Σήμερα ο Αντόνιο Βετσιάνα είναι ένας προπάππος ηλικίας 88 ετών που ζει στο Μαϊάμι. Όταν, ωστόσο, ήταν νεότερος, βρέθηκε στον πυρήνα μερικών εκ των πιο πολύκροτων γεγονότων στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία όπως οι επιχειρήσεις της CIA κατά του Φιντέλ Κάστρο και οι αντικομμουνιστικές εκστρατείες στη Λατινική Αμερική.

Περισσότερο αίσθηση προκαλεί, ωστόσο, ειδικά μετά την κοινοποίηση των όχι και τόσο συνταρακτικών 2.891 κρατικών απόρρητων εγγράφων σχετικά με τη δολοφονία του αμερικανού προέδρου Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι στο Ντάλας τo 1963, ότι ο Βετσιάνα φέρεται να υπήρξε ακούσιος μάρτυρας μιας συνάντησης υψηλόβαθμου αξιωματούχου της CIA με τον Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, μερικές εβδομάδες πριν από τη δολοφονία του JFK.

Ο Βετσιάνα συνέγραψε τα απομνημονεύματά του Trained to Kill: The Inside Story of CIA Plots against Castro, Kennedy, and Che μαζί με τη συμβολή του βετεράνου και βραβευμένου με Πούλιτζερ δημοσιογράφου Κάρλος Χάρισον. Πρώτη φορά αποκάλυψε δημόσια όλα όσα υποστηρίζει, το 2014, κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου για τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την κατάθεση του πορίσματος της Επιτροπής Γουόρεν που συστάθηκε από τον πρόεδρο Λίντον Τζόνσον για να διερευνήσει τη δολοφονία Κένεντι και κατέληξε πως ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ έδρασε μόνος του, δίχως στήριξη από την Κούβα, τους Σοβιετικούς ή κάποιους άλλους.

Από την Κούβα στη CIA

Ο υπερήλικας, σήμερα, άνδρας ξεκίνησε την καριέρα του εργαζόμενος ως τραπεζικός υπάλληλος στην Κούβα όπου αρχικά συντάχθηκε με τις δυνάμεις του Φιντέλ Κάστρο, συμβάλλοντας στην πτώση του καθεστώτος Μπατίστα που είχε τη στήριξη των Αμερικανών. Έπειτα από την κατάληψη της εξουσίας από τον Κουβανό επαναστάτη -μας πληροφορεί ο Independent– δεδομένης της απροθυμίας των ΗΠΑ να συνομιλήσουν μαζί του, ο Κάστρο στράφηκε προς την ΕΣΣΔ. Ο Βετσιάνα κατέληξε τελικά πολέμιος του νέου καθεστώτος στην πατρίδα του. Και κάποια στιγμή στρατολογήθηκε από τη CIA για να συμμετάσχει στις όποιες επιχειρήσεις εκεί. Στην πράξη επρόκειτο για έναν διαρκή πόλεμο κατά της Κούβας με οικονομικό και βιομηχανικό σαμποτάζ, απόπειρες δολοφονίας κατά του Κάστρο καθώς και τρομοκρατικές ενέργειες, με τον Βετσιάνα να δηλώνει χρόνια μετά πως ο ίδιος ήταν ο πλέον απίθανος πράκτορας: ένας ισχνός, ασθματικός και ανασφαλής νεαρός.

Οι κουβανικές αρχές δεν άργησαν να τον ανακαλύψουν, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να καταφύγει με μια βάρκα στο Μαϊάμι. Εκεί λαμβάνοντας χρήματα από την CIA ίδρυσε την οργάνωση Alpha 66, μία από τις πιο διαβόητες ομάδες εξόριστων Κουβανών. Το 1963 ο Βετσιάνα και οι άνδρες του θα κατέληγαν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων όλου του κόσμου, όταν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου θα αναλάμβαναν την ευθύνη για την επίθεση που σημειώθηκε σε ρωσικό σκάφος που έπλεε στα νερά της Κούβας.

Σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Χελμς, μετέπειτα επικεφαλής της CIA, τα αδέλφια Κένεντι ασκούσαν ισχυρές πιέσεις για την πτώση του Κάστρο. Αλλά ο JFK είχε αμφιβολίες για την Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων το 1961 και δεν έδωσε το πράσινο φως για την κάλυψη της επιχείρησης από την πολεμική αεροπορία, με τραγικό, για τους Αμερικανούς, αποτέλεσμα το θάνατο πολλών και τη σύλληψη εκατοντάδων. Αλλά ο αμερικανός δημοσιογράφος Ντέιβιντ Τάλμποτ στο βιβλίο του The Devil’s Chessboard – μια βιογραφία του θρυλικού αρχικατασκόπου της CIA Άλεν Ντιουλς –υποστηρίζει πως η επιχείρηση είχε σχεδιαστεί εσκεμμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτύχει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να στραφούν κατά του Αμερικανού προέδρου οι σκληροπυρηνικοί εξόριστοι Κουβανοί, όπως ο Βετσιάνα, αλλά και οι αντικομμουνιστές πράκτορες της CIA όπως ο μετέπειτα διαρρήκτης του Watergate Χάουαρντ Χαντ και ο μεξικανικής καταγωγής Ντέιβιντ Σάντσες Μοράλες.

