Αυτή η ιστορία, έρωτα και πολιτικής, ξεκινάει από ένα αγοροκόριτσο με το όνομα Φρέντι. Που σιγά σιγά μετατρέπεται σε μια βασίλισσα με το όνομα Φρειδερίκη. Η οποία με τη σειρά της θέλει να γίνει… βασιλιάς και αποκτά το όνομα Φρ(ε)ίκη.

Αυτή η ιστορία έχει και έναν καλοκάγαθο γίγαντα, στον επίσημο ρόλο του βασιλιά. Εχει πανίσχυρους πολιτικούς, μηχανορραφίες, αχαλίνωτο παρασκήνιο, εφοπλιστές και εστεμμένους, «συμμορίτες», γοητευμένους πανίσχυρους πολιτικούς άνδρες, μυστικές ερωτικές συνευρέσεις, λάθη και πάθη.

Είναι η ιστορία ενός έρωτα και ενός από τα «Ζευγάρια που έγραψαν την Ιστορία της Ελλάδας», όπως είναι και ο τίτλος του νεόκοπου βιβλίου της συγγραφέως και καθηγήτριας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Λένας Διβάνη. Βιβλίο που μετασχηματίστηκε -από την ίδια- και σε σενάριο για τη σειρά ντοκιμαντέρ με άξονα εννέα συνολικά «Ζευγάρια που έγραψαν ιστορία», που ξεκίνησε να προβάλλεται στο Cosmote History. Η σειρά ξεκίνησε ήδη με το ζεύγος Γεωργίου Παπανδρέου – Κυβέλης και συνεχίζεται, με την πρεμιέρα, την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2020, του επεισοδίου για το βασιλικό ζεύγος Παύλου – Φρειδερίκης.

Δεν είναι εύκολα τα πράγματα όταν χρειάζεται στην ίδια φράση να βάλεις τη λέξη έρωτας και ένα από τα πιο μισητά πρόσωπα της ελληνικής Ιστορίας. Τη γερμανίδα πριγκίπισσα του Αννόβερου (εγγονή του Κάιζερ Γουλιέλμου Β’), της Μεγάλης Βρετανίας (τρισέγγονη της βασίλισσας Βικτωρίας) και Δούκισσα του Μπρούνσβικ και Λούνενμπεργκ, Φρειδερίκη Λουίζα Τύρα Βικτόρια Μαργαρίτα Σοφία Καικιλία Ολγα Ισαβέλλα Χριστίνα (όπως ήταν το πλήρες βαφτιστικό της όνομα). Γιαγιά του διαδόχου του ισπανικού θρόνου, πρίγκιπα της Αστούριας και θεία του πρίγκιπα του Αννόβερου Ερνέστου Αυγούστου Ε’, συζύγου της Καρολίνας του Μονακό.

Αυτό το αγοροκόριτσο της ιστορίας μας μπορεί να αγάπησε τον βασιλέα Παύλο, αλλά στην πραγματικότητα, όπως μου εξηγεί η Λένα Διβάνη, «του έκλεψε εν τέλει τη βασιλική εξουσία». Η μικρούλα, χαριτωμένη Φρέντι, που ως Φρειδερίκη πια, στην αυτοβιογραφία της «A measure of understanding», κατέθετε το δικό της μέτρο κατανόησης για τη ζωή: «Εψαχνε έναν άντρα και σύζυγο στα μέτρα της», όπως το θέτει η συγγραφέας και καθηγήτρια. «Είμαι κοντή, άρα χρειάζομαι ένα ισχυρό μπράτσο ενός ψηλού, καλού άντρα». Του καλοκάγαθου «γίγαντα» Παύλου.

Και τούτη, η ερωτική πια ιστορία ξεκινάει το 1936 στους χιτλερικούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου. Μάρτυρες και των σχέσεών της με τους ναζί. Εκεί τη συνάντησε ο πρίγκιπας Παύλος, που ακόμη δεν είχε καμία προοπτική να γίνει διάδοχος Παύλος. Οπως και ο αδελφός του Πέτρος, που είχε ήδη δεχτεί ως πιθανή νύφη τη Φρέντι, αλλά την απέρριψε κυρίως λόγω του έρωτά του με την Ειρήνη Αλεξαντρόβνα Οβισινίκοβα, κόρη του κοσμηματοπώλη της Ρωσικής Αυτοκρατορικής Αυλής. Μια «κομμουνίστρια», όπως τη θεωρούσε η οικογένειά του, εξ ου και τον διέγραψε από τη διαδοχή για τον θρόνο.

