Τέτοια εποχή κάθε χρόνο γίνεται ενημέρωση και προτροπή ακόμη και μεταξύ των γιατρών για εμβολιασμό έναντι της γρίπης. Οι επιστημονικές οδηγίες συστήνουν ειδικά στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως δηλαδή ηλικιωμένους, καρκινοπαθείς κ.ά., να κάνουν τη σωτήρια προληπτική ένεση. Ωστόσο, κάθε χρόνο κινδυνεύουν στις μονάδες εντατικής θεραπείας ή ακόμη και χάνουν τη ζωή τους άτομα υγιή, ηλικίας 30 ετών για τα οποία δεν έχει δοθεί καμία επιστημονική οδηγία. «Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό; Τι έχουμε κάνει λάθος;» διερωτήθηκε ο Μάικλ Όρομπεϊ, βιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.

Η ιστορία με τους νέους και υγιείς που χάνουν τη ζωή τους από γρίπη δεν ξεκίνησε πρόσφατα. Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της πανδημικής Ισπανικής Γρίπης που ξέσπασε το 1918 ήταν ότι σκότωσε πάρα πολλούς νέους. Περίπου οι μισοί από τους νεκρούς, οι οποίοι αριθμούνται δεκάδες εκατομμύρια, ήταν ηλικίας μεταξύ 20 και 40 ετών. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε ενώ η πανδημία βρισκόταν ακόμη στο μέσο της. Τελικά της ζωή τους έχασαν περισσότεροι στρατιώτες από γρίπη παρά στη μάχη.

Γιατί όμως η γρίπη είχε τόσο υψηλά θνησιμότητας σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες; Η απάντηση, σύμφωνα με εργασία που έγινε από τον Όρομπεϊ, έχει άμεση σχέση με τα στελέχη γρίπης που είχαν κολλήσει στην παιδική τους ηλικία τα θύματα. Καθώς τα στελέχη της γρίπης μεταλλάσσονται κάθε χρόνο, οι άνθρωποι που γεννήθηκαν μετά το 1889, δεν είχαν νοσήσει ποτέ με στέλεχος παρόμοιο της Ισπανικής Γρίπης. Αυτό τους έκανε αδύναμους και ευάλωτους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Science από τον Όρομπεϊ και τους συνεργάτες του, έγινε μία προσπάθεια διερεύνησης δύο τύπων γρίπης: των πτηνών, του στελέχους H5N1 και του H7N9. Αυτό που διαπιστώθηκε είναι ότι εάν ένα άτομο είχε εκτεθεί στο πρώτο στέλεχος γρίπης στην παιδική ηλικία, αυτό μπορούσε να προβλέψει σε ποιους τύπους γρίπης θα ήταν ευάλωτος στο μέλλον. Με πιο απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος νοσήσει από συγκεκριμένο τύπο γρίπης ως παιδί, ο οργανισμός του δημιουργεί αντισώματα, δηλαδή άμυνα, για να αντιμετωπίσει και να προστατευτεί από παρόμοιο τύπο γρίπης των πτηνών σε όλη τη ζωή του.

Ανατροπή στις εκτιμήσεις των επιστημόνων

«Αυτό έρχεται να ανατρέψει προηγούμενες εκτιμήσεις ότι ένας νεοεμφανιζόμενος ιός ξεσπά χωρίς κανένα προηγούμενο υπόστρωμα και βέβαια δίχως ανοσία στον πληθυσμό» εξηγεί ο Όρομπεϊ. Έτσι, ο ίδιος και η ομάδα του ανέλυσαν τον αριθμό των ατόμων με Η5Ν1 (τύπος 1) και με Η7 Ν9 (τύπος 2) που είτε απλώς μολύνθηκαν είτε έχασαν τη ζωή τους σε έξι χώρες που επλήγησαν από πανδημία από το 1997 έως το 2015.

Και οι δύο ιοί πρωτοεμφανίστηκαν στα πτηνά και ακολούθως μόλυναν ανθρώπους. Με αυτό ως δεδομένο συμπεραίνουμε ότι κανένας από όλους αυτούς δεν είχε εκτεθεί σε παρόμοιο στέλεχος ιού στο παρελθόν. Αυτό όμως που ανακάλυψαν οι ειδικοί στις ΗΠΑ ήταν σπουδαίο: οι περισσότεροι άνθρωποι που είχα γεννηθεί πριν το 1968 είχαν μολυνθεί με το Η7Ν9, ενώ ο Η5Ν1 επικρατούσε σε όσους είχαν γεννηθεί μετά το 1968.

Τι συνέβη το 1968; Ο ιός γρίπη είναι ο μοναδικός που έχει τόσα πολλά διαφορετικά στελέχη και το 1968 επικρατούσαν οι τύποι που μεταλλάσσονταν από Η1Ν1 σε Η3Ν2. Αυτό εξηγεί γιατί όσοι γεννήθηκαν πριν από το 1968 ανήκαν στον πληθυσμό που είχε εκτεθεί στην ομάδα ιών τύπου 1, ενώ οι υπόλοιποι στην ομάδα ιών τύπου 2. Άρα το ανοσοποιητικό σύστημα ανταποκρίνεται (ανοσοανταπόκριση) και μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τους τύπους της γρίπης που ανήκουν στην κατηγορία του ιού που κόλλησε για πρώτη φορά στη ζωή του.

Τα ευρήματα της μελέτης ενδέχεται να επηρεάσουν τον τρόπο που παρασκευάζονται μαζικά τα εμβόλια γρίπης ώστε να είναι αποτελεσματικότερα για όλους. Και οι επιστήμονες θα πρέπει να κατανοήσουν τη σημασία όχι μόνο της βιολογίας του ίδιου του ιού, αλλά και των ανθρώπων που προσβάλει. Ο ιός, όπως φάνηκε από τη μελέτη, δεν είναι από μόνος του τόσο θανατηφόρος, αλλά γίνεται όταν βρει τον κατάλληλο ξενιστή, υπογραμμίζουν οι ειδικοί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News