Αυτή η αντιπαλότητα εντάθηκε στις τάξεις της CIA και του Πενταγώνου εξαιτίας της άρνησης του Κένεντι να εισβάλει στην Κούβα την περίοδο της πυραυλικής κρίσης το 1962. Η συνακόλουθη συμφωνία με τον Χρουστσόφ για μη εισβολή στην Κούβα, με αντάλλαγμα την απόσυρση των ρωσικών πυραύλων από το νησί, εξόργισε ακόμα περισσότερο όσους είχαν διαφορετική άποψη, είτε επρόκειτο για γεράκια στο στρατό είτε για όλους όσοι θεωρούσαν αδιανόητη την συνύπαρξη με μια κομμουνιστική χώρα.

Ο JFK γνώριζε τους κινδύνους και για αυτό στήριξε προσωπικά ακόμα και τη μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του μυθιστορήματος «Επτά Ημέρες του Μαΐου» περί ενός υποτιθέμενου πραξικοπήματος στις ΗΠΑ εξαιτίας της διαπραγμάτευσης μιας συμφωνίας αφοπλισμού με τη Ρωσία. Αργότερα ο Ρόμπερτ Κένεντι θα αποκάλυπτε πως στο απόγειο της κρίσης των πυραύλων είχε προειδοποιήσει τους Ρώσους ότι ενδεχομένως να μην καταφέρουν, ο ίδιος και ο αδελφός του, να ελέγξουν τους φιλοπόλεμους στρατηγούς τους.

Η συνάντηση με τον Λι

Το 1975 (μετά το Watergate) η Επιτροπή Τσερτς της αμερικανικής γερουσίας αποκάλυψε το αντικατασκοπικό πρόγραμμα του FBI για μαζικές παρακολουθήσεις και την παρείσφρηση πρακτόρων σε αντιπολεμικές οργανώσεις και ομάδες προάσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων καθώς επίσης και το αποκαλούμενο ZR/Rifle, τo πρόγραμμα δολοφονιών της CIA. Ως αποτέλεσμα συστάθηκε η Eιδική Επιτροπή Δολοφονιών της αμερικανικής γερουσίας (HSCA – House Select Committee on Assassinations), τα μέλη της οποίας άνοιξαν ξανά τους φακέλους των δολοφονιών του JFK και του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Μεταξύ των ερευνητών συγκαταλεγόταν και ο Γκέιτον Φόντσι και ήταν αυτός ο άνθρωπος που εντόπισε τον Βετσιάνα. Δεν αποκάλυψε την ιδιότητά του, αναφέροντας μόνον πως ερευνούσε τους δεσμούς μεταξύ ομάδων εξόριστων Κουβανών και τις υπηρεσίες πληροφοριών. Όπως σημειώνει ο ίδιος στο βιβλίο του The Last Investigation, ο Βετσιάνα τον πληροφόρησε ότι ο άνθρωπος του στη CIA ήταν ο Μόρις Μπίσοπ. Αποκάλυψε επίσης ότι τον Σεπτέμβριο του 1963, δύο μήνες πριν από τη δολοφονία του Κένεντι, υπήρξε μάρτυρας μιας συνάντησης που έλαβε χώρα στο Ντάλας. Μια φορά ο Βετσιάνα εμφανίστηκε νωρίτερα από το αναμενόμενο για την συνάντησή του με τον Μπίσοπ ο οποίος ήταν μαζί με έναν άλλον άνδρα που συστήθηκε ως Λι. Δύο μήνες μετά ο Βετσιάνα θα αναγνώριζε στο πρόσωπο του τον Χάρβει Λι Όσβαλντ. Επέλεξε, ωστόσο, να μην μιλήσει έως εκείνη τη στιγμή. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους τους, ο Φόντσι προσπάθησε να διατηρήσει την ψυχραιμία του αλλά παραδέχτηκε αργότερα ότι είχε σοκαριστεί καθώς ο Βετσιάνα επιβεβαίωνε τις υποψίες περί άμεσης εμπλοκής της CIA στη δολοφονία του αμερικανού προέδρου.

