Στα υπόγεια και τα γκαράζ των σπιτιών δεν φτιάχνονται μόνο πρωτοποριακές επιχειρήσεις από φωτισμένους έφηβους όπως η Apple ή η Microsoft. Οι σύγχρονοι βιολόγοι, επηρεασμένοι από το κίνημα του εκδημοκρατισμού των επιστημών και της ελεύθερης διακίνησης των πληροφοριών, στήνουν τα εργαστήριά τους στις αποθήκες και τα υπόγεια των σπιτιών και κάνουν τα δικά τους αναρχικά πειράματα με βακτήρια, γονίδια και πρωτεΐνες. Λέγονται «βιολόγοι εκτός νόμου», βιοπάνκς ή βιοχάκερς και συνηθίζουν να παίζουν με τα όρια της επιστήμης.

Αγοράζουν αντιδραστήρια μέσω του eBay, έχουν στη διάθεσή τους εξοπλισμό που κάποτε στοίχιζε όσο ένα σπίτι -αλλά, σήμερα, μερικές εκατοντάδες δολάρια- και βυθίζονται στον λαβύρινθο της επιστήμης. Τους βιοχάκερς τους βρίσκεις σε όλον τον κόσμο, ενώ για χάρη τους έχει δημιουργηθεί ακόμα και ειδικό τμήμα στο FBI, το οποίο προσπαθεί να ελέγξει εάν παίζουν με τα βακτήρια ή φτιάχνουν βιολογικά όπλα μαζικής καταστροφής.

Τρεις Γερμανοί ερασιτέχνες βιολόγοι και δημοσιογράφοι, οι Χάνο Χαρίσιους, Ρίτσαρντ Φρίμπε και Σάσα Κάρμπεργκ, κατάφεραν μέσα σε ελάχιστο χρόνο να δημιουργήσουν στο γραφείο τους στο Βερολίνο ένα αυτοσχέδιο εργαστήριο γενετικής. Το πρώτο πράγμα που ρώτησα τον Ρίτσαρντ Φρίμπε, κατά τη διάρκεια της σύντομης ηλεκτρονικής συνομιλίας μας, είναι γιατί να μπει κάποιος σε αυτή τη διαδικασία, για να λάβω την απάντηση ότι έχει πλάκα και πως σε παρασύρει στον ενθουσιασμό, ίσως και σε κάποια επιστημονική επιτυχία. Οι τρεις «βιοπάνκ» γοητευμένοι από το κίνημα του DIY (Do It Yourself) Biologist που αναπτύχθηκε στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο κάνοντας μια ενδελεχή έρευνα για τους «βιοχάκερ» την οποία δημοσίευσαν στο βιβλίο τους «Βιοχάκερς: Γενετική μηχανική από το γκαράζ» (Biohacking: Gentechnik aus der Garage (Genetic Engineering from the Garage) το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει σύντομα και στην αγγλική γλώσσα. Και οι τρεις σπούδασαν βιολογία στο πανεπιστήμιο, όμως επέλεξαν να ασχοληθούν με τη δημοσιογραφία.

