Σε μια μακρά περίοδο πειραματισμού εισέρχεται η ανθρωπότητα, με χώρες σε κάθε γωνιά της Γης να μετατρέπονται αναγκαστικά σε τεράστια ανοιχτά εργαστήρια, ούτως ώστε να διαπιστωθεί ποιος είναι ο πιο ασφαλής και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την επανεκκίνηση των οικονομιών αλλά και των κοινωνιών τους υπό το απειλητικό φάσμα του κορονοϊού.

Αδυνατώντας να περιμένουν τους επιστήμονες να απαντήσουν σε όλα τα ερωτήματα που σχετίζονται με την πανδημία και την περαιτέρω εξέλιξη της, οι κυβερνήσεις όλου του κόσμου καταστρώνουν τα σχέδιά τους με βάση τις περιορισμένες (αν και ολοένα αυξανόμενες) πληροφορίες που διαθέτουν, γνωρίζοντας, ωστόσο, πολύ καλά πως θα πρέπει να πορευτούν εν μέρει και στα τυφλά.

«Βρισκόμαστε εν μέσω μιας καθολικής περιόδου δοκιμών και καταγραφής των όποιων λαθών (trial-and-error period) με στόχο την εξεύρεση της καλύτερης  δυνατής λύσης σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση», εξήγησε στους New York Times ο Τομ Ινγκλισμπι, επικεφαλής του Κέντρου για την Προστασία της Υγείας του πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς. Αλλά η μέθοδος του «βλέποντας και κάνοντας» συνεπάγεται ότι οι κοινωνίες θα αναγκαστούν να προβούν σε πρωτόγνωρους  και επίπονους συμβιβασμούς, αποδεχόμενες το γεγονός πως καλούνται να συμμετάσχουν σε ένα πρωτοφανές παγκόσμιο πείραμα.

Καθώς οι περισσότερες αμερικανικές πολιτείες έχουν ήδη προβεί (ή προετοιμάζονται να προβούν) στην άρση κάποιων από τα περιοριστικά μέτρα, ευελπιστώντας να δώσουν, έτσι, μια πρώτη ώθηση στις οικονομίες τους, οι Αμερικανοί, δημοσιογράφοι και πολιτικοί, έχουν στραμμένη την προσοχή τους στις χώρες, κυρίως της Ασίας και της Ευρώπης, όπου έχει ήδη ξεκινήσει η σταδιακή επάνοδος στη νέα κανονικότητα, ούτως ώστε να πάρουν μια πρώτη ιδέα μιας κατάστασης η οποία θα μπορούσε σύντομα να καταστεί μια μόνιμη και διαρκής διαδικασία πειραματισμού και αναπροσαρμογής με βάση όχι μόνον τα όποια επιστημονικά δεδομένα αλλά και τις αντιδράσεις των πολιτών.

«Ανεξάρτητα από το κατά πόσο τεκμηριώνεται επιστημονικά και από τις όποιες αναλύσεις κέρδους -ζημίας, κάθε πολιτική που εφαρμόζεται, όπως η αποστασιοποίηση των μαθητών στα σχολεία της Δανίας ή ο έλεγχος της θερμοκρασίας στα εστιατόρια του Χονγκ Κονγκ, αποτελεί συγχρόνως μια δοκιμή όσον αφορά το τι πραγματικά λειτουργεί, τι αξίζει και τι θα αποδεχτούν τελικά οι άνθρωποι. Παρότι μέσω της εμπειρίας θα μάθουμε κάποια πράγματα, πολλά ερωτήματα θα παραμείνουν αναπάντητα κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης η οποία αναμένεται πως θα διαρκέσει από ένα έως δύο χρόνια», αναφέρει ο Μαξ Φίσερ, αρθρογράφος επί διεθνών ζητημάτων της νεοϋορκέζικης εφημερίδας, υπενθυμίζοντας και υπογραμμίζοντας πως μεταξύ των εν λόγω ερωτημάτων συμπεριλαμβάνεται και το πιο καίριο από όλα: «Πόσο αξίζει κάθε ζωή που σώζεται;».

Τα συνεπακόλουθα ερωτήματα που απαριθμεί είναι εξίσου δραματικά – «πόσες ζωές πρέπει να τεθούν σε κίνδυνο ούτως ώστε να γλιτώσουν χίλιοι άνθρωποι από την ανεργία; ούτως ώστε να μην μείνει πίσω στα μαθήματά της μια ολόκληρη γενιά; ούτως ώστε να περισώσουμε μια αίσθηση κανονικότητας;» – και είναι επίσης όλα ερωτήματα στα οποία θα κληθούν να απαντήσουν άμεσα οι κυβερνώντες της Γης. «Παρότι υπάρχουν πολλές αρχές για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας που εδράζονται στην κοινή λογική, δεν υπάρχει κανένας οδικός χάρτης», επισήμανε ο επιστήμονας από το Τζονς Χόπκινς.

Ενώπιον, οπότε, αυτής της σχετικής άγνοιας που χαρακτηρίζει ολόκληρη την ανθρωπότητα, οι πολιτικές που εφαρμόζονται καθορίζονται εν τέλει από τον τρόπο που επιλέγει η κάθε κυβέρνηση να καλύψει τα όποια κενά υφίστανται στις γνώσεις της για τον ιό.

