Στο δικό μου σχολείο ήταν ο Χ. και ο Γ. Θυμάμαι σαν τώρα να μπαίνουμε στην τάξη, να βγάζουμε τις τσάντες από τους ώμους και πριν καν ο καθηγητής ανοίξει το βιβλίο, ο Χ. να λέει το συνθηματικό «σε πόσα;». Ηταν ο κωδικός μας για να μάθουμε σε πόση ώρα χτυπάει το κουδούνι. Το κορίτσι με το ρολόι όφειλε να απαντήσει: «σε 20, σε 10, σε 4». Ο Χ. λοιπόν ήταν αυτός που επαναλάμβανε το συνθηματικό σχεδόν εμμονικά, κάθε δύο ή τρία λεπτά. Ο Γ. από την άλλη ήταν πιο «βαρύς», δεν χαζολογούσε στην τάξη. Προτιμούσε να κοιμάται στο θρανίο ή να ακούει μουσική. Ηταν το παιδί που ακόμα και οι «σκληροί» καθηγητές φοβόντουσαν. Το έβλεπες στα μάτια τους. Νομίζω ότι όλοι, μαθητές και καθηγητές, είχαμε κάνει μια άτυπη συμφωνία. Ο Χ. και ο Γ. ήταν απλά περαστικοί από το σχολείο. Στην καλύτερη περίπτωση θα έπιαναν πολύ σύντομα κάποια δουλειά του ποδαριού για να επιβιώσουν…

Ημασταν αφελείς. Οποιος υποστηρίζει ότι ένα παιδί στα 13 ή στα 14 του χρόνια είναι «τελειωμένο από το σχολείο» γιατί «δεν τα παίρνει τα γράμματα», πρέπει να αλλάξει πλευρό. Η πραγματικότητα είναι ότι σε κάθε τάξη υπάρχουν οι πιτσιρικάδες που δεν συμβαδίζουν με τους υπολοίπους ή με τον ρυθμό του δασκάλου. Μπορεί να έχουν μαθησιακές δυσκολίες ή να αντιμετωπίζουν οικογενειακά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Ποιος καθηγητής όμως, σε δημόσιο σχολείο μπορεί να αφήσει στην άκρη την πλειοψηφία, να «σκίσει» την διδακτέα ύλη και να ασχοληθεί εντατικά με τον «άτακτο» της τάξης; Και, αλήθεια, πως μπορείς να ανακόψεις την πορεία ενός παιδιού που δείχνει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από το σχολικό περιβάλλον;

Αυτές ήταν μόνο μερικές από τις σκέψεις που είχαμε στον δρόμο για το 2ο Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Αθηνών στους Αμπελοκήπους. Εκεί, κάθε μεσημέρι Τρίτης και Πέμπτης συμβαίνει κάτι που, για να πούμε την αλήθεια, πριν το δούμε να εφαρμόζεται, μας φαινόταν τουλάχιστον ονειροβασία. Παιδιά από σχολεία των Αθηνών που κινδυνεύουν να απομακρυνθούν από το σχολικό περιβάλλον, παρακολουθούν δωρεάν μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας διαφορετικά από τα άλλα. Ο λόγος για το «Είμαι Μέσα» ένα πρόγραμμα κατά της σχολικής διαρροής που υλοποιεί η οργάνωση «Μαζί για το Παιδί» με συμμετοχή καθηγητών, ψυχολόγου, κοινωνικού λειτουργού και εθελοντών.

Τα παιδιά/ Η Ντάνι, η Ελι και ο Τζι Μπόι

Η Ντάνι καθόταν στις σκάλες του σχολείου φορώντας την κουκούλα του μπουφάν της. Μιλούσε σχεδόν ψιθυριστά με τον κύριο Νίκο, τον κοινωνικό λειτουργό για τον οποίον όλοι είχαν κάτι καλό να πουν. Της ζητήσαμε να μας μιλήσει αλλά χρειαζόταν λίγο χρόνο ακόμα. Εδειχνε προβληματισμένη. «Αλλαξα σχολείο επειδή μετακομίσαμε. Ακόμα δεν το έχω συνηθίσει. Ειδικά τους νέους καθηγητές» ομολόγησε λίγη ώρα αργότερα. Βρισκόμασταν σε μία από τις τάξεις του σχολείου και η Ντανιέλα φορούσε ακόμα το μπουφάν της. «Γιατί σου αρέσει το πρόγραμμα;» την ρωτήσαμε; «Εδώ έχουμε διαφορετική σχέση με τους καθηγητές» μας είπε χωρίς σκέψη, «στο σχολείο οι καθηγητές είναι απομακρυσμένοι».