Στη συνέχεια ο Φόντσι βάλθηκε να αποκαλύψει την ταυτότητα του Μόρις Μπίσοπ, προσλαμβάνοντας έναν ειδικό της αστυνομίας για να σχεδιάσει ένα πορτρέτο του Μπίσοπ με βάση την περιγραφή του Βετσιάνα. Εντελώς τυχαία, ένα από τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής,ο γερουσιαστής Ρίτσαρντ Σβέικερ, πρόσεξε την εντυπωσιακή ομοιότητα που υπήρχε ανάμεσα στο πορτρέτο και στον Ντέιβιντ Άτλι Φίλιπς, πράκτορα της CIA που συμμετείχε σε επιχειρήσεις κατά του Κάστρο και στη συνέχεια ανήλθε στη θέση του επικεφαλής της CIA στο τμήμα Δυτικού Ημισφαιρίου. Ο Φόντσι οργάνωσε τελικά μια συνάντηση μεταξύ των δύο ανδρών, ζητώντας από τον Βετσιάνα να τον συνοδεύσει σε μια συνεδρίαση της Ένωσης Πρώην Αξιωματούχων των Υπηρεσιών Πληροφοριών που ίδρυσε ο Φίλιπς μετά τη συνταξιοδότησή του.

Όταν τελικά συναντήθηκαν, ο Φίλιπς αρνήθηκε ότι είχε συναντηθεί ποτέ ξανά με τον Βετσιάνα κατά το παρελθόν, παρότι εκείνος ήταν ο ηγέτης μιας σημαντικής ομάδας εξόριστων Κουβανών. Ο Βετσιάνα από τη μεριά του αρνήθηκε πως ο Μπίσοπ ήταν ο Φίλιπς. Αλλά αμφότεροι ήταν νευρικοί, είχε αναφέρει ο Φόντσι, σύμφωνα με τον οποίο ο Βετσιάνα χρησιμοποιούσε την ειδική επιτροπή για να προστατευτεί από τη CIA, καθιστώντας σαφές ότι θα μπορούσε να προβεί σε καταστροφικές αποκαλύψεις. Ο Βετσιάνα, άλλωστε, υποπτευόταν ότι πίσω από τις κατασκευασμένες κατηγορίες περί ναρκωτικών που είχαν ως αποτέλεσμα να καταλήξει στη φυλακή, βρισκόταν ο Μπίσοπ ο οποίος προέβη στην εν λόγω ενέργεια για να περιορίσει τις μη εγκεκριμένες επιχειρήσεις του Βετσιάνα.

Στο τελικό πόρισμα της επιτροπής που δημοσιεύτηκε το 1979 γινόταν λόγος για ενδεχόμενη συνωμοσία με στόχο τη δολοφονία του Κένεντι, δίχως, ωστόσο, να προσδιορίζεται η ταυτότητα των όποιων συνωμοτών. Μερικούς μήνες μετά ο Βετσιάνα βρέθηκε να κείτεται σε δρόμο του Μαϊάμι με μια σφαίρα στο κεφάλι αλλά κατάφερε τελικά να επιβιώσει. Ποιοι ήταν οι δράστες δεν το γνωρίζει. Ήξερε, όμως, πολύ καλά ότι μετά τις έρευνες της επιτροπής, η ύπαρξη του αποτελούσε πρόβλημα. Την ίδια ώρα, ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να έπεσε θύμα δράσης των μυστικών υπηρεσιών του Φιντέλ Κάστρο.

Ο Βετσιάνα παρέμεινε σιωπηλός επί δεκαετίες ώστε να προστατευτεί. Και στο τέλος της ζωής του αποφάσισε να ξορκίσει το παρελθόν και να αποκαλύψει τελικά ότι είχε πει ψέμματα στον Γκέιτον Φόντσι. Ο Μορίς Μπίσοπ ήταν πράγματι ο Ντέιβιντ Άτλι Φίλιπς, ο άνθρωπος με τον οποίο φέρεται ότι συναντήθηκε ο Όσβαλντ. Όπως επισημαίνει και ο Ντέιβιντ Τάλμποτ στον πρόλογο του βιβλίου, το κλασικό επιχείρημα κατά των όποιων θεωριών συνωμοσίας είναι ότι κάποιος θα μιλούσε όλα αυτά τα χρόνια, αποκαλύπτοντας την αλήθεια. Αλλά ο Βετσιάνα είναι ο τελευταίος που ρίχνει λάδι στη φωτιά, με τον ίδιο τον Όσβαλντ να δηλώνει πρώτος πως «εγώ είμαι μόνον ένας αποδιοπομπαίος τράγος». Σύμφωνα, πάντως με τον Ντόναλντ Τραμπ, στη δολοφονία του αδικοχαμένου JFK εμπλέκεται ο πατέρας του κουβανικής καταγωγής Τεντ Κρουζ, αντιπάλου του αμερικανού προέδρου στις εσωκομματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών για το προεδρικό χρίσμα.  

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News