«Και με το σάλιο, δεν κολλάει; Με το φιλί;» Όχι, δεν ακούστηκαν χάχανα, όσο τα μεγάφωνα μεγέθυναν την ερώτηση μαθήτριας από σχολείο της Νέας Φιλαδέλφειας. Τα παιδιά, μαθητές σχολείων από την Νέα Φιλαδέλφεια, την Καλλιθέα και από αλλού, δέχτηκαν ήρεμα την ερώτηση. Όπως και ολόκληρη την συζήτηση για τον ιό HIV, το πώς είναι να ζεις μαζί του, για το Aids και για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, στην αίθουσα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Κάποια γέλια συνόδευσαν την υπερβολή της απάντησης. «Στο σάλιο υπάρχει HIV αλλά σε τόσο μικρή ποσότητα, που θα χρειαζόταν ένας οροθετικός να… φτύσει 10 τόνους σάλιο και κάποιος άλλος να είναι σε θέση να το καταπιεί, για να κολλήσει τον ιό», όπως απάντησε – πάντα χαμογελαστός και ευπροσήγορος στην μαθητική αυτή συζήτηση – ο Ραφαήλ Μπιλίδας, οροθετικός ακτιβιστής, Fundraiser (υπεύθυνος συλλογής χορηγιών, αν θέλετε) της «Θετικής Φωνής – Άνθρωποι+HIV» και υπεύθυνος Επικοινωνίας του Athens Pride. Τα γέλια περί… αηδίας ήταν άλλωστε αναμενόμενα. Παιδιά ήταν, κάπως θα αντιδρούσαν.

Και αυτό ήταν το ζητούμενο. Να αντιδράσουν οι μαθητές. Να μιλήσουν. Να συζητήσουν. «Μιλάτε, μιλάτε, μιλάτε», όπως το είπαν χαρακτηριστικά στο τέλος της συζήτησης  της Τετάρτης 13 Νοεμβρίου (με τον συντονισμό της Μαίρης Συνατσάκη) ένας από τους καθηγητές συνοδούς και ο Ραφαήλ Μπιλίδας. Με δυο λόγια: μοιραστείτε. Αλλά, κυρίως, ενημερωθείτε. Μάθετε την αλήθεια για τον HIV, για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, για το σχολικό εκφοβισμό με άξονα την σεξουαλική ταυτότητα. Αυτός ήταν, άλλωστε, ο στόχος και του φετινού «I’m Positive», της δεύτερης, ετήσιας και πλέον διεθνώς διευρυμένης, κοινωνικής δράσης στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Με «Θετικές φωνές». Δυνατές. Πιο δυνατές από το αντίθετό τους. Με διάλογο. Με ταινιάκια, ξένα και ελληνικά. Με τα μάτια και τις απορίες των παιδιών σε πρώτο πλάνο.

Η συζήτηση της Τετάρτης στο αμφιθέατρο ξεκίνησε ύστερα από την προβολή ταινιών μικρού μήκους. Όπως οι ελληνικές, με άξονα κυρίως το σχολικό εκφοβισμό, «Hippo» του Θεοφύλακτου Αργυρού και «Προσευχή» του Θανάση Νεοφώτιστου. Ή η συζήτηση για το ίδιο θέμα σε ολλανδικά γυμνάσια, στην ταινία «Ανοιξιάτικος Πυρετός» (Spring Fever) της Ανα Σνόουμπολ. Και η πρωτοβουλία του βρετανού ακτιβιστή του HIV, Φιλ Τζουόνκεβιτς, οροθετικού που και ο ίδιος ζούσε με την ντροπή του στίγματος, κρατώντας το μυστικό, μέχρι που αποφάσισε να ξεκινήσει την καμπάνια #HIVDoesntDefineYou (Ο HIV Δεν Σε Καθορίζει), στο φιλμάκι «Σαν+Μένα» (Just+Like Me) του Βρετανού Σάμιουελ Ντούεκ.

Αμέσως μετά, ο Ραφαήλ Μπιλίδας, που είχε διαγνωστεί από το 2014 ως φορέας του ιού HIV, και πριν το «I’m Positive 2018» κατάφερε να κάνει κοινωνό και την μητέρα του, συνταξιούχο εκπαιδευτικό από την Τρίπολη, Κωνσταντίνα Παλυβού και να συμμετέχουν φέτος και οι δύο, ξεκίνησε να μοιράζεται την εμπειρία του.

Ζώντας με τον HIV. Μία από τις τρεις αληθινές ιστορίες στο φετινό «I’m Positive», που οργανώνεται ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας AIDS, την 1η Δεκεμβρίου. Μαζί με την ιστορία του ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγου Δημήτρη Δασκαλάκη (Demetre Daskalakis), αναπληρωτή επιτρόπου για τον έλεγχο των λοιμώξεων στο Τμήμα Υγείας της Νέας Υόρκης. Που τα αμερικανικά μέσα παρουσιάζουν ως «τον ριζοσπάστη γκέι γιατρό που κατάφερε να ελέγξει την επιδημία του HIV στη Νέα Υόρκη».  Ή της sex worker (σεξεργάτριας) Αννας Κουρουπού, διευθύντριας του Red Umbrella Athens και του Νίκου Φιτσιάλου, υπεύθυνου του προγράμματος εργασίας στον δρόμο της «Θετικής Φωνής».

