Οι περισσότεροι ιοί που προσβάλουν τον άνθρωπο, μεταλλάσσονται προκειμένου να μπορέσουν να επιβιώσουν, είναι ένας τύπος γενετικής προσαρμογής. Ο ιός της γρίπης, για παράδειγμα, μεταλλάσσεται κάθε χρόνο, γι’ αυτό και το εμβόλιο αλλάζει, ώστε να μας προστατεύει.

Τα λεγόμενα ανθεκτικά μικρόβια που δεν τα «σκοτώνει» κανένα αντιβιοτικό, έχουν επίσης μεταλλαχθεί, ώστε να αποφεύγουν τα φάρμακα.

Επειδή ο ιός είναι συμβιωτικός οργανισμός, δηλαδή πρέπει να «προσκολληθεί» πάνω σε άνθρωπο ή ζώο για να καταφέρει να επιβιώσει, στόχος του είναι πάντα να προσαρμόζεται και να μπορεί να αποφύγει τα φάρμακα και τα εμβόλια. Παράλληλα όμως να μην είναι και ιδιαίτερα επιθετικός, καθώς στο τέλος σκοτώνει τον ξενιστή του και πεθαίνει και ο ίδιος.

Αυτά σημαίνουν ότι αν κάνει μία μετάλλαξη για να αποφύγει τα φάρμακα και τα εμβόλια, ό,τι από αυτά έχει δημιουργηθεί μέχρι σήμερα θα χρειάζεται τροποποιήσεις. Μπορεί όμως, καθώς είναι έξυπνος ιός, να γίνει «πιο ήπιος», που σημαίνει ότι θα προκαλεί λιγότερα και πιο ελαφρά συμπτώματα και θα μεταδίδεται λιγότερο εύκολα, ώστε να προστατεύσει τον ξενιστή του και να μην τον σκοτώνει με κίνδυνο να χαθεί και ο ίδιος.

Αρα το ποσοστό των μεταλλάξεων είναι ένα σημαντικό δεδομένο στην παρούσα φάση, επειδή όσο ταχύτερα μεταλλάσσεται ένας ιός, τόσο πιο γρήγορα αλλάζει τον τρόπο που συμπεριφέρεται.

Πόσο γρήγορα μεταλλάσσεται ο κορονοϊός;

Οι μεταλλάξεις πραγματοποιούνται όταν ο κορονοϊός αναπαράγεται μέσα στα ανθρώπινα κύτταρα, κατά την αντιγραφή του γενετικού του κώδικα που στόχο έχει να πολλαπλασιαστεί.

Οπως γράφει ο Guardian, ο Sars-Cov-2 είναι σχετικά σταθερός σε σύγκριση με άλλους ιούς. Από τα μέσα Μαρτίου επιστήμονες στη Βρετανία έχουν αναλύσει περίπου 13.000 δείγματα και ανακάλυψαν ότι νέες μεταλλάξεις εμφανίζονται περίπου δύο φορές τον μήνα.

Πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Γενετικής του University College του Λονδίνου (UCL), κατέδειξε ότι ο νέος κορονοϊός μεταδόθηκε γρήγορα και ότι ο γενετικός κώδικας στελεχών του κορονοϊού που έχουν εντοπιστεί σε διάφορα μέρη του κόσμου, δείχνει ότι χωρίζεται σε ομάδες καθώς εξαπλώνεται, κάτι που είναι και αναμενόμενο.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, από την πλευρά τους, χαρτογράφησαν τη γενετική ιστορία του κορονοϊού από το Δεκέμβριο μέχρι τον Μάρτιο και αναγνώρισαν τρία διακριτά στελέχη του και κατάλαβαν ότι για την επιδημία στην Κίνα ευθύνεται μια πρώιμη μετάλλαξη, που έφθασε ταχύτατα στη Βρετανία, τις ΗΠΑ, «σαρώνει» τελικά κυρίως η αρχική εκδοχή του ιού.

Γερμανοί ειδικοί ταυτοποίησαν επίσης τρεις βασικές γενετικές ομάδες, που ονόμασαν Α, Β και C. Οι ομάδες Α και C συναντώνται κυρίως σε Ευρωπαίους και Αμερικανούς, ενώ η ομάδα C ως επί το πλείστον στην ανατολική Ασία. Υπάρχουν όμως και μικρότερες ομάδες.

Μεταλλάξεις συμβαίνουν τυχαία διαρκώς κι οι περισσότερες έχουν μικρές επιπτώσεις, ενώ ορισμένες εμποδίζουν τον κορονοϊό να μεταδοθεί εύκολα. Με την πάροδο του χρόνου όμως, απλές ή πολλαπλές μεταλλάξεις μπορεί να διευκολύνουν τον ιό στη διασπορά του και να τον καταστήσουν πιο επικίνδυνο.

