Επικεφαλής της άκρως μυστικής και ριψοκίνδυνης αποστολής που έλαβε χώρα τον Αύγουστο του 1942 ήταν ο Λόρδος Μαουντμπάτεν, θείος του πρίγκιπα Φιλίππου και αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού της Βρετανίας, αλλά και ο Ιαν Φλέμινγκ, ο μετέπειτα «πατέρας» του Τζέιμς Μποντ, ανώτερος αξιωματικός, εκείνη την περίοδο, της Υπηρεσίας Πληροφοριών του Royal Navy.

Συμμετείχαν 6.000 άνδρες αλλά η επιχείρηση, η οποία έμεινε στην ιστορία ως η Επιδρομή της Διέππης, κατέληξε σε απόλυτη αποτυχία καθώς 2.400 εξ αυτών τραυματίστηκαν, 2.000 αιχμαλωτίστηκαν και 1.000 έχασαν τη ζωή τους. Θυσιάστηκαν για το πιο προηγμένο μοντέλο μιας μηχανής Enigma, της ηλεκτρομηχανικής συσκευής κρυπτογράφησης που ήταν το μυστικό όπλο των Ναζί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Σήμερα, σχεδόν 79 χρόνια μετά, ένα βιβλίο που θα κυκλοφορήσει στο τέλος του μήνα παραθέτει μια σειρά από αξιοσημείωτα ντοκουμέντα που αποδεικνύουν πως σημείο αναφοράς κατά την κατάστρωση του σχεδίου επιδρομής ήταν μία ολιγομελής ομάδα εβραιογερμανών προσφύγων που είχαν καταφύγει στη Βρετανία από την κατεχόμενη από τους ναζιστές Σουδητία.

Δύο χρόνια αφότου διέταξε τον μαζικό εγκλεισμό όλων των γερμανών προσφύγων στην αρχή του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η βρετανική κυβέρνηση συνέθεσε μία ολιγομελή, επίλεκτη ομάδα από αυτούς και την έντυσε στο χακί και την έστειλε στην κατεχόμενη Διέππη, στα παράλια της Νορμανδίας, για να αρπάξει τη μηχανή Enigma «κάτω από τη μύτη των ναζιστών», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Αντριου Γκάμπελ του Guardian.

Σύμφωνα με το σχέδιο επίθεσης την ώρα που οι άνδρες μιας καναδικής μεραρχίας, συνεπικουρούμενοι από βρετανούς κομάντος, θα εξαπέλυσαν κατά μέτωπο επίθεση, η ομάδα των πέντε γερμανών προσφύγων θα εισέρχονταν στο ξενοδοχείο το οποίο οι ναζιστές διοικητές είχαν μετατρέψει σε αρχηγείο τους και θα έκλεβαν και την μηχανή Enigma και τα εγχειρίδια με τους κωδικούς κρυπτογράφησης.

Εκπαίδευση στην Ουαλία

Οι Σουδήτες Γερμανοί πέρασαν έναν μήνα στην Ουαλία, όπου εκπαιδεύτηκαν πώς να εισέρχονται δίχως να γίνονται αντιληπτοί σε φυλασσόμενους χώρους, χρησιμοποιώντας ως υποκατάστατο του Hotel Moderne της Διέππης, ένα κάστρο.

Ωστόσο, όπως αφηγείται η Λία Γκάρετ, μια αμερικανίδα πανεπιστημιακός, στο βιβλίο της «X-Troop: The Secret Jewish Commandos of World War Two», η επίλεκτη ομάδα των εβαραιογερμανών προσφύγων δεν κατάφερε όχι να φέρει εις πέρας την αποστολή της αλλά ούτε καν να φτάσει κοντά στο στόχο της.

Καθώς διέσχιζαν τη Μάγχη, τα καναδικά και βρετανικά στρατεύματα, έγιναν αντιληπτά από μία περιπολική λέμβο των Γερμανών, παρά το βαθύ σκοτάδι, και όταν έφτασαν στις ακτές της Διέππης, οι ναζιστές τους υποδέχτηκαν με καταιγιστικά πυρά.

Αν και η πανωλεθρία των συμμαχικών δυνάμεων στη Διέππη είναι ευρέως γνωστή, ποτέε έως σήμερα δεν είχε επισημανθεί ούτε η συμμετοχή και ο ρόλος που επρόκειτο να διαδραματίσουν οι γερμανοί πρόσφυγες κομάντος, ούτε πως η επιδρομή σχεδιάστηκε ως απλός αντιπερισπασμός, για να μπορέσουν αυτοί να κλέψουν τη μηχανή Enigma δίχως να γίνουν αντιληπτοί.

Η Λία Γκάρετ εντόπισε μια απόρρητη επί πολλά χρόνια αναφορά που συνέταξε, μετά την αποτυχημένη ολοκλήρωση της επιχείρησης, ένας από τους Σουδήτες Γερμανούς που συμμετείχαν σε αυτήν. Υπογράφοντας ως Μόρις Λάτιμερ σημείωσε μεταξύ άλλων πως η ομάδα του είχε διαταχθεί «να μεταβεί αμέσως στο αρχηγείο των Γερμανών στη Διέππη και να αφαιρέσει όλα τα απόρρητα έγγραφα και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να έχει αξία, συμπεριλαμβανομένου, ει δυνατόν, ενός νέου γερμανικού αναπνευστήρα».