Και πάνω που ο Ραφαήλ Μπιλίδας άρχισε να μιλάει για την έλλειψη τόλμης του ακόμη και να πάει να εξεταστεί για τον ιό και τα αντισώματά του, από φόβο μήπως βγει θετικό το αποτέλεσμα, ξεκίνησε και η συμμετοχή των παιδιών. Με ερωτήσεις, όπως αυτή που ξεκίνησε την ιστορία μας. Όμως το βασικότερο ήταν να μάθουν. Γιατί όπως είπε ο οροθετικός ακτιβιστής, «οι περισσότερες αναφορές που έχουμε στο κεφάλι μας δεν είναι επικαιροποιημένες. Έχουμε μείνει στο ’80 ή στο ‘90». Στα χρόνια που η Θεσσαλονίκη μετρούσε ένα από τα πρώτα θύματα του AIDS, τον σχεδιαστή Σέρο Αμπραχαμιάν και η Αθήνα ακολουθούσε με το τραγικό φινάλε του επίσης σχεδιαστή Μπίλι Μπο / Βασίλη Κουρκουμέλη.

Στην συζήτηση ξεκαθαρίστηκαν, λοιπόν, όλα τα επικαιροποιημένα στοιχεία: Καταρχάς, ότι δεν μιλάμε πλέον για καταληκτική νόσο, όπως κάποτε, αλλά για χρόνια νόσο «με την οποία πλέον μπορείς να ζήσεις χωρίς να χρειάζεται να ανησυχείς για την υγεία σου, εφόσον παίρνεις τα φάρμακά σου». Τα οποία, σημειωτέον, καλύπτονται πλήρως από το κοινωνικό κράτος.

Δεύτερη αρχή: «Αν ακολουθείς αυτή την αγωγή – τα αντιρετροϊκά – δεν μπορείς να μεταδόσεις τον ιό, ακόμη κι αν κάνεις απροφύλακτο σεξ».

«Κανένας τρόπος άλλος δεν υπάρχει να ξέρεις αν έχεις εκτεθεί στον ιό, παρά η εξέταση, η οποία πλέον δίνει πολύ γρήγορα αποτελέσματα, πολύ απλά. Μια σταγόνα αίμα σε ένα αντιδραστήριο δείχνει σε ένα λεπτό αν έχεις αντισώματα στον ιό HIV», όπως είπε ο Ραφαήλ Μπιλίδας. Ο οποίος θυμήθηκε ότι είχε την τύχη, όπως το έθεσε, να εξεταστεί σε ένα checkpoint, όπου υπήρχε το φιλικό περιβάλλον που μπορεί να σε στηρίξει στα επόμενα βήματα.

Μια νέα έρευνα υπολογισμού του προσδόκιμου ζωής των οροθετικών σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό έδειξε ότι οι πρώτοι μπορούν να έχουν και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. «Καθώς κάθε τόσο εξεταζόμαστε», όπως το εξήγησε απλά στους μαθητές ο οροθετικός ακτιβιστής της «Θετικής Φωνής», συνδιοργανωτής του «I’m Positive», μαζί με την Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων.

«Ο HIV, δεν φεύγει κάπως;» ήρθε η επόμενη ερώτηση από έναν μαθητή. «Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να έχουμε πλήρη ίαση. Η αντιρετροϊκή αγωγή δεν θεραπεύει, αλλά διαχειρίζεται. Αυτό σημαίνει ότι δεν είμαι απειλή για τον σεξουαλικό μου σύντροφο», απάντησε ο Ραφαήλ Μπιλίδας. «Ακόμη κι αν κάνω απροφύλακτο σεξ». Εντυπωσιακό: Η έρευνα Partners μέτρησε κάπου 50.000 σεξουαλικές επαφές δίχως προφυλακτικό και έδειξε μηδέν μετάδοση του ιού.

«Τότε, από ποιους μεταδίδεται ακόμη ο ιός;» ήρθε η εύλογη ερώτηση άλλου μαθητή από την Καλλιθέα. Και, γελώντας, κάποιος άλλος: «Από αυτούς που γεννιούνται έτσι;». Μικρό σούσουρο, προτού έρθει η απάντηση και μάλιστα από μία μαθήτρια, συνεπικουρούμενη από τον εκπρόσωπο της «Θετικής φωνής»: «Από όσους δεν ξέρουν ότι είναι φορείς του ιού, γιατί δεν κάνουν εξετάσεις και γιατί δεν έχουν συμπτώματα».

