Η Βρετανία θα χορηγήσει χάρη σε περίπου 49.000 χιλιάδες ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους άνδρες οι οποίοι είχαν κριθεί ένοχοι και καταδικαστεί, σύμφωνα με νόμο που καθιστούσε την ομοφυλοφιλία βαρύτατο ποινικό αδίκημα. Είναι βέβαια ένας νόμος που έχει πλέον καταργηθεί. Και οι περισσότεροι αυτοί άνθρωποι –καταδικασθέντες και συχνά φυλακισθέντες εξαιτίας του σεξουαλικού προσανατολισμού τους– έχουν εδώ και πολλά χρόνια πεθάνει, συχνά ατιμασμένοι, τσακισμένοι και πάμφτωχοι. Αλλά είναι και αυτός ένας τρόπος η Βρετανία να ζητήσει, έστω και καθυστερημένα, μια κάποια συγγνώμη για αυτό το ανείπωτο πογκρόμ διαρκείας κατά των ομοφυλοφίλων.

Ο νόμος σύμφωνα με τον οποίο οι χιλιάδες αυτοί άνθρωποι καταδικάστηκαν, φυλακίστηκαν ή υπέστησαν ευνουχισμό, δεν είναι βέβαια ο σημερινός, της προσβολής της δημοσίας αιδούς, αλλά της απρέπειας. Οι ομοφυλοφιλικές πράξεις αποποινικοποιήθηκαν στην Αγγλία και την Ουαλία μόλις το 1967 (στη δε Σκωτία το 1981), ενώ το 2001 ορίστηκε ως ηλικία συναίνεσης το 16ο έτος και η νομοθεσία εξομοιώθηκε για ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους.

Ο Λόρδος Τζον Σάρκεϊ, ο οποίος άσκησε πιέσεις στη βρετανική κυβέρνηση να χορηγήσει χάρη, είχε τονίσει ότι τουλάχιστον 65.000 άνδρες καταδικάστηκαν σύμφωνα με τους νόμους που ποινικοποιούσαν την ομοφυλοφιλία, εκ των οποίων μόνο οι 15.000 παραμένουν εν ζωή. Η βρετανική κυβέρνηση κατέστησε γνωστό ότι οποιοσδήποτε είχε κριθεί ένοχος για συναινετικό ομοφυλοφιλικό σεξ, αυτομάτως θα απαλλαγεί των κατηγοριών, ενώ θα καθαρίσει και το ποινικό του μητρώο.

Πολλοί από τους ενδιαφερόμενους, βέβαια, επισημαίνουν ότι δεν θα αποδεχθούν τη χάρη, καθώς πιστεύουν ότι αυτό ουσιαστικά σημαίνει αποδοχή της «ενοχής» τους για αδικήματα που δεν διέπραξαν.

Ενα από τα πιο γνωστά θύματα του κυνηγιού κατά των ομοφυλοφίλων υπήρξε ο διάσημος ιρλανδός συγγραφέας Οσκαρ Ουάιλντ, ο οποίος καταδικάστηκε το 1895 σε δύο χρόνια καταναγκαστικά έργα, εξαιτίας των ερωτικών του προτιμήσεων. Στο απόγειο της φήμης του, και ενόσω το αριστούργημά του, «Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός» («The importance of being Earnest», 1895) παιζόταν στο Λονδίνο, ο Ουάιλντ μήνυσε τον Μαρκήσιο του Κουίνσμπερι, Τζον Ντάγκλας για συκοφαντία. Ο Μαρκήσιος ήταν ο πατέρας του εραστή του Ουάιλντ, του Λόρδου Αλφρεντ Ντάγκλας. Στη διάρκεια της δίκης παρουσιάστηκαν αποδείξεις οι οποίες ανάγκασαν τον Ουάιλντ να αποσύρει τις κατηγορίες και οδήγησαν στην σύλληψή του με την κατηγορία του σοδομισμού. Υστερα από δύο ακόμα δίκες, κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε δύο χρόνια καταναγκαστικά έργα. Ο Ουάιλντ πέθανε άπορος το 1900, σε ηλικία 46 ετών…