Οπως έγραφε η Ελένη Βλάχου στην «Καθημερινή»: «Πριν να παρουσιασθεί ο Παύλος ως υποψήφιος γαμπρός, πριν να πλησιάσει η Ρωσίδα, την είχαν προσφέρει στον Πέτρο για νύφη και την είχε απορρίψει. Μία ιστορία που τη γνώριζε και τη διηγιόταν μόνο ο ίδιος, διανθισμένη με λεπτομέρειες ελάχιστα κολακευτικές για τη μικρή πριγκίπισσα με τα ”χοντρά πόδια”…».

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 έκανε στη Φρέντι την πρόταση γάμου ο Παύλος, που ήταν και πρώτος ξάδελφος της μητέρας της. Τον Σεπτέμβριο ανακοινώθηκε ο αρραβώνας και στις 9 Ιανουαρίου 1938 έγινε ο γάμος, παρουσία πολλών εστεμμένων. Και ως διάδοχοι βρέθηκαν να κατοικούν στην έπαυλη του Παλαιού Ψυχικού, στην οδό Διαμαντίδου 18.

Απέκτησαν δε τρία παιδιά, τη βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας το 1938 και τον μετέπειτα διάδοχο Κωνσταντίνο Β’ το 1940, που γεννήθηκαν στο Ψυχικό και το 1942 την πριγκίπισσα Ειρήνη, που γεννήθηκε στο Κέιπ Τάουν.

«Η ιστορία τους έχει ομοιότητες με την ιστορία του Οθωνα και της Αμαλίας (σ.σ.: ένα από τα επόμενα ζευγάρια στο Cosmote History), καθώς και ο Παύλος όπως ο Οθων δεν προορίζονταν αρχικά για βασιλείς», ξεκινάει την αφήγηση της συγγραφικής της περιπέτειας η Λένα Διβάνη. «Ο Οθων ήταν κλεισμένος σε μοναστήρι. Ετσι και ο Παύλος, ο μικρότερος αδελφός, είχε μεγαλώσει μόνος, ανάμεσα στις αδελφές του. Μυήθηκε στη φύση από τον εκπαιδευτή του και κάπως έτσι απέκτησε μια «θηλυκή» πλευρά: ευαισθησία, τρυφερότητα, διαίσθηση. Η Φρέντι ήταν αγοροκόριτσο, που μεγάλωσε μόνη ανάμεσα σε αγόρια. Κάπως έτσι έμελλε να συμπληρώσουν ο ένας τον άλλον».

Η Λένα Διβάνη ομολογεί ότι όπως όλοι μας έχουμε στερεότυπα για κάποια πρόσωπα της σύγχρονης Ιστορίας –πόσω μάλλον τόσο μισητά– προβληματίστηκε πως να μεταχειριστεί, στο βιβλίο της κατ’ αρχάς, «ανθρώπους που, μεγαλώνοντας, τους είχα στο μυαλό μου σαν δαιμόνους. Δεν ήθελα να είμαι ένα… βιβλίο που μισεί τους βιογραφούμενους. Δεν μπορείς να μισήσεις κάποιον που τον ξέρεις, τον μαθαίνεις και ξέρεις πως μεγάλωσε. Εχεις μια πιο συγκαταβατική ματιά απέναντί του. Και αυτό, εδώ, έγινε από μόνο του.

»Αρχίζοντας, λοιπόν, την ιστορία κάθε ζευγαριού έμπαινα στη θέση τους. Είδα, ας πούμε, την Φρειδερίκη σαν να ήταν μια θεία μου, που δεν τη θεωρούσα διάβολο, αλλά έβλεπα το όλον. Ακόμη και αν πολιτικά και ιδεολογικά ήμουν απέναντί της. Δεν ήταν εύκολο να την συμπαθήσεις. Αυτό το κορίτσι-διάολο, που είναι όμως από τα κορίτσια που συμπαθώ. Δεν συμπαθώ τα βλίτα».