Στη Λιθουανία, θεωρώντας πως στους εξωτερικούς χώρους όντως ο ιός δεν μεταδίδεται τόσο εύκολα όσο στους εσωτερικούς χώρους, πεζοδρομούν τμήματα των οδών των πόλεών τους, επιτρέποντας, έτσι, στα μπαρ και τα εστιατόρια να αυξήσουν τον αριθμό των τραπεζιών τους. Το ίδιο σχεδιάζουμε ως γνωστόν να εφαρμόσουμε και στην Ελλάδα. Στην Μπανγκόκ τα πάρκα είναι και πάλι ανοιχτά αλλά απαγορεύονται οι περισσότερες μαζικές δραστηριότητες. Οι πολίτες του Σίδνεϊ μπορούν να μεταβούν στις παραλίες για να κολυμπήσουν και να κάνουν σερφ αλλά όχι για να λιαστούν ή να συναντηθούν με φίλους τους.

Στη Δανία επέλεξαν να ανοίξουν τα σχολεία τους κυρίως για τους μαθητές των μικρότερων τάξεων, εκτιμώντας πως κινδυνεύουν λιγότερο, ενώ στη Γερμανία κινήθηκαν προς την αντίθετη κατεύθυνση, καθιστώντας αρχικά δυνατή την επιστροφή στα θρανία μόνον των μεγαλύτερων σε ηλικία μαθητών, καθώς θεωρούν πως θα συμμορφωθούν άμεσα και ευκολότερα με τα όποια μέτρα προστασίας (χρήση μάσκας, τήρηση των αποστάσεων , κλπ.) έχουν ληφθεί.

Στη Νότια Κορέα η κυβέρνηση ευελπιστεί πως οι πολίτες θα ακολουθήσουν οικειοθελώς τις οδηγίες που εξέδωσε με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας, προτρέποντάς τους, για παράδειγμα, αντί να αγκαλιάζονται κατά τη διάρκεια των κηδειών, να περιορίζονται στις υποκλίσεις. Κάποιες χώρες, οι κυβερνώντες των οποίων είναι λιγότεροι καλόπιστοι, επιστρατεύουν µέσα ψηφιακής επόπτευσης ως όπλο στη µάχη κατά του κορονοϊού, συνεχίζοντας, συγχρόνως, να επιβάλλουν αυστηρά πρόστιμα σε όσους παραβιάζουν τα μέτρα. Την ίδια ώρα στη Τζόρτζια των ΗΠΑ, οι περιορισμοί μπορεί να ήρθησαν, αλλά οι άνθρωποι εξακολουθούν να διστάζουν να επιστρέψουν στους νέους φυσιολογικούς ρυθμούς.

Οι πολιτικές που εφαρμόζονται στις χώρες όλου του κόσμου ενόψει της επανεκκίνησης τους αποσκοπούν στη διατήρηση των νέων κρουσμάτων σε χαμηλά επίπεδα (για να μην επιβαρυνθούν πέραν των δυνατοτήτων τους τα συστήματα υγείας), στον περιορισμό των θανάτων (μέσω της διαρκούς προστασίας των πιο ευπαθών ομάδων) και στη διαχείριση των επιπτώσεων της πανδημίας στις οικονομίες και στις κοινωνίες τους (ούτως ώστε να μην καταρρεύσουν).

Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που οι ειδικοί εκτιμούν πως μια συγκεκριμένη πολιτική θα συμβάλει περισσότερο στην επίτευξη ενός στόχου εις βάρους κάποιου άλλου, τα κενά που υπάρχουν στις γνώσεις μας για τον κορονοϊό δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε εκ των προτέρων κατά πόσο θα ωφεληθούμε και κατά πόσο θα ζημιωθούμε.

Στην Γερμανία, όπου η κυβέρνηση έχει ανάψει ήδη το πράσινο φως για τη μερική επανέναρξη λειτουργίας των εργοστασίων, κανένας δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα ούτε πόσοι άνθρωποι θα προσβληθούν από τον κορονοϊό αλλά ούτε και πόσες θέσεις εργασίας θα σωθούν.

Αυτό σημαίνει, υπογραμμίζει ο αμερικανός δημοσιογράφος, πως σε πολλές περιπτώσεις το μοναδικό που μπορούμε να κάνουμε για να διαπιστώσουμε κατά πόσο τα οφέλη μιας πολιτικής αξίζουν το κόστος «είναι να την εφαρμόσουμε και να περιμένουμε να δούμε τι θα συμβεί. Κάθε βήμα προς την επανεκκίνηση, οπότε, αποτελεί συγχρόνως μια σειρά από πειράματα στο πλαίσιο των οποίων ολόκληρες κοινωνίες εκτελούν χρέη πειραματόζωων ή – εάν προτιμάτε – εξερευνητών που εισέρχονται θαρραλέα στο άγνωστο. Σε κάθε περίπτωση ελάχιστοι  αναμένουν πως η πορεία θα είναι ξεκάθαρη».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News