Η Ντάνι ονειρεύεται να δουλέψει στην Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Προς το παρόν όμως σκέφτεται τους βαθμούς που θα της βάλουν οι νέοι καθηγητές. Αυτό ήταν και το θέμα που την απασχολούσε. «Οι γονείς μου έχουν μεγάλες απαιτήσεις» μας είπε ξανά και ξανά. Ηρέμησε μόνο όταν οι άνθρωποι του προγράμματος της υποσχέθηκαν να μιλήσουν στους γονείς της. Ηταν και η πρώτη φορά που την είδαμε να χαμογελάει τόσο πλατιά.

Η Ελι και ο Τζι Μπόι από την άλλη ήταν ενθουσιασμένοι που «θα έδιναν συνέντευξη». Και τα δύο παιδιά, με καταγωγή από την Αλβανία, αντιμετώπιζαν προβλήματα στα μαθήματα κυρίως λόγω της γλώσσας. «Καλά, δεν βαριέστε μετά το ένα σχολείο να έρχεστε εδώ;» τους ρωτήσαμε προβοκατόρικα. «Οχι!» φώναξαν σχεδόν ταυτόχρονα. «Ανυπομονώ να έρθει η Τρίτη και η Πέμπτη» μας είπε ο Τζι Μπόι που λατρεύει την μουσική και συγκεκριμένα τα ντραμς. «Είναι καλοί οι καθηγητές και ενδιαφέρονται» συμπλήρωσε η Ελι στην οποία αρέσουν τα μαθηματικά. «Μακάρι να ήταν αυτό το καθημερινό μου σχολείο» μας είπαν και μάζεψαν τα πράγματα τους. Είχε χτυπήσει το κουδούνι και έφυγαν τρέχοντας προς την τάξη.

Οι άνθρωποι του προγράμματος

Βρισκόμασταν σε μία από τις αίθουσες του σχολείου και είχαμε απέναντί μας, δύο καθηγητές του προγράμματος. Τον Αλέξανδρο Τσουρή και τον Στάθη Χαμπίμπη. «Θα πούμε αλήθειες έτσι;» ρωτήσαμε χαμογελαστά. Είναι δεδομένο ότι το να είσαι καθηγητής σε μία τάξη δεν είναι καθόλου εύκολο. Σκεφτείτε το, μία τάξη με περίπου 10 παιδιά που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στο σχολείο. Είχαμε καταλάβει ότι ο καθηγητής σε μία τέτοια τάξη θα έπρεπε να είναι την ίδια στιγμή δάσκαλος, χωροφύλακας, ψυχολόγος, φιλικός και ταυτόχρονα αυστηρός, υπομονετικός και με τεράστια αντοχή. Και φυσικά, δεν μπορεί να τιμωρήσει κανέναν. Δεν έχει το δικαίωμα να διώξει παιδί από την τάξη. Το πρόγραμμα θέλει να φέρει τα παιδιά κοντά στην αίθουσα και όχι να τα αφήσει στο προαύλιο.

«Εγώ όταν πήγα για συνέντευξη για την δουλειά η αλήθεια είναι ότι δεν ήξερα τι θα αντιμετωπίσω» μας είπε ο Αλέξανδρος. «Στόχος από την αρχή ήταν να κάνουμε όλα αυτά τα παιδιά να αγαπήσουν το σχολείο. Παλεύουμε να βρούμε το “κουμπί” του κάθε παιδιού». Οσο για την μέθοδο με την οποία προσπαθεί να φέρει αποτελέσματα; «Για παράδειγμα σήμερα είχα ζητήσει εθελοντικά από τα παιδιά να κάνουν κάποιες ασκήσεις από το σπίτι. Από τα οκτώ παιδιά έφεραν ασκήσεις τα τέσσερα. Αυτό είναι μεγάλη επιτυχία. Σε ένα δημόσιο σχολείο θα τους έβαζες να κάνουν ασκήσεις και υπάρχει πιθανότητα να μην τις έκανε κανένας».

«Εγώ προσωπικά προσπαθώ να επαναλαμβάνω ορισμένα πράγματα ξανά και ξανά» μας λέει ο Στάθης, καθηγητής Φυσικής. «Φυσικά, ό,τι κάνουμε εδώ δεν έχει καμία σχέση με ο,τιδήποτε άλλο. Εδώ δεν έχεις δεδομένο το ενδιαφέρον των παιδιών. Πρέπει να το κερδίσεις».

