«Ολοι επιθυμούν να πάνε στον Παράδεισο αλλά κανένας δεν θέλει να πεθάνει». Με αυτό το μότο, όντας «ωμά ειλικρινής», θα περιέγραφε ο Τόμας Φρίντμαν το παγκόσμιο κίνημα για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, μετά την ολοκλήρωση της 26ης Συνόδου του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP26) που διεξήχθη στις αρχές του τρέχοντος μηνός στη Γλασκώβη.

Τι ακριβώς, όμως, εννοεί ο βραβευμένος με τρία Πούλιτζερ αρθρογράφος των New York Times;

Καταρχάς πως όλοι σχεδόν αναγνωρίζουν ότι η Γη βρίσκεται στα πρόθυρα της καταστροφής αλλά κανένας δεν κάνει ό,τι πρέπει να κάνει, ούτως ώστε να μην καταρρεύσει ο πλανήτης και, μαζί του, κα η ανθρωπότητα.

Οι φιλελεύθεροι οικολόγοι υποστηρίζουν ότι «ο κόσμος οδεύει προς το τέλος του» αλλά επισημαίνουν, συγχρόνως, πως δεν πρέπει να καταφύγουμε στην (καθαρή) πυρηνική ενέργεια για να αποτρέψουμε το τέλος του.

Πως «ο κόσμος οδεύει προς το τέλος του» διατείνονται και οι συντηρητικοί οικολόγοι, τάσσονται, όμως, κατά και της επιβολής ενός φόρου άνθρακα και της αύξησης της φορολογίας στα καύσιμα, ούτως ώστε να επιβραδυνθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη.

Την άποψη περί επικείμενου τέλους του κόσμου συμμερίζονται και αυτοί που ο Φρίντμαν αποκαλεί «suburban greens», οικολόγους των προαστίων, οι οποίοι δεν θέλουν ούτε ανεμογεννήτριες, ούτε φωτοβολταϊκά πάρκα, ούτε σιδηροδρόμους υψηλών ταχυτήτων κοντά στις αυλές τους.

Υπάρχουν, φυσικά, και οι παγκόσμιοι ηγέτες οι οποίοι επίσης θεωρούν, στη συντριπτική πλειονότητά τους, ότι «ο κόσμος οδεύει προς το τέλος του», οπότε για αυτό στη Γλασκώβη, «αποφάσισαν όλοι να πάρουν το ρίσκο και να δεσμεύσουν τους διαδόχους των διαδόχων τους να παράγουν “καθαρή” ηλεκτρική ενέργεια έως το 2030, το 2040 ή το 2050 – οποτεδήποτε αρκεί να μην χρειαστεί να ζητήσουν οι ίδιοι από τους πολίτες τους να κάνουν κάτι επώδυνο τώρα»,  αναφέρει χαρακτηριστικά ο Φρίντμαν.

«Αυτό δεν είναι σοβαρότητα, αυτό είναι προσποίηση», υπογραμμίζει, ειδικά όταν η ανθρωπότητα καλείται επιτακτικά να αντιστρέψει όλες εκείνες τις συνθήκες που επί δεκαετίες συνέβαλαν στην αποσταθεροποίηση των διαφόρων συστημάτων της Γης, από τους παγετώνες και τα ωκεάνια ρεύματα έως τους κοραλλιογενείς υφάλους και τα τροπικά δάση.

Σοβαρότητα, σύμφωνα με τον Φρίντμαν, επέδειξε πρόσφατα η ανθρωπότητα στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας, όταν όντως υπήρχε η αίσθηση ότι όχι τόσο ο κόσμος αλλά η παγκόσμια οικονομία όδευε προς το τέλος της.

«Αντισταθήκαμε με τα μόνα εργαλεία που διαθέτουμε και είναι εξίσου ισχυρά με τη Μητέρα Φύση – με τον Πατέρα Κέρδος και τις Νέες Τεχνολογίες. Συνδυάσαμε καινοτόμες εταιρείες βιοτεχνολογίας – την Pfizer, την BioNTech, την Moderna και κάποιες μικρές νεοφυείς επιχειρήσεις – με τη σημερινή τεράστια υπολογιστική ισχύ και με μια ένδειξη για τεράστια ζήτηση στην αγορά και τι καταφέραμε; Μέσα σε λίγο περισσότερο από έναν χρόνο μετά το πρώτο λοκντάουν, είχα στο σώμα μου ένα αποτελεσματικό εμβόλιο τεχνολογίας mRNA κατά της Covid-19 και ακολούθως μία αναμνηστική δόση», συνοψίζει ο αμερικανός αρθρογράφος.

Οντας, οπότε, πλήρως, εμβολιασμένος κατά του κορονοϊού και κάνοντας λόγο για ένα εξαιρετικό επίτευγμα της «βιοτεχνολογίας και της αυτοματοποιημένης επιμελητείας», ο Φρίντμαν εύχεται οι επιστήμονες, οι υπάλληλοι και οι μέτοχοι των εταιρειών που ανέπτυξαν τα εμβόλια κατά της Covid να κερδίσουν πολλά λεφτά, «γιατί αυτό θα κινητοποιήσει άλλους να εφαρμόσουν μια παρόμοια μέθοδο για να περιορίσουν την κλιματική αλλαγή», εξηγεί.

Ο Φρίντμαν αναγνωρίζει τις καλές προθέσεις πολλών ηγετών που τάσσονται υπέρ της δραστικής μείωσης των εκπομπών CO2, υπέρ της προστασίας της βιοποικιλότητας και υπέρ της απόδοσης ευθυνών για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Αλλά θεωρεί πως «δεν πρόκειται να απανθρακοποιήσουμε την παγκόσμια οικονομία με ένα σχέδιο ελάχιστου κοινού παρονομαστή 195 χωρών. Δεν είναι εφικτό».

Η ανθρωπότητα θα επιτύχει τον στόχο της μόνον εάν «ο Πατέρας Κέρδος και ριψοκίνδυνοι επιχειρηματίες παραγάγουν μετασχηματιστικές τεχνολογίες που θα επιτρέπουν σε απλούς ανθρώπους να ασκούν θετική επίδραση στο κλίμα μας, δίχως να θυσιάζουν πολλά, όντας απλά καλοί χρήστες αυτών των νέων τεχνολογιών. Με λίγα λόγια χρειαζόμαστε μερικές ακόμα Γκρέτα Τούνμπεργκ και πολύ περισσότερους Ελον Μασκ, δηλαδή πιο τολμηρούς πρωτοπόρους που μετατρέπουν την επιστήμη σε εργαλεία που πρέπει να επινοηθούν με στόχο την προστασία του πλανήτη για τη γενιά που δεν έχει ακόμα γεννηθεί», αναφέρει ο Φρίντμαν.

Ο οποίος, μάλιστα, εμφανίζεται αισιόδοξος για το μέλλον, καθώς θεωρεί πως ανά τον κόσμο υπάρχουν ήδη επιστήμονες /επιχειρηματίες που καινοτομούν, συμβάλλοντας σημαντικά στην προστασία του πλανήτη.

Ενδεικτικά αναφέρεται στην Planet.com, μία νεοφυή επιχείρηση που ίδρυσαν το 2010 στο Σαν Φρανσίσκο τρεις πρώην επιστήμονες της NASA. Η Planet.com διαθέτει περί τους διακόσιους μικροδορυφόρους παρατήρησης της Γης, οι οποίοι κάθε είκοσι τέσσερις ώρες εξετάζουν σε υψηλή ανάλυση το σύνολο της χερσαίας μάζας του πλανήτη μας, ούτως ώστε οι όποιες αλλαγές επί του εδάφους να καθίστανται ορατές και προσβάσιμες.

«Καμία κυβέρνηση στον κόσμο δεν έχει αυτήν τη δυνατότητα. Με αυτά τα νέα εργαλεία απόλυτης διαφάνειας μπορούμε να αρχίσουμε να ανασχηματίζουμε τον καπιταλισμό. Επί χρόνια οι κανόνες και τα κίνητρα του καπιταλισμού επέτρεπαν σε επιχειρήσεις να εξορύσσουν – και σε βιομηχανίες να χρησιμοποιούν – ορυκτά καύσιμα, δίχως να πληρώνουν το πραγματικό κόστος της ζημιάς που προκαλούσαν. Αυτό συνέβαινε εύκολα γιατί ήταν δύσκολο να αποτιμηθεί η φύση, η καταστροφή δύσκολα γινόταν αντιληπτή σε πραγματικό χρόνο και οι καταναλωτές δεν είχαν εργαλεία για να αντιδράσουν. Επρεπε να περιμένουν τα δικαστήρια», σημειώνει ο Φρίντμαν.

Οι δορυφόροι «μας παρέχουν πλέον τη δυνατότητα να βάλουμε και το φυσικό κεφάλαιο στους ισολογισμούς της κάθε επιχείρησης και της κάθε χώρας», ούτως ώστε να λαμβάνονται υπόψη όχι μόνον τα κέρδη και οι ζημιές αλλά και ο αντίκτυπος των όποιων δραστηριοτήτων τους στο περιβάλλον, ανέφερε από την πλευρά του ο Γουίλ Μάρσαλ, ένας από τους τρεις συνιδρυτές της εταιρείας.

O αμερικανός επιστήμονας και επιχειρηματίας εξήγησε πως οι δορυφόροι της Planet.com, σε συνεργασία με προηγμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, μπορούν να παρακολουθούν με απίστευτη ακρίβεια τα δάση, τις γεωργικές εκτάσεις, τα παράκτια έλη, τις εκπομπές ρύπων κ.ο.κ, αποκαλύπτοντας, για παράδειγμα, ποια δάση υλοτομούνται παράνομα και από ποιους και ποια εργοστάσια δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους όσον αφορά τον περιορισμό εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Στη θεωρία, παρόμοια στοιχεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κήρυξη μποϊκοτάζ από τους καταναλωτές, για την οργάνωση εκστρατειών ευαισθητοποίησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για την άσκηση πιέσεων στην επιχείρηση ή την κυβέρνηση που προκαλεί τη ζημιά, για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα ή στην κοινότητα που επιθυμεί να προστατεύσει τους φυσικούς πόρους της.

Στην πράξη, με παρόμοια στοιχεία και σε συνεργασία με μια ομάδα επιστημονικών και φιλανθρωπικών φορέων, η Planet.com συνέβαλε στη δημιουργία ενός λεπτομερούς χάρτη με όλους τους εναπομείναντες κοραλλιογενείς υφάλους της Γης, τον οποίο η κυβέρνηση των Φιλιππίνων χρησιμοποιεί ήδη για τη δημιουργία εννέα νέων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών.

Παράλληλα, συμμετέχοντας σε μια κοινοπραξία που χρηματοδοτείται από τη Νορβηγία, η Planet.com καταγράφει την αποψίλωση σε 64 τροπικά δάση ανά την υφήλιο. Χάρη στα στοιχεία που συνέλεξε στη Βραζιλία η κυβέρνηση της χώρας έχει εντείνει τις δράσεις της για την πάταξη της παράνομης υλοτομίας στον Αμαζόνιο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News