Ερευνητές της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου μελέτησαν περισσότερα από 5.000 γονιδιώματα του κορονοϊού από όλο τον κόσμο και ανακάλυψαν αρκετές μεταλλάξεις, που μπορεί να αποτελούν ένδειξη ότι προσαρμόζεται στους ανθρώπους. Δύο μεταλλάξεις εντοπίστηκαν στην πρωτεΐνη-ακίδα που χρησιμοποιεί ο ιός για να εισβάλει στα κύτταρα.

Προς το παρόν πάντως, οι συγκεκριμένες μεταλλάξεις στις ακίδες είναι σπάνιες, αλλά ο Μάρτιν Χίμπερντ, καθηγητής Μεταδοτικών Νοσημάτων και ένας από τους συντάκτες της μελέτης, εξηγεί ότι θα πρέπει να παρακολουθηθεί ο ιός για να διαπιστωθεί πώς οι νέες μεταλλάξεις τον βοηθούν να εξαπλωθεί και κατά πόσον θα πρέπει να επανασχεδιαστούν τα εμβόλια που ήδη έχουν δημιουργηθεί και δοκιμάζονται.

Οι μεταλλάξεις μέχρι σήμερα

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Virology, ερευνητές του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνας εντόπισαν μια μετάλλαξη στη μεγάλη βάση διαγραφής ζευγών (χαρακτηριστικό του RNA του), σε δείγμα του κορονοϊού που είχε ληφθεί από έναν ασθενή.

Με αυτόν τον τρόπο οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν τρία πλήρη γονιδιώματα του SARS-CoV-2 και διαπίστωσαν ότι ένα από αυτά, το οποίο ονόμασαν AZ-ASU2923, είχε μια μεγάλη διαγραφή -81 ζεύγη- στο γονίδιο ORF7a.

Το γονίδιο αυτό δημιουργεί μια πρωτεΐνη, η οποία βοηθά τον ιό να μολύνει, να αναπαραχθεί και να εξαπλωθεί μέσα στον οργανισμό του ξενιστή, δηλαδή του ανθρώπου.

Η πρωτεΐνη, εικάζουν οι επιστήμονες, βοηθά τον ιό να αποφύγει την επίθεση από το ανοσοποιητικό μας σύστημα και έτσι καταφέρνει να εξοντώσει το κύτταρο μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αναπαραγωγής τους.

Η μετάλλαξη αυτή αξιολογείται από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως ιδιαίτερα σημαντική, διότι αντανακλά μια μεγάλη διαγραφή που συνέβη και στο RNA του κορονοϊού που προκάλεσε το 2003 το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS), ο οποίος εξελίχθηκε σε ιδιαίτερα «ήπιος ιός», μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας που είχε προκαλέσει.

Βέβαια, οι ερευνητές δεν είναι ακόμα σε θέση να πουν ότι αυτή η μετάλλαξη θα αλλάξει τον χαρακτήρα του SARS-CoV-2, αλλά βάσει της προϋπάρχουσας εμπειρίας, εκτιμούν ότι θα εξασθενήσει την ικανότητά του να γίνεται τόσο μολυσματικός.

Στη άλλη μελέτη που έγινε από το Εθνικό Εργαστήριο του Λος Αλαμος, οι ειδικοί επιχείρησαν να εντοπίσουν τις μεταλλάξεις του κορονοϊού που σχετίζονται με την πρωτεΐνη S (γνωστή και ως πρωτεΐνη-ακίδα), που εντοπίζεται στην επιφάνεια του κορονοϊού. Ανέλυσαν λοιπόν στοιχεία για περισσότερα από 7.500 άτομα από όλο τον κόσμο.

Εντόπισαν συνολικά 14 μεταλλάξεις σχετικές με την πρωτεΐνη S, οι οποίες αθροίζονται καθώς ο ιός εξαπλώνεται.

Μια μετάλλαξη, όμως, η D614G, είναι αυτή που προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους επιστήμονες, καθώς άρχισε να εξαπλώνεται στην Ευρώπη στις αρχές Φεβρουαρίου και όταν εμφανίστηκε σε νέες περιοχές, έγινε αμέσως η κυρίαρχη σε σχέση με άλλες.

Και επειδή η μετάλλαξη αυτή έχει υπερκεράσει την αρχική εκδοχή του κορονοϊού, την D614 που εντοπίστηκε στη Γουχάν καθώς και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, θεωρείται πλέον περισσότερο μολυσματική και θα πρέπει να αξιολογηθεί επισταμένως για το ενδεχόμενο να επηρεάσει αρνητικά την έρευνα για την ανάπτυξη νέων θεραπειών και εμβολίων για την Covid-19.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News