Η ιδέα γεννήθηκε πάνω από ένα δίσκο με σούσι, ενώ ο γερμανός ξυλουργός Φέλιξ Μπεκ, που έκανε τότε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας του Καναδά, προσπαθούσε να δώσει διέξοδο στην απογοήτευσή του. Η πρότασή του για ανακύκλωση απορριμμάτων ξύλου από κατεδαφίσεις και εργοτάξια είχε προκαλέσει ελάχιστο ενδιαφέρον.

Ενώ έτρωγε με την κοπέλα του, ο μεταπτυχιακός φοιτητής από τη Γερμανία αναρωτιόταν πώς θα μπορούσε να πείσει τους ανθρώπους ότι η σπατάλη δεν είναι μια γενική και αόριστη έννοια, αλλά ότι γίνεται σπατάλη φυσικών πόρων…  Τότε με τα τσόπστικ στο χέρι, εκείνη, η Θάλια Οταμέντι, τον κοίταξε και του είπε: «Ισως πρέπει απλά να ξεκινήσεις με κάτι μικρό». Και συμπλήρωσε: «Και ίσως αυτό είναι το τσόπστικ».

Από την επόμενη μέρα, κιόλας, ο Μπεκ άρχισε να εργάζεται πάνω στην ιδέα της κοπέλας του σχεδιάζοντας την ChopValue, μια startup με στόχο τη δημιουργία μιας δεύτερης ζωής για χρησιμοποιημένα «ξυλάκια» του ασιατικού φαγητού. Γρήγορα, τα σχέδιά του έγιναν πράξη.

Κάδοι ανακύκλωσης τοποθετήθηκαν σε ασιατικά εστιατόρια του Βανκούβερ, οι μέθοδοι καθαρισμού των σκευών τελειοποιήθηκαν και αναπτύχθηκε μια διαδικασία για τη μετατροπή των τσόπστικ -τα περισσότερα από τα οποία είναι κατασκευασμένα από μπαμπού- σε μια σειρά από κομψά είδη οικιακής χρήσης, από δίσκους φαγητού και ράφια μέχρι επιφάνειες τραπεζιών.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, γράφει ο Guardian, η ChopValue έχει ανακυκλώσει περισσότερα από 32 εκατ. ξυλάκια, τα οποία σε άλλη περίπτωση θα κατέληγαν σε χώρους υγειονομικής ταφής, και έχει δημιουργήσει 40 θέσεις εργασίας. «Αυτά τα ξυλάκια ταξιδεύουν 10.000 χλμ μέχρι να φτάσουν στο τραπέζι σας όπου θα τα χρησιμοποιήσετε για 20 έως 30 λεπτά», λέει ο 31χρονος Φέλιξ Μπεκ. «Οπότε το πιθανότερο είναι ότι δεν θα νιώσετε και πολύ καλά αργότερα όταν θα τα πετάτε». Σημειώστε ότι κάθε εβδομάδα σε όλο τον κόσμο πετιούνται περίπου 1,5 δισ. χρησιμοποιημένα τσόπστικ.

Η startup του Φέλιξ Μπεκ έχει ήδη επεκταθεί σε όλη τη Βόρεια Αμερική, και η διαδικασία μετατροπής των τσόπστικ σε ξύλινα πλακάκια -με θερμότητα, ατμό και πίεση- τώρα χρησιμοποιείται επίσης στο Κάλγκαρι, το Μόντρεαλ και το Λος Άντζελες.

Τα ξυλάκια, που επεξεργάζεται προέρχονται από εκατοντάδες εστιατόρια και από μέρη όπως εμπορικά κέντρα, αεροδρόμια και πανεπιστήμια. Μόνο στο Βανκούβερ, η ChopValue είπε ότι συλλέγει περίπου 350.000 χρησιμοποιημένα ξυλάκια την εβδομάδα.

«Όταν μπαίνεις σε ένα εστιατόριο και τους ζητάς να τοποθετήσουν έναν κάδο ανακύκλωσης για τσόπστικ, εξακολουθούν να αντιδρούν ακριβώς όπως την πρώτη μέρα», λέει ο Μπεκ.  «Νομίζω ότι συμβαίνει επειδή είναι ένα από αυτά τα μικρά πράγματα που παραμελούμε. Αλλά τη στιγμή, που κάποιος μας θυμίζει το πρόβλημα το οποίο βρίσκεται ακριβώς μπροστά μας, αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει λύση»

Η Pacific Poke, αλυσίδα εστιατορίων με έδρα τον δυτικό Καναδά, ήταν μια από τις πρώτες εταιρείες που συνεργάστηκαν με την ChopValue. «Σκεφτήκαμε ότι ήταν υπέροχη ιδέα. Γιατί δεν το είχε σκεφτεί κανένας άλλος μέχρι τώρα»; αναρωτήθηκε μιλώντας με την ανταποκρίτρια του Guardian Ασίφα Κασάμ, ο συνιδρυτής της αλυσίδας Ντονγκ Λαμ, «Πουλάμε μερικές εκατοντάδες μπολ με φαγητό την ημέρα, οπότε μπορείτε να φανταστείτε πόσα τσόπστικ προστίθενται με την πάροδο του χρόνου», συμπλήρωσε.

Η επιχείρηση του Ντονγκ Λαμ έχει γίνει ένα καλό παράδειγμα της κυκλικής οικονομίας, που επιδιώκει η ChopValue: στα περισσότερα εστιατόρια της αλυσίδας έχουν τοποθετηθεί έργα τέχνης και επιφάνειες τραπεζιών από ξυλάκια, που κάποτε είχαν χρησιμοποιηθεί από τους πελάτες τους.

Η ChopValue δίνει τώρα έμφαση στην εξαγωγή του μοντέλου: «Θέλουμε να παράγουμε μαζικά προϊόντα, αλλά σε τοπική κλίμακα», λέει ο Μπεκ. Στόχος του είναι ένα δίκτυο franchise,με τα ξυλάκια να προέρχονται από τοπικά εστιατόρια, να μετατρέπονται σε κοντινά μικροεργοστάσια και τα τελικά προϊόντα να πωλούνται στην τοπική αγορά.

Προς το παρόν, τα προϊόντα της εταιρείας πωλούνται στην ιστοσελίδα της και μέσω εμπόρων λιανικής όπως η Nordstrom στις ΗΠΑ. Κάθε αντικείμενο συνοδεύεται με μια περιγραφή της προηγούμενης ζωής του, στην οποία αναφέρονται λεπτομέρειες όπως για παράδειγμα ότι χρησιμοποιήθηκαν 886 ξυλάκια για την κατασκευή μιας επιφάνειας κοπής ή 9.600 ξυλάκια για την επιφάνεια ενός γραφείου.

«Αρχίσαμε να κερδίζουμε χρήματα από την πρώτη μέρα», δήλωσε ο Μπεκ, «Προφανώς επανεπενδύσαμε κάθε δολάριο που βγάλαμε σε ανάπτυξη επειδή πιστεύουμε ότι η ευθύνη μας αυτή τη στιγμή είναι να διαδώσουμε την ιδέα σε παγκόσμιο επίπεδο».

Η ελπίδα του είναι ότι η ChopValue -και η «τρελή ιδέα» που υπάρχει από πίσω- θα κάνει τους ανθρώπους να επανεξετάσουν αυτό που βλέπουν ως σπατάλη: «Υπάρχει αυτή η χιλιοειπωμένη φράση ότι “κάθε μικρή δράση μετράει”», λέει, «Και νομίζω ότι εμείς το αποδεικνύουμε με έναν πολύ πρακτικό και συναρπαστικό τρόπο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News