχουν και εννέα «ζωντανά» δέντρα στο τρίτο επίπεδο, που λούζονται στο φως ήλιου (όταν έχει), αφού υπάρχουν παράθυρα που φτάνουν μέχρι και την οροφή. Η βιβλιοθήκη κόστισε 98 εκατομμύρια ευρώ και χρησιμοποιεί μόνο το ένα τρίτο του χώρου της για την κατοχή βιβλίων, όπου και φιλοξενεί 100.000 τόμους. Οι χρήστες της έχουν και πρόσβαση σε περίπου 3,4 εκατομμύρια τίτλους μέσα από το διαδικτυακό σύστημα κατανεμημένων βιβλιοθηκών.

Επίσης, προωθεί την ψηφιακή κουλτούρα με ηχομονωμένα στούντιο για παραγωγή μουσικής και βίντεο, 3D εκτυπωτές, περιοχή παιχνιδιών (με VR), αίθουσες συναντήσεων και συνεδριάσεων και κινηματογράφο.

Κάλγκαρι, Καναδάς

Ολα μπορούν να συνδυαστούν και να ξεκινήσουν από την Κεντρική Βιβλιοθήκη της πόλης, ιδίως αν τον σχεδιασμό της έχει αναλάβει το αρχιτεκτονικό γραφείο Snøhetta, που αποτελείται από μία ομάδα δημιουργικών επαγγελματιών, γνωστή παγκοσμίως για τον αφηγηματικό χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής της. Το κτήριο έγινε σε συνεργασία με τους συναδέλφους τους Καναδούς Dialog, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στη Βόρεια Αμερική.

Το αποτέλεσμα είναι ένα κτίριο που ολοκληρώθηκε πριν από περίπου ένα χρόνο και αναμένεται να προσελκύσει ακόμη περισσότερο κόσμο απ’ ό,τι εκείνο που ήρθε να αντικαταστήσει. Τριπλάσιο σε μέγεθος, με τα 22.300 τ.μ. του να απλώνονται πάνω από ένα υπάρχον ελαφρύ σιδηροδρομικό σύστημα, στοίχισε περίπου 245 εκατ. ευρώ και αν μη τι άλλο φαίνεται να τα αξίζει.

Ο σχεδιασμός του παραπέμπει στους ιδιαίτερους αψιδωτούς σχηματισμούς «σύννεφων Σινούκ» που είναι χαρακτηριστικοί σε αυτή την περιοχή του Καναδά.

Γι’ αυτό και η κεντρική δίοδος στο εσωτερικό του κτηρίου έχει διαρθρωθεί με τρόπο ώστε να παραπέμπει σε αυτό το φαινόμενο, γι’ αυτό και οδηγεί μέσα από μια σπειροειδή διαδρομή στα διαφορετικά επίπεδα της βιβλιοθήκης.

Το κυρίαρχο υλικό είναι το ξύλο, για την ακρίβεια ο δυτικός κόκκινος κέδρος, με τον οποίο έχουν επενδυθεί οι τοίχοι, οι σκάλες και τα κιγκλιδώματα, από το ισόγειο μέχρι και την οροφή.

Είναι ένα υλικό που επιτελεί διπλό σκοπό: αφενός βοηθά στη βελτίωση της ακουστικής μέσα στο σπηλαιώδες αυτό κτίριο, αφετέρου δημιουργεί την αίσθηση της ζεστασιάς σε αυτή την ψυχρή πόλη όπου οι χειμώνες είναι ιδιαίτερα «παγωμένοι».

Κατάρ, Ντόχα

Η Εθνική Βιβλιοθήκη του Κατάρ περιλαμβάνει την εθνική, δημόσια και πανεπιστημιακή συλλογή βιβλίων. Πολύτιμα κείμενα και χειρόγραφα σχετικά με την αραβο-ισλαμικό πολιτισμό στεγάζονται στο νέο πολιτιστικό κόσμημα του Κατάρ, που έρχεται να προστεθεί στα υπόλοιπα αρχιτεκτονικά διαμάντια της πόλης.