«Μπορεί να είναι κληρονομικό;», έπεσε η επόμενη ερώτηση στην αίθουσα της Στέγης. «Όχι, αλλά υπάρχει κάθετη μετάδοση από την μητέρα στο παιδί, μέσω του θηλασμού, κάτι το οποίο έχει πλέον σχεδόν εξαλειφθεί με την πρόληψη». Άλλωστε, είχε από πριν ξεκαθαριστεί ότι κίνδυνος μετάδοσης, πέρα από το μητρικό γάλα (κάθετα), υπάρχει από τέσσερα υγρά. Το αίμα, το σπέρμα, τα κολπικά και πρωκτικά υγρά. Όχι από το σάλιο, που έχει πολύ πολύ μικρότερη συγκέντρωση του ιού.

Και εδώ ήρθε το κυρίως δίδαγμα, που έρχεται σε αντίθεση με όσα, λανθασμένα, «έχουμε ακόμα στο κεφάλι μας»: «Δεν κινδυνεύουμε από τις κοινωνικές επαφές, τις αγκαλιές, τα φιλιά, το να μοιραστούμε το ίδιο ποτήρι ή πιρούνι. Όχι μόνον από τα άτομα που παίρνουν την αγωγή τους, αλλά ακόμη και όσα δεν την παίρνουν». Προς γνώσιν… Για την «πιο στιγματισμένη νόσο στην Ιστορία του Ανθρώπου», όπως την αποκάλεσε ο ακτιβιστής της «Θετικής Φωνής», του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας.

Προτού πάρει τον λόγο και η Μαριλίνα Αβάνη, ειδική ψυχολόγος στo 11528 – Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης για λεσβίες, γκέι, αμφί και τρανς άτομα, για τις οικογένειές τους και για εκπαιδευτικούς (Δευτέρα έως Παρασκευή, 12:00-18:00). Για να εξηγήσει τι σημαίνουν ένα προς ένα τα γράμματα στο ΛΟΑΤΚΙ+, να φωτίσει έρευνα του 2017, με τη συμμετοχή 1.963 μαθητών από όλη την Ελλάδα, που έδειξε ότι ένα στα τρία παιδιά έχουν υποστεί λεκτική παρενόχληση για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, 1 στα 7 και σωματική βία, ενώ το ένα τρίτο δεν τολμά καν να το αναφέρει στους εκπαιδευτικούς. Και αυτό «αφορά όλους μας», όπως είπε. «Είναι οι αγκυλώσεις που έχουμε στο κεφάλι μας σχετικά με το φύλο. Πώς ξεκινήσαμε να θεωρούμε υποδεέστερο το να είσαι, φερ’ ειπείν, γκέι; Η βάση του βρίσκεται στον μισογυνισμό της κοινωνίας, που θεωρεί αυτά που αντιλαμβανόμαστε ως θηλυκά ως υποδεέστερα, αδύναμα. «Μην κάνεις σαν γυναικούλα». «Οι άντρες δεν κλαίνε» και άλλα ανάλογα».

Την Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2019, στο πρόγραμμα του «I’m Positive 2019» στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση είναι μια μεγάλη συζήτηση για όλα αυτά που απασχόλησαν και τα παιδιά, με άξονα τις τρεις αληθινές ιστορίες, που προαναφέραμε. «Έζησα τις πρώτες μέρες της μετατροπής του HIV από θανατική καταδίκη σε χρόνια ασθένεια», είναι το μότο ενός από τους διεθνείς καλεσμένου με «Θετική φωνή». Του ομογενή λοιμωξιολόγου Δημήτρη Δασκαλάκη (Demetre Daskalakis), αναπληρωτή επιτρόπου για τον έλεγχο των λοιμώξεων στο Τμήμα Υγείας της Νέας Υόρκης.

Ο δρ. Δασκαλάκης, όμως, θα μας μιλήσει και για κάτι που μας αφορά στην Ελλάδα, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου και προσπαθώντας να ταρακουνήσει το ελληνικό υπουργείο Υγείας: για τις τελευταίες εξελίξεις της PrEP, φαρμακευτικής αγωγής που εδώ και χρόνια είναι διαθέσιμη για την πρόληψη του ιού σε Αμερική και χώρες της Ευρώπης, αλλά δεν συνταγογραφείται ακόμα στην Ελλάδα. Έχοντας αρκετά υψηλή τιμή. Μιλάμε δε «για το πιο επαναστατικό μέσο στον αγώνα κατά του ιού HIV, χάρη στο οποίο πλέον οι νέες λοιμώξεις στη Νέα Υόρκη είναι σε διαρκώς πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, με στόχο να μηδενιστούν μέχρι το τέλος του 2020». Ακούει, άραγε, κανείς; Πάντως το «I’m Positive» έβαλε τις… φωνές, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Τις θετικές φωνές, για την ζωή μας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News