Μια αυταρχική ψυχή, όπως την περιγράφει, ήταν μια γερμανίδα (έχει σημασία) γαλαζοαίματη, σε μια εποχή που αυτό ήταν ανεξέλεγκτο. Και μια μικρόσωμη τσαχπίνα που ξέρει να χρησιμοποιεί τη γοητεία της εκεί που την παίρνει. Σε ωριμότερους ισχυρούς άντρες, όπως ο πολιτικός, φιλόσοφος, αρχηγός της Νοτιοαφρικανικής Ενωσης και στρατηγός Γιαν Σματς. Ο άνθρωπος που ουσιαστικά «έχτισε» την Κοινωνία των Εθνών και τον ΟΗΕ, για τον οποίο ο Αϊνστάιν είχε πει πως ήταν ο μόνος που καταλάβαινε πραγματικά τη Θεωρία της Σχετικότητας.

Οχι μόνον ρούφηξε σαν σφουγγάρι όλη τη γνώση του 70χρονου Σματς η Φρειδερίκη, σχεδόν εξόριστη ως Γερμανίδα στο Κέιπ Τάουν, αλλά γοητεύτηκε και τον γοήτευσε και ερωτικά. Και οι γνώσεις της τη βοήθησαν να βάλει τα πρώτα θεμέλια για το ερευνητικό κέντρο «Δημόκριτος» στην Ελλάδα.

Στους ισχυρούς που γοήτευσε η βασίλισσα (ή βασιλομήτωρ), από το 1947 έως το 1967, ήταν και ο αμερικανός στρατηγός και υπουργός Εξωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ, εμπνευστής του διαβόητου «Σχεδίου Μάρσαλ», για την «οικονομική στήριξη των χωρών που αντιστέκονταν στην κομμουνιστική απειλή. Τους σύστησε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ στο λονδρέζικο ξενοδοχείο Claridge’s και ο Μάρσαλ φέρεται να έμεινε με το στόμα ανοιχτό όταν την είδε. «Προφανώς θα περίμενε καμιά γριά βασίλισσα σαν τη Μαίρη», σχολίασε αργότερα η Φρειδερίκη, πολύ περήφανη για το εφέ που είχε το μπρίο της στους γηραιούς πολιτικούς ηγέτες. Ο Μάρσαλ είπε πως η Φρειδερίκη τον έπεισε να στείλει στην Ελλάδα στρατιωτική βοήθεια για να νικηθούν οι «συμμορίτες». Προφανώς δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα, αλλά σίγουρα η σχέση του μαζί της μέτρησε», όπως το περιγράφει η Λένα Διβάνη.

Από τότε άρχισε τακτική αλληλογραφία μεταξύ της Φρειδερίκης και του 70χρονου «Αγαπητού Στρατηγού Μάρσαλ», όπως τον προσφωνούσε. «Το βράδυ θα έρθω σπίτι σου…» έγραφε εκείνη σε κάποιες από τις επιστολές.

Αντίστοιχα, όταν το 1958 ταξίδεψε με τον γιο της Κωνσταντίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες και μίλησε με τον Πρόεδρο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ (βίντεο παρακάτω) στο Οβάλ Γραφείο περί «πνευματικών αξιών», χρησιμοποίησε τη γοητεία της και στην επίσκεψή της στο γραφείο του μακροβιότερου διευθυντή της CIA, του 60χρονου τότε και με φήμη γυναικοκατακτητή Αλεν Ντάλες.

 

Στο βιβλίο του «Οι αδελφοί Τζον Φόστερ Ντάλες και Αλεν Ντάλες και ο μυστικός τους Παγκόσμιος Πόλεμος» (Times, 2013) ο άλλοτε ανταποκριτής των «New York Times» Στέφεν Κίνζερ ανέφερε ότι «οι δυο τους έμειναν στο γραφείο του για σχεδόν μία ώρα και όταν ένας βοηθός χτύπησε την πόρτα, δεν πήρε απάντηση, μπήκε στο γραφείο και το βρήκε άδειο, αλλά άκουσε θορύβους από το διπλανό δωμάτιο. Αργότερα βγήκαν από αυτό ο Ντάλες με τη Φρειδερίκη». Κατά την επιστροφή της στην ελληνική πρεσβεία, η Φρειδερίκη θεώρησε ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις ήταν τόσο ισχυρές επειδή… «Αγαπάμε αυτόν τον άνθρωπο».