Πάνω από ένα εκατομμύριο βιβλία διατίθενται στους επισκέπτες της βιβλιοθήκης, ενώ έχει υπολογιστεί χώρος για χιλιάδες αναγνώστες και βιβλιοφάγους, δεδομένου ότι η έκταση του κτιρίου υπολογίζεται στα 42.000 τετραγωνικά μέτρα.

Εντυπωσιακό είναι το στήσιμο της βιβλιοθήκης με το ιδιαίτερο σχέδιο της πρόσοψης, που συνδυάζεται με μια μεγάλη έκταση τζαμιών που επιτρέπει και το φυσικό φωτισμό του χώρου.

Εκτός από τα αμέτρητα ράφια που είναι γεμάτα με βιβλία, τα βλέμματα τραβά το πάτωμα της βιβλιοθήκης που είναι φτιαγμένο από μάρμαρο.

Τιαντζίν, Κίνα

Η εντυπωσιακή αυτή βιβλιοθήκη, βγαλμένη λες από το πιο συναρπαστικό σύμπαν επιστημονικής φαντασίας, βρίσκεται στην επαρχία Τιαντζίν της Κίνας και σχεδιάστηκε από την ολλανδική αρχιτεκτονική εταιρεία MVRDV, σε συνεργασία με το Ιδρυμα Σχεδιασμού της Τιαντζίν, στο πλαίσιο της ανάπτυξης ενός πολιτιστικού πυρήνα στην περιοχή.

Η φουτουριστική βιβλιοθήκη διαθέτει πέντε ορόφους και έχει έκταση 33.700 τ.μ. Διαθέτει περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια βιβλία.

Στο κέντρο του χώρου βρίσκεται μια γιγάντια φωτεινή σφαίρα (κεντρική φωτογραφία) που κάνει το κτήριο να μοιάζει με μάτι.

Οσλο, Νορβηγία

Με στόχο να ανοίξει τις πύλες της την άνοιξη του 2020, η νέα Βιβλιοθήκη Deichman Bjørvika, βρίσκεται απέναντι ακριβώς στον κεντρικό σταθμό του Οσλο, από τον οποίο περνούν περίπου 50 εκατ. άνθρωποι τον χρόνο και μπροστά στο λιμάνι.

Η νέα εντυπωσιακή δημόσια βιβλιοθήκη θα φιλοξενεί έως και 8.000 άτομα την ημέρα, μέχρι 2 εκατομμύρια τον χρόνο και θα αποτελεί το κέντρο για το δίκτυο 22 βιβλιοθηκών στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας.

Εκτός από κλασικά βιβλία, θα διαθέτει επίσης ψηφιοποιημένα αρχεία από 5.000 εφημερίδες, περιοδικά, εγκυκλοπαίδειες και λεξικά, εργαστήρια για το Διάστημα, μέχρι και 3D εκτυπωτές.

Αθήνα

Στο ίδιο μοτίβο, ένα από τα πιο πρόσφατα έργα στον κόσμο, αποτελεί και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας (ΕΒΕ) και οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες της οποίας δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του έργου μετεγκατάστασής της στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ).

Οπως και στις άλλες χώρες, η βιβλιοθήκη βρίσκεται σε ένα πολυχώρο κουλτούρας, μαζί με την Εθνική Λυρική Σκηνή και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος.

Με Ιστορία περίπου δύο αιώνων, περισσότερα από ένα εκατομμύριο βιβλία και περιοδικά και ένα πλήθος σπάνιων χειρόγραφων κωδίκων από τον 9ο ως τον 19ο αιώνα, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος αποτελεί θεματοφύλακα της ελληνικής γραμματείας και συνδετικό κρίκο του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.

Στις νέες, σύγχρονες εγκαταστάσεις, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος επαναπροσδιορίζει τη σχέση της με το κοινό ως χώρος μελέτης, έρευνας και εκπαίδευσης, ως εκκολαπτήριο νέων ιδεών και ανοιχτός τόπος μάθησης.

Στις ψηφιακές υπηρεσίες της ΕΒΕ συγκαταλέγονται το Ενιαίο Σύστημα Πιστοποίησης Αναγνωστών, η Πλατφόρμα Ψηφιακών Συλλογών, ο νέος ιστοχώρος, ο νέος ηλεκτρονικός κατάλογος, η Υπηρεσία Ενιαίας Αναζήτησης Πηγών και το Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News