Η επιδημία του Covid-19 θα αλλάξει άρδην την Ιταλία. Τουλάχιστον αυτό στοιχηματίζει ο Τόμας Σμιτ, πρώην διευθυντής της βερολινέζικης Die Welt, υποστηρίζοντας σε μακροσκελές κείμενό του πως όλα όσα υφίστανται ήδη και θα υποστούν οι πολίτες της κατά τις επόμενες εβδομάδες, αν όχι μήνες, θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην ωρίμανση της ιταλικής κοινωνίας.

«Στην Ιταλία οι άνθρωποι ανέκαθεν βασίζονταν στην ισχύ της οικογένειας. Αντιθέτως ήταν πάντα δύσπιστοι προς το δημόσιο. Οι κανόνες υπήρχαν για να παραβιάζονται. Η αντίσταση κατά των φορολογικών αρχών αποτελεί δημοφιλές άθλημα όσο και η περιφρόνηση των κομμάτων και της πολιτικής στο σύνολό της. Μόλις εγκρίνεται ένα νομοθετικό διάταγμα από την κυβέρνηση, αρχίζει η αναζήτηση τρόπων παράκαμψής του», υπενθυμίζει άτεγκτα και ανηλεώς ο γερμανός δημοσιογράφος, μεμφόμενος τη νοοτροπία του μέσου Ιταλού όσον αφορά τις σχέσεις του με το κράτος. Αλλά το κάνει όχι τόσο για να επιτεθεί κατά των χειμαζόμενων Ιταλών αλλά για να επισημάνει πως αυτήν τη φορά τα πάντα εξελίσσονται εντελώς διαφορετικά, με τρόπο πρωτόγνωρο, αδιανόητο έως και πριν από μερικές ημέρες.

Γιατί όταν ο άφαντος έως τότε Τζουζέπε Κόντε αποφάσισε να βάλει σε καραντίνα ολόκληρη τη χώρα, ζητώντας από εκατομμύρια Ιταλούς να κλειστούν μέχρι νεοτέρας στα σπίτια τους, εκείνοι υπάκουσαν με αναπάντεχη υπευθυνότητα και ψυχραιμία, διαπιστώνοντας ενώπιον της φονικής επέλασης του κορονοϊού όχι μόνον πως η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη αλλά και ότι πλέον στην Ιταλία δεν υπάρχουν αριστεροί και δεξιοί, πλούσιοι και φτωχοί, ούτε καν βόρειοι και νότιοι, παρά μόνον άνθρωποι αντιμέτωποι με μια υπαρξιακή απειλή.

Για αυτόν τον λόγο κατάφερε παραδόξως να τιθασεύσει αλλά και να ενώσει τους Ιταλούς ο αναγεννημένος (λόγω του κορονοϊού) ιταλός πρωθυπουργός, καταφεύγοντας σε μέτρα παρόμοια με τα οποία δεν είχαν ληφθεί ποτέ ξανά στην Ιταλία από το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου κι έπειτα. Μετατρέποντας ολόκληρη την πατρίδα του σε μια τεράστια κόκκινη ζώνη, ο Κόντε κέρδισε τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη των συμπατριωτών του και σίγουρα δεν είναι τυχαίο πως συγχρόνως μειώνεται η δημοτικότητα του Ματέο Σαλβίνι.

Σύμφωνα με τον βετεράνο γερμανό αρθρογράφο ο νέος κορονοϊός θα αλλάξει την Ιταλία όχι μόνον σε επίπεδο νοοτροπίας αλλά και πρακτικής. Γιατί μετά την επάνοδο της χώρας στην κανονικότητα, ανεξάρτητα από το πότε θα συμβεί αυτό, πάρα πολλοί Ιταλοί θα έχουν εξοικειωθεί με την «εργασία εξ αποστάσεως», γεγονός που θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στον εργασιακό εκσυγχρονισμό της χώρας μέσω της πλήρους αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών και μέσων επικοινωνίας.

Γιατί ο αντίκτυπος της επιδημίας του νέου κορονοϊού θα γίνει επώδυνα αισθητός όχι μόνον στην ιταλική οικονομία αλλά και στην ιταλική παραοικονομία, αναγκάζοντας έτσι εκατομμύρια ιταλούς επιχειρηματίες να υποστούν τις συνέπειες της όποιας χαλαρότητας επιδείκνυαν έως και πριν από λίγες εβδομάδες. Τα μπαρ, τα εστιατόρια και οι μικρές επιχειρήσεις που απασχολούσαν αδήλωτους εργαζόμενους, μετά το τέλος της επιδημίας δεν θα μπορέσουν να επωφεληθούν από τα όποια μέτρα στήριξης υποσχέθηκε πως θα ληφθούν ο Κόντε ούτως ώστε να μπορέσει να ρίξει σε κώμα ολόκληρη την Ιταλία. Και αυτό σημαίνει ότι κάποιες επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο, αφήνοντας έτσι πλήθος ανθρώπων δίχως (αδήλωτη έστω) εργασία. Ενα άλλο ζήτημα είναι η φοροδιαφυγή: πώς θα υπολογιστούν, για παράδειγμα, οι χρηματικές ενισχύσεις των επιχειρήσεων που έχουν σταματήσει να λειτουργούν, λόγω της επέλασης του κορονοϊού: με βάση τα πραγματικά ή τα δηλωμένα έσοδά τους;

Καταλήγοντας, ο Τόμας Σμιτ μας πληροφορεί πως και την περίοδο 1630-1631, λόγω του ξεσπάσματος μια επιδημίας πανώλης στη Φλωρεντία (που κόστισε τελικά τη ζωή στο 12% του συνολικού πληθυσμού της) είχαν επίσης σφραγιστεί οι εκκλησίες και οι Φλωρεντίνοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους, με αποτέλεσμα να αρχίσουν οι ιερείς να περιφέρονται στους δρόμους και να ευλογούν εξ αποστάσεως τους πιστούς. Ανάλογες εικόνες παρατηρούνται και σήμερα στην Ιταλία του κορονοϊού και αυτό σύμφωνα με τον γερμανό δημοσιογράφο είναι εν μέρει αισιόδοξο γιατί αποδεικνύει πως οι Ιταλοί γνωρίζουν πολύ καλά πώς να «αντιμετωπίζουν με ευφάνταστο τρόπο ακραίες καταστάσεις».

Σχολιάζοντας, ωστόσο, το άρθρο του συναδέλφου του, ο Σάντρο Ορλάντο της Corriere della Sera, υποστηρίζει πως ο Σμιτ αποκαλύπτει άθελά του τα πολιτισμικά του όρια, όσον αφορά την αντίληψη και την κατανόηση της ιταλικής πραγματικότητας, αλλά και τη γοητεία που εξακολουθεί ασκεί σε πολλούς Γερμανούς «η χώρα όπου ανθίζουν οι λεμονιές» σύμφωνα με τον Γκαίτε.

«Θα αρκέσουν ο οίστρος και η φαντασία για να σωθούμε και αυτή τη φορά;», διερωτάται ο ιταλός δημοσιογράφος, παραδεχόμενος, όμως, πως διαβάζοντας τις εφημερίδες της Νότιας Ιταλίας, οι οποίες περιγράφουν μια πραγματικότητα στην οποία «η επιδημία δεν υπάρχει επειδή δεν γίνονται τα τεστ και όλοι – συμπεριλαμβανομένου και του υγειονομικού προσωπικού – αγνοούν τον κίνδυνο μόλυνσης, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν ούτε μάσκες» γεννιούνται πολλές αμφιβολίες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News