Η μονάδα του Μπλέτσλι Παρκ

Ο «αναπνευστήρας» ήταν σχεδόν σίγουρα η κωδική ονομασία της μηχανής Enigma. Κρυπτογράφοι στο Μπλέτσλι Παρκ, την έδρα της βρετανικής υπηρεσίας αποκρυπτογράφησης κατά τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαν καταφέρει να αποκωδικοποιήσουν μία μηχανή Enigma με τρεις ρότορες το 1941, αποκρυπτογραφώντας, στη συνέχεια, μηνύματα με σημαντικές πληροφορίες για τις θέσεις των γερμανικών υποβρυχίων.

Ωστόσο την άνοιξη του 1942 οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν πλέον μια πιο προηγμένη, με τέσσερις ρότορες, συσκευή Enigma, η αποκωδικοποίηση της οποίας ήταν πολύ πιο δύσκολη. Τα βρετανικά πλοία δέχονταν εκ νέου επιθέσεις και κινδύνευε η τροφοδοσία της Βρετανίας με τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, οπότε έπρεπε να αποκτηθεί πάση θυσία το τελευταίο μοντέλο της «αινιγματικής» συσκευής.

Το ότι αυτός ήταν ο βασικός στόχος της επιδρομής επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι ο Γκέοργκζ Λέιν, ένας ούγγρος λοχίας,που συμμετείχε στην εκπαίδευση των πέντε γερμανών προσφύγων, ήταν σύζυγος μίας κρυπτογράφου που εργαζόταν στο Μπλέτσλι Παρκ.

Λίγους μήνες νωρίτερα ο Λέιν είχε προσκληθεί να ενταχθεί στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Executive), μία ειδική μυστική παραστρατιωτική υπηρεσία που συστάθηκε κατά τη διάρκεια της Μάχης της Αγγλίας και τα μέλη της οποίας ειδικεύονταν στην κατασκοπεία, στην αναγνώριση εχθρικών θέσεων, στις καταδρομές και στις δολιοφθορές στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ευρώπη.

Επρόκειτο για μια αναπάντεχη τροπή στη ζωή του λοχία από την Ουγγαρία, ο οποίος αμέσως μετά το ξέσπασμα του πολέμου είχε αποπειραθεί να ενταχθεί στους Grenadier Guards, την Φρουρά των Γρεναδιέρων, για να στιγματιστεί δυστυχώς ως «εχθρός ξένος», μαζί δεκάδες χιλιάδες ακόμη πρόσφυγες από την Κεντρική Ευρώπη, και να καταλήξει, τελικά,  στο Pioneer Corps, ένα υποδεέστερο σώμα του Μηχανικού.

Ανάγκη για… γλωσσομαθείς κομάντος

Ο Λέιν στάθηκε τυχερός επειδή στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων χρειάζονταν ανθρώπους που μιλούσαν άπταιστα ευρωπαϊκές γλώσσες και ειδικά γερμανικά. Τόσο μεγάλη ήταν η ανάγκη από γλωσσομαθείςπου σύντομα συστάθηκε μια ολόκληρη μονάδα ειδικών αποστολών που αποτελούνταν κυρίως από εβραϊκής καταγωγής πρόσφυγες από την Ευρώπη και κατέστη τελικά γνωστή ως X – Troop.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους πρόσφυγες πέρασαν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1940 σε βρετανικά  στρατόπεδα εγκλεισμού. Επρόκειτο για μία «κίνηση πανικού»  – επισημαίνει ο δημοσιογράφος του Guardian – της κυβέρνησης του Ουίνστον Τσόρτσιλ στην οποία προέβη αμέσως μετά την κατάληψη της Ολλανδίας και του Βελγίου από τους ναζιστές και την είσοδο της Ιταλίας στο πόλεμο στο πλευρό του Χίτλερ.

Δήλωναν εξαρχής πως ήταν άσπονδοι εχθροί του ναζισμού, όχι γερμανοί «πεμπτοφαλαγγίτες», ενώ στη συνέχεια εντάχθηκαν στους κόλπους του Pioneer Corps, θέλοντας να αποδείξουν την αφοσίωσή τους στη χώρα που τους φιλοξενούσε. Οι καλύτεροι εξ αυτών επιλέχτηκαν για την μονάδα X-Troop η οποία κατά τη διάρκεια του πολέμου έδρασε στη Βόρεια Αφρική, στη Σικελία και στη Γαλλία μετά την Απόβαση στη Νορμανδία.

Σύμφωνα με όλα όσα αναφέρει η Λία Γκάρετ στο βιβλίο της, ο Λόρδος Μαουντμπάτεν σκέφτηκε τη δημιουργία της X-Troop το καλοκαίρι του 1942, όταν συνειδητοποίησε πως θα χρειαζόταν γερμανόφωνους για την επιδρομή στο λιμάνι της Διέππης. Η απόκτηση μίας μηχανής Enigma ήταν επίσης δική του ευθύνη και σύμφωνα με το σχέδιο που κατάστρωσε μαζί με τον Φλέμινγκ, ήταν απαραίτητη στην επιχείρηση η συμμετοχή ανθρώπων που θα μπορούσαν να εντοπίσουν τα εγχειρίδια με τους κωδικούς αλλά και να ανακρίνουν γερμανούς αιχμαλώτους.

Από τους πέντε Σουδήτες Γερμανούς που έλαβαν μέρος στην Επιδρομή της Διέππης ένας σκοτώθηκε, ένας άλλος τραυματίστηκε σοβαρά και δύο αιχμαλωτίστηκαν και πέρασαν τα χρόνια του πολέμου σε γερμανικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Σώος και αβλαβής πίσω στη Βρετανία επέστρεψε μόνον ο Μόρις Λάτιμερ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News