Και έρχεται να προσθέσει η Λένα Διβάνη: «Η σχέση τους συνεχίστηκε πάνω σε σκάφος του Σταύρου Νιάρχου. Ο έλληνας εφοπλιστής ήθελε να κάνει ντιλ με τον αμερικανό αξιωματούχο και προσκάλεσε τη βασίλισσα ως δόλωμα. Σε μια βιογραφία του αρχηγού της CIA από τον Πίτερ Γκροζ, το συμβάν πάντως καταγράφεται ως παραχώρηση του σκάφους στον Ντάλες και τη Φρειδερίκη για εξυπηρέτηση των ιδιωτικών τους αναγκών».

Χάρη στον Ντάλες είχε και τη στήριξη του αδελφού του, υπουργού Εξωτερικών Τζον Φόστερ Ντάλες (το όνομά του έχει δοθεί στο αεροδρόμιο της Ουάσινγκτον) και κατ’ επέκταση της αμερικανικής κυβέρνησης, στην επιλογή του διαδόχου, στη θέση του αντιπαθούς για την ίδια -καθώς δεν κατάφερε ποτέ να τον χειριστεί ή να τον γοητεύσει- στρατάρχη Παπάγου: του κομψού Σερραίου Κωνσταντίνου Καραμανλή. «Η χώρα αισθάνθηκε σαν να είχε πιει σαμπάνια», έγραφε η Φρειδερίκη τον Οκτώβριο του 1955.

Και όμως, μου λέει η Λένα Διβάνη, «κατόρθωσε να τον φάει – έναν άνθρωπο που ήταν… πιο τσαμπουκάς πεθαίνεις». Θυμίζοντας πώς κατάφερε, πέρα από τα λάθη και τα πάθη της, να οργανώσει τη θρυλική κρουαζιέρα στο Αιγαίο εστεμμένων και των γόνων τους ή διαδόχων τους, το 1954, με τη βοήθεια του εφοπλιστή Ευγενίδη, ο οποίος της διέθεσε το πλοίο «Αγαμέμνων». Και επέτυχε τελικά, πέρα από την προώθηση του ελληνικού τουρισμού όπως έλεγε, έξι «ειδύλλια» γόνων. Ανάμεσά τους και εκείνο της 16χρονης κόρης της Σοφίας με τον διάδοχο του ισπανικού θρόνου Χουάν Κάρλος.

Και μιας και μιλήσαμε για εφοπλιστές, όπως ο Νιάρχος και ο Ευγενίδης, να προσθέσουμε εδώ και τον Αριστοτέλη Ωνάση, που όχι μόνον είχε προθυμοποιηθεί να δώσει τις 300.000 δολάρια για προίκα της Σοφίας, για να σταματήσουμε να «ξεφτιλιζόμαστε διεθνώς» με την κόντρα της Φρειδερίκης με την ελληνική κυβέρνηση.

Σύμφωνα όμως με το βιβλίο «Nemesis» του βρετανού δημοσιογράφου Πίτερ Εβανς, ο Αλεν Ντάλες φέρεται να χρησιμοποίησε τον Ρόμπερτ Κένεντι για να ανατρέψει αρκετά σχέδια του Ωνάση, επειδή θεωρούσε ότι γνώριζε το μυστικό της σχέσης του με την Φρειδερίκη και ήθελε να τον αποτρέψει από την αποκάλυψή του.

Η Φρέντι που ήθελε να γίνει… βασιλιάς, όσο να γίνει η Φρ(ε)ίκη, έμελλε να γράψει πολλές αρνητικές σελίδες στην ελληνική ιστορία. Οπως, για παράδειγμα, με τις 53 διαβόητες «Παιδουπόλεις» της, όπου «συνέλεγε χιλιάδες παιδιά, που είχαν απομείνει απροστάτευτα κυρίως λόγω επιστράτευσης των γονιών στον εθνικό ή στον δημοκρατικό στρατό». «Οι κυρίες προσπαθούσαν να βρουν τα παιδιά μας και να τα πάρουν πρωτού τα πάρουν οι κομμουνιστές» έγραφε η Φρειδερίκη στην αυτοβιογραφία της. «Στο πλαίσιο της εκπαίδευσης των παιδιών γινόταν συστηματική αντικομμουνιστική προπαγάνδα βάζοντάς τα στη δύσκολη θέση να αποκηρύξουν συναισθηματικά και πολιτικά τους γονείς τους», όπως σημειώνει το βιβλίο της Λένας Διβάνη.