Η υπόθεση Τούρινγκ

Το πρόγραμμα χορήγησης χάριτος είναι γνωστό ως «Νόμος Τούρινγκ», μια ευθεία παραπομπή στον διάσημο κρυπτογράφο Αλαν Τούρινγκ, ο οποίος κατάφερε και έσπασε τον κρυπτογραφικό κώδικα των Ναζί κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο ιδιοφυής μαθηματικός ήταν σημαντικός μετέχων στις προσπάθειες στο Μπλέτσλεϊ Παρκ να αποκρυπτογραφηθούν γερμανικά μηνύματα στις επικοινωνίες. Συνέβαλε με διάφορες μαθηματικές ιδέες για την αποκρυπτογράφηση μηνυμάτων από τις μηχανές «Enigma» και «Λόρεντζ SZ 40/42». Στο Μπλέτσλεϊ Παρκ ο Τούρινγκ εργάστηκε από το 1939 ως το 1940. Σε αυτό το διάστημα συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν απαραίτητο να εξεταστούν όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί για να σπάσουν τους κωδικούς της μηχανής «Ενίγκμα». Απέδειξε ότι ήταν δυνατό να εξετάσει τις σωστές τοποθετήσεις των διακοπτών (περίπου ένα εκατομμύριο συνδυασμοί!) χωρίς να πρέπει να εξεταστούν οι τοποθετήσεις του πίνακα συνδέσεων (περίπου 157 εκατομμύριο συνδυασμοί!).

Η εργασία του Τούρινγκ κρατήθηκε μυστική μέχρι τη δεκαετία του ’70 – ακόμη και οι στενοί φίλοι του δεν την ήξεραν. Το αποτέλεσμά της, όμως, συνέβαλε καθοριστικά στην έκβαση του πολέμου και στην ήττα των Ναζί.

Ποια η ανταμοιβή; Εχασε την εργασία του και ευνουχίστηκε χημικά, ενώ καταδικάστηκε το 1952 επειδή είχε έρθει σε ερωτική επαφή με άνδρα. Δύο χρόνια αργότερα αυτοκτόνησε, σε ηλικία 41 ετών. Τελικά, η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ του χορήγησε, μετά θάνατον, χάρη το 2013. Βασιλική χάρη εξασφαλίζουν συνήθως όσων η αθωότητα αποδεικνύεται μετά την καταδίκη τους ή μετά από σχετικά αιτήματα συγγενών ή απογόνων. Η περίπτωση του Τούρινγκ ήταν ιδιαίτερη, καθώς δεν συνέτρεχε κανένας από τους παραπάνω λόγους. Ο Ντέιβιντ Κάμερον πρωθυπουργός της Βρετανίας το 2013, σε δηλώσεις του, είχε πει για τον Τούρινγκ: «Η δράση του έσωσε αμέτρητες ζωές. Αφησε πίσω του σημαντική κληρονομιά, χάρη στα επιστημονικά του επιτεύγματα, που μπορούν να του προσφέρουν τον τίτλο του πατέρα των σύγχρονων υπολογιστών».

Το 2009, ο τότε πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν, είχε απευθύνει επίσημη συγγνώμη για την καταδίκη του Τούρινγκ. Τον Νοέμβριο του 2012, όμως ο υπουργός Δικαιοσύνης είχε αρνηθεί να υποστηρίξει το αίτημα χάριτος για τον Τούρινγκ, ισχυριζόμενος ότι ο μαθηματικός είχε καταδικασθεί νόμιμα και βάση της κείμενης νομοθεσίας. Τον νομικό Γόρδιο Δεσμό έκοψε η βασίλισσα με την πρωτοβουλία της.

Λογικό είναι να κεντρίσει το Θέατρο και τον Κινηματογράφο αυτή η ιδιαίτερη ζωή. Το θεατρικό έργο του 1986 «Breaking the Code», του Χιου Γουάιτμορ, παρουσιάζει έναν Τούρινγκ τραγικό αλλά και συμπαθή, ένα είδος αθώου εκκεντρικού. Τον ερμήνευσε με μεγάλη επιτυχία ο Ντέρεκ Τζέικομπι.

https://www.youtube.com/watch?v=S5CjKEFb-sM

Η ταινία του 2001 «Enigma», με σενάριο του Τομ Στόπαρντ, διασκευή του ομότιτλου μυθιστορήματος του Ρόμπερτ Χάρις, ήταν μια εκδοχή της ιστορίας του Τούρινγκ, αλλά μετέτρεψε το μυθιστορηματικό πρόσωπο σε έναν ετεροφυλόφιλο, μπλεγμένο σε ερωτικό τρίγωνο. Το Χόλιγουντ «δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να κάνει ταινίες για γκέι άγγλους μαθηματικούς», είχε δηλώσει ο Γκράχαμ Μουρ, ο οποίος έγραψε το σενάριο για το «Imitation Game», ταινία του 2014.

Σε όποια εκδοχή και αν παρουσιάζεται, ο Αλαν Τούρινγκ ήταν ένας οραματιστής μαθηματικός ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στη νίκη των Συμμάχων, αλλά και στην ανάπτυξη των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Και, ναι, ήταν γκέι. Αλλά ποιον πρέπει να νοιάζει, πια;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News