Ενας άνθρωπος που έχει κερδίσει οπωσδήποτε τον σεβασμό των παιδιών είναι η Μαρία Χατζηνικολάκη, διευθύντρια Προγραμμάτων & Εξεύρεσης Πόρων του «Μαζί για το Παιδί». Η Μαρία παίζει τον ρόλο της «αυστηρής διευθύντριας» αλλά και της καλύτερης φίλης των παιδιών, ανάλογα με τις συνθήκες. Και στις δύο επισκέψεις μας στο σχολείο, έτρεχε πάνω κάτω στις σκάλες για να «μαζέψει» τους πιο άτακτους πιτσιρικάδες και να βοηθήσει τους καθηγητές.

Δίπλα στην Μαρία βρισκόταν συχνά και ο Νίκος Γιώτας, κοινωνικός λειτουργός . Ο «κύριος Νίκος» είναι αυτός που ακούει τα προβλήματα των παιδιών, ο άνθρωπος που θα εμπιστευτούν τις σκέψεις τους. Επίσης ανήκει στην ομάδα που έχει τον ιδιαίτερο ρόλο να μιλάει και να συμβουλεύει τις οικογένειες των παιδιών. Του ζητήσαμε να μας πει μία ιστορία παιδιού που αποδεικνύει ότι το πρόγραμμα δουλεύει.«Θυμάμαι ένα κορίτσι που είχε μεγάλο πρόβλημα στο σχολείο» μας είπε. «Οι καθηγητές μας έλεγαν ότι σύντομα θα τα παρατήσει. Τελικά μετά την δουλειά που κάναμε εδώ, ανακαλύψαμε ότι το παιδί απλά είχε πρόβλημα αυτοπεποίθησης. Το αντιμετώπισε και πλέον είναι μία διαφήμιση για το πρόγραμμα».

Στο σχολείο των Αμπελοκήπων συναντήσαμε και την Αλεξάνδρα Μαρτίνου, αντιπρόεδρο του «Μαζί για το Παιδί». «Πέρυσι ξεκινήσαμε βοηθώντας τα παιδιά της δευτέρας γυμνασίου» μας είπε. «Φέτος το επεκτείναμε και στα παιδιά της τρίτης Γυμνασίου. Ελπίζουμε να το επεκτείνουμε αφού υπάρχουν μεγάλες ανάγκες και τα παιδιά θέλουν να βοηθηθούν. Φυσικά είμαστε δίπλα και στους καθηγητές αφού είναι πολύ δύσκολο να έχουν μία τάξη με παιδιά που στο κανονικό τους σχολείο αντιμετωπίζονται ως “ειδικές περιπτώσεις’’.

«Ο κύριος λόγος που συμμετέχουμε σε τέτοια προγράμματα είναι η κρίση, στην χώρα μας αλλά και διεθνώς» μας είπε η Σόφη Δασκαλάκη – Μυτιληναίου, εκπρόσωπος του Ομίλου Μυτιληναίος που παρέχει πλήρη οικονομική υποστήριξη στο πρόγραμμα. «Η σχολική διαρροή είναι μάστιγα. Στόχος μας είναι να ξεκινήσει μία σοβαρή συζήτηση για ειδική στήριξη αυτών των παιδιών».

Φεύγοντας από το σχολείο, οι πιτσιρικάδες απομακρύνονταν με φωνές και γέλια. Ανθρωποι του προγράμματος είχαν στήσει ένα πηγαδάκι με μία νεαρή που τους έλεγε τα προβλήματά της και τις σκέψεις της. Μια μίνι συνεδρία στα σκαλιά του σχολείου. Το μυαλό μου πήγε πίσω στο δικό μου σχολείο. Σκέφτηκα τον Χ. και τον Γ. να φεύγουν βρίζοντας από το μάθημα και να πηγαίνουν στον διευθυντή. Αυτούς θα τους τιμωρούσε, θα τους έδιωχνε για μία ή περισσότερες ημέρες από το σχολείο. Πιθανώς και για πάντα..

---

*Τα ονόματα των παιδιών δεν είναι πραγματικά

info

_Το πρόγραμμα υλοποιείται, για δεύτερη συνεχή σχολική χρονιά, με την πλήρη οικονομική υποστήριξη του Ομίλου Μυτιληναίος. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία εντάσσεται στις επιλεγμένες δράσεις που υλοποιεί ο Όμιλος για την προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού, στόχος που βρίσκεται υψηλά στις προτεραιότητες της κοινωνικής του συνεισφοράς.

_Το πρόγραμμα «Είμαι μέσα» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Ανοιχτά Σχολεία, μια πρωτοβουλία του δήμου Αθηναίων, με αποκλειστικό δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News