Μετά τη μεταπολίτευση, «έγιναν σοβαρότατες καταγγελίες ότι μεγάλος αριθμός παιδιών που συγκεντρώθηκαν στις παιδουπόλεις, αποσπασμένα κυρίως από οικογένειες αριστερών εξορίστων, βρέθηκαν τελικά παρανόμως υιοθετημένα –πουλημένα, όπως λέγεται, για 4.000 δολάρια το κεφάλι– στην Αμερική και αλλού. Η Φρειδερίκη είχε μεγάλο μερίδιο ευθύνης, όπως και πολλοί μεσάζοντες».

Θέλετε κι άλλο; Το 1963, όταν ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης διατύπωνε σε φράση αυτό που ήξεραν όλοι («Στην Ελλάδα, δεν κυβερνά η κυβέρνηση ούτε ο βασιλεύς. Κυβερνά η βασίλισσα Φρειδερίκη») και η ίδια αντιμετώπιζε ένα οργισμένο πλήθος διαδηλωτών στο Λονδίνο, έλεγε την περίφημη φράση «ας με απαλλάξει κάποιος από αυτόν τον άνθρωπο». Και μετά την επιστροφή της, στις 22 Μαΐου, ο Λαμπράκης έπεφτε δολοφονημένος από το παρακράτος στην οδό Ερμού της Θεσσαλονίκης. Αναγκάζοντας και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που σήκωσε το βάρος της ευθύνης, να αναρωτηθεί «Ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο».

Ξεκινήσαμε από τον έρωτα ενός ζευγαριού της ελληνικής ιστορίας (σε βιβλίο και σε σειρά ντοκιμαντέρ του Cosmote History) και φτάσαμε να… γράφουμε Ιστορία. Με άξονα την ιστορία της Φρέντι, που έγινε Φρειδερίκη, έβαλε στο παιχνίδι της εξουσίας της όποιον γνώριζε και μπορούσε να γοητεύσει και κατέληξε ως Φρ(ε)ίκη. Και μόλις έχασε πια και τον Παύλο, στις 6 Μαρτίου του 1964. Οι κακές γλώσσες, μου θυμίζει η Λένα Διβάνη, έλεγαν πολλά. Οτι είχε πεθάνει μέρες. Οτι τον σκότωσαν. «Οτι η Φρειδερίκη τον μεταχειρίστηκε σαν σκυλί. Δεν νομίζω πως ισχύει. Τον αγαπούσε. Οπως αγαπάει κάποιος, αυτονοήτως, εκείνον που του δίνει τη δυνατότητα, ελεύθερα, να κάνει εκείνο που θέλει. Αλλωστε, με τον θάνατο του Παύλου έχασε και την πηγή της δύναμής της».

Οταν ο Κωνσταντίνος μετά την 21η Απριλίου του 1967 έκανε το λάθος να μην αποκηρύξει τη χούντα, πιστεύοντας ότι θα κατάφερνε να ανατρέψει την κατάσταση με τους «δικούς του» και το αντικίνημα απέτυχε, η Φρειδερίκη και ολόκληρη η βασιλική οικογένεια, στις 13 Δεκεμβρίου του 1967, έφυγε από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε πρώτα στην Ιταλία. Η δε Φρειδερίκη, η βασίλισσα που ήθελε –και το κατάφερε– να γίνει βασιλιάς, πέθανε ξαφνικά από ανακοπή καρδιάς, εν ώρα επέμβασης, στην Ισπανία, στα ανάκτορα της Θαρθουέλα, στις 7 Φεβρουαρίου 1981. Πάλι οι κακές γλώσσες είχαν τον τελευταίο λόγο για την επονομαζόμενη Φρ(