Εδώ και μερικές εβδομάδες, πολίτες στις ΗΠΑ «πανηγυρίζουν» για την έλευση της μετάλλαξης Ομικρον. Ο καταιγισμός των δημοσιευμάτων έχει διαμορφώσει μια ρόδινη άποψη στους πολίτες, ότι η νέα παραλλαγή του κορονοϊού είναι πολύ πιο ήπια από τις προηγούμενες, δηλαδή τις Δέλτα και Αλφα.

Η αλήθεια είναι ότι η Ομικρον δεν φαίνεται να προσβάλλει τους πνεύμονες, όπως οι προηγούμενες μεταλλάξεις και το πρώτο στέλεχος της Γουχάν. Επίσης, αναλογικά είναι λιγότεροι οι πολίτες που καταλήγουν σε νοσοκομείο με τη νέα μετάλλαξη, όπως αναφέρει το Atlantic.

Βέβαια, όλη αυτή η αισιόδοξη πληροφόρηση και η καθησυχαστική αφήγηση δημιούργησαν την εντύπωση ότι η Ομικρον είναι ήπια και ότι μοιάζει περισσότερο με φευγαλέα γρίπη, παρά με λοίμωξη Covid-19.

Μάλιστα, ο Ραντ Πολ, γερουσιαστής στο Κεντάκι των ΗΠΑ, δήλωσε ότι πρόκειται για το «εμβόλιο της φύσης», ένας ισχυρισμός που δεν έχει κανένα επιστημονικό υπόβαθρο.

«Δεν μπορείς να χαρακτηρίζεις τη μετάλλαξη ασήμαντη. Με τον τρόπο αυτόν, δημιουργείς επικίνδυνη τάση», εξηγεί στο Atlantic η Ακίκο Ιοσάκι, καθηγήτρια Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ.

Στον πυρήνα του προβληματισμού των ειδικών βρίσκεται η λέξη «ήπια», ένας καταστροφικός σε αυτή τη φάση της πανδημίας όρος, ο οποίος «στην πραγματικότητα δεν σημαίνει αυτό που πιστεύουν οι άνθρωποι ότι σημαίνει», όπως λέει ο Νιλ Λιούις, ψυχολόγος, ειδικός στη συμπεριφορά στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ.

Μπορεί κάποια άτομα να βιώνουν λιγότερο βαριά νόσηση από τη λοίμωξη Covid-19 όταν νοσούν με την Ομικρον και ειδικά όσοι έχουν εμβολιαστεί. Ομως η απεριόριστη εξάπλωση της νέα μετάλλαξης δημιούργησε μία κατάσταση η οποία δεν είναι καθόλου ήπια. Και αυτή τη στιγμή η έννοια της ηπιότητας κάνει την πανδημία χειρότερη για όλους, εκτιμά η συντάκτρια του άρθρου Κάθριν Τζέι Γου.

Λάθος ερμηνεία των δεδομένων

Ολα βέβαια ξεκινούν από λανθασμένες ή ελλιπείς ερμηνείες των δεδομένων. Το πρώτο που θα πρέπει να έχουμε υπόψη είναι ότι η σοβαρότητα μιας νόσησης έχει διαβαθμίσεις. Η αλήθεια είναι ότι σε απόλυτους αριθμούς η Ομικρον, μέχρι στιγμής, φαίνεται να ενοχοποιείται για λιγότερες νοσηλείες και θανάτους από τη Δέλτα.

Στη Νότια Αφρική, μία από τις πρώτες χώρες που επλήγησαν από τη νεότερη μετάλλαξη, υπήρξε ρεκόρ στα κρούσματα, όμως οι νοσηλείες, οι εισαγωγές σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και οι θάνατοι παρέμειναν σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τα προηγούμενα πανδημικά κύματα.

Οι λοιμώξεις φαίνεται επίσης να μην οδηγούν με την ίδια συχνότητα σε βαριά νόσηση με την Ομικρον, σε μέρη της ηπειρωτικής Ευρώπης. Ακόμη και στις ΗΠΑ, όπου η πανδημία είναι στη χειρότερη φάση της, όπως υπογραμμίζει το Atlantic, τα πρώτα δεδομένα δείχνουν ότι τα κρούσματα με Ομικρον νοσούν λιγότερο βαριά.

Είναι ωραίο να αποδίδονται όλα αυτά τα καλά δεδομένα στη νέα παραλλαγή, όμως παράλληλα είναι και πολύ απλοποιημένα.

Κι αυτό διότι μια μεταδοτική νόσος εκδηλώνεται πάντα ως αλληλεπίδραση του παθογόνου με τον ξενιστή, στη συγκεκριμένη περίπτωση του ανθρώπου, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να συμβούν δύο τινά: ο άνθρωπος να είναι πιο ανθεκτικός, δηλαδή να έχει ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα και ο ιός να είναι πιο αδύναμος. Στο τρέχον κύμα της Ομικρον είναι πιθανό να δούμε και τα δύο αποτελέσματα να συγκρούονται.

Νότια Αφρική και Βρετανία

Το πρώτο μέρος της εξίσωσης αφορά τους ανθρώπους. Δύο χρόνια μέσα σε μία πανδημία που άφησε εκατομμύρια νεκρούς και δισεκατομμύρια εμβολιασμένους, η Ομικρον χτυπά πλέον άτομα που έχουν καλύτερη άμυνα. Αυτό σημαίνει ότι στη Νότια Αφρική, την οποία έπληξαν σφοδρά τα προηγούμενα κύματα της πανδημίας, οι περισσότεροι είχαν φυσικά αντισώματα, ενώ όσοι ήταν ευπαθείς, είχαν χάσει τη ζωή τους έπειτα από μόλυνση με τα προηγούμενα στελέχη του κορονοϊού.

Στη Βρετανία, οι περισσότεροι μη εμβολιασμένοι είχαν ήδη μολυνθεί από προηγούμενα κύματα, ενώ η κυβέρνηση προώθησε την τρίτη δόση για όλους, προκειμένου να έχουν αυξημένα αντισώματα. Κάτι που επίσης σημαίνει ότι οι πολίτες της χώρας ήταν καλά ανοσοποιημένοι.

Το δεύτερο μέρος της εξίσωσης, που αφορά την επιθετικότητα του ιού, δυστυχώς είναι πιο δύσκολο να αναλυθεί όταν υπάρχει αρκετά υψηλό ποσοστό ανοσίας στην κοινότητα. Ωστόσο, όπως αναφέρει το Atlantic, και τα μη εμβολιασμένα άτομα έχουν λιγότερες πιθανότητες να καταλήξουν διασωληνωμένα στο νοσοκομείο ή να πεθάνουν όταν μολυνθούν με τη μετάλλαξη Ομικρον.

Την ίδια στιγμή, οι ειδικοί ανακάλυψαν ότι η Ομικρον δεν χτυπάει τους πνεύμονες, καθώς δεν είναι εύκολο να διεισδύσει στα κύτταρά τους. Παραμένει στη μύτη, τον λαιμό και κατεβαίνει μέχρι το τραχειοβρογχικό δέντρο. Γι’ αυτό άλλωστε και ο Ριβίντρα Γκούπτα, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, υποστηρίζει ότι η Ομικρον είναι λιγότερο επιθετική από τις προηγούμενες μεταλλάξεις και το πρώτο στέλεχος του κορονοϊού (Γουχάν). Ετσι, όπως υπογραμμίζει το Atlantic, είναι λογικό να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η μέση περίπτωση της μετάλλαξη Ομικρον είναι λιγότερο σοβαρή. Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι, ακόμη και αν έχουν κάνει και τις τρεις δόσεις του εμβολίου, ενδέχεται να χάσουν τη ζωή τους από τη νέα παραλλαγή, όσο και αν φαίνεται λιγότερο σοβαρή με τα μέχρι στιγμής δεδομένα.

Τα μειονεκτήματα της Ομικρον

Το πρόβλημα εστιάζεται στον μεγάλο αριθμό κρουσμάτων που προκαλεί η Ομικρον, κάτι που μπορεί να προκαλέσει όλεθρο. Στις περισσότερες χώρες του κόσμου, εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε καραντίνα, σχολεία κλείνουν, επιχειρήσεις αναγκάζονται να ενεργοποιήσουν και πάλι το σύστημα τηλεργασίας και τα νοσοκομεία έχουν σημαντικές ελλείψεις προσωπικού.

Επίσης, αρκετοί είναι οι πολίτες, όπως γράφει το Atlantic, που αγνοούν τα ήπια συμπτώματα που προκαλεί, με αποτέλεσμα να μολύνουν ολοένα και περισσότερους συνανθρώπους τους.

Παράλληλα, όπως όλα δείχνουν, τα self και τα rapid tests δεν είναι τόσο αποτελεσματικά στην ανίχνευσή της, όσο ήταν με τις προηγούμενες μεταλλάξεις. Κάτι που μπορεί επίσης να αυξήσει ακόμη περισσότερο τα κρούσματα στην κοινότητα.

Σύμφωνα με όσα εξηγεί ο εξελικτικός ιολόγος Στίβεν Γκόλντσέιν στο Atlantic, η μετάλλαξη Ομικρον θα μπορούσε να αποδειχθεί το ίδιο βίαιη με το πρώτο, πανδημικό στέλεχος του κορονοϊού.

Δηλαδή έναν ταχύτατα μεταδιδόμενο ιό, για τον οποίο δεν υπάρχουν αποτελεσματικά τεστ που μπορούμε να κάνουμε ανά πάσα στιγμή και τα εμβόλια ίσως και να μην είναι τόσο αποτελεσματικά, εκτός αν έχουμε κάνει και τις τρεις δόσεις.

Το λάθος και η παγίδα

Σήμερα, επιστήμονες, πολιτικοί και μέσα μαζικής ενημέρωσης χρησιμοποιούν τον όρο «ήπιο» για τον κορονοϊό περισσότερο από ποτέ, όπως επισημαίνει η Ελενα Σεμίνο, γλωσσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ στη Βρετανία. Ωστόσο, αυτός ο όρος έχει δημιουργήσει μία λανθασμένη εντύπωση στην κοινή γνώμη και οι περισσότεροι νομίζουν πλέον ότι εάν νοσήσουν, τα συμπτώματα θα είναι ανεπαίσθητα. Και σε αυτό το σημείο βρίσκεται η παγίδα, στην υποκείμενη αίσθηση της μοιρολατρίας που γεννά.

Η επιτακτική ανάγκη του κορονοϊού είναι να επιζήσει και να εξαπλωθεί, και όχι απαραίτητα να συμπεριφερθεί με καλό τρόπο στους ξενιστές του. Και η μετάλλαξη Ομικρον, όπως σημειώνει ο νευροφυσιολόγος Σαμ Γκόλντστεϊν από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα, δεν κατάγεται καν από τη Δέλτα, επομένως δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι μία σταδιακή εξέλιξή της.

Αξίζει, λοιπόν, να θυμόμαστε, ότι εμείς, ως οικοδεσπότες του, συμμετέχουμε ενεργά στην εξίσωση της διαχείρισής του και δεν τον ελέγχουμε πλήρως. Κάτι που σημαίνει ότι μπορούμε να ελέγξουμε μόνο τη μία πλευρά.

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί ο κορονοϊός. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι να εμβολιαστούμε όλοι άμεσα, ώστε να μπορέσουμε να τον καταπολεμήσουμε συλλογικά, ενώ παράλληλα προστατεύουμε τον εαυτό μας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News