«(Το κίνημα των βιοχάκερ)…σε κάνει να κατανοήσεις την τεχνολογία που καθορίζει αυτόν τον αιώνα, σε ωθεί στο να λάβεις μέρος στη δημοκρατική διαδικασία της λήψης της απόφασης για το είδος της βιοτεχνολογίας που θα έπρεπε να επιτρέπεται, που θα έπρεπε να επικεντρωθεί η προσοχή μας και ποιο είδος βιοτεχνολογίας ενδεχομένως θα έπρεπε να απαγορευτεί…» σημειώνει ο Φρίμπε εκτιμώντας ότι το βιοχάκινγκ θα βοηθήσει στον εκδημοκρατισμό των μοντέρνων βιοεπιστημών ενώ παραλληλίζει το κίνημα του βιοχάκινγκ και με την οικονομική κρίση. Αυτό που συνέβη και στην Ελλάδα αλλά και στη Γερμανία και αλλού είναι ότι το οικονομικό σύστημα αφέθηκε στα χέρια των τραπεζιτών, οι οποίοι έλεγαν ότι ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί να κατανοήσει την οικονομία και ότι θα έπρεπε να την αφήσουν στα χέρια των ειδικών. «Τώρα όλοι λέμε "μακάρι να γνωρίζαμε περισσότερα."». Το ίδιο συμβαίνει και με τη βιοτεχνολογία. «Θέλουμε μια ελίτ επιστημόνων να λαμβάνει όλες τις απαραίτητες μελλοντικές αποφάσεις […] ή θέλουμε να κατανοήσουμε αυτή την τεχνολογία και να συμμετάσχουμε στο πώς θα χρησιμοποιηθεί στο μέλλον;».

Η Κέι Άουλ, μία σούπερ σταρ στον κόσμο των βιοχάκερ, δημιούργησε το δικό της εργαστήριο γενετικής στο φοιτητικό της δωμάτιο στη Μασαχουσέτη. Το αυτοσχέδιο εργαστήριό της, της κόστισε μόλις 500 δολάρια. Σε αυτόν τον χώρο, που δεν τον πιάνει το μάτι, κατάφερε να αναλύσει μία συγκεκριμένη γονιδιακή μετάλλαξη που ευθύνεται για την αιμοχρωμάτωση, μια ασθένεια από την οποία έπασχε ο πατέρας της. Στη συνέχεια η Κέι διερεύνησε τη δική της προδιάθεση. Αν, δηλαδή, θα εμφάνιζε και εκείνη την ίδια νόσο. Διαπίστωσε ότι ήταν ασφαλής. Κι αν αυτό που ερεύνησε μπορεί να ακούγεται βαρετό, ο τρόπος που το έκανε είναι συναρπαστικός. Πήρε κύτταρα από το σάλιο της και για να τα… αναγκάσει να «σκάσουν», προκειμένου να αποκαλύψουν το DNA τους, τα θέρμανε με την κατσαρόλα στην κουζίνα της.

Στη συνέχεια, για να απεικονίσει το ενισχυμένο DNA και να δει αν το γονίδιό της φέρει μετάλλαξη, χρησιμοποίησε όχι κάποιο υπερσύγχρονο και ακριβό διαφανοσκόπιο, αλλά μπλε χριστουγεννιάτικα φωτάκια. Ευρηματικό, αλλά και αποτελεσματικό. Το όλο πείραμα έγινε δίχως να χρησιμοποιηθεί η οποιαδήποτε τοξική ουσία, αλλά υλικά τα οποία θα ήταν ασφαλή για τη γάτα της! 

Οι κίνδυνοι από τους ερασιτέχνες βιολόγους που κάνουν πειράματα στα αυτοσχέδια εργαστήριά τους ερευνώνται από εξειδικευμένες μυστικές υπηρεσίες ανά τον κόσμο. «Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας σε όλο τον κόσμο δεν βρήκαμε ούτε έναν βιοχάκερ που να κάνει αμφιλεγόμενα πειράματα. Ακόμα και το FBI και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν εκδώσει επίσημες δηλώσεις που αναφέρουν ότι δεν έχουν εντοπίσει κανέναν κίνδυνο από τις δραστηριότητες των βιοχάκερ» σημειώνει ο Ρίτσαρντ Φρίμπε.

Βέβαια, οι φόβοι για τη δημιουργία ενός πανίσχυρου βιολογικού όπλου είναι πάντα υπαρκτοί. Η απόσταση, όμως, μεταξύ των βιοχάκερ εραστών της επιστήμης από τη μία και των τρομοκρατών από την άλλη, είναι τεράστια. Είναι το χάσμα ανάμεσα σε αυτούς που αγαπούν τον άνθρωπο και εκείνους που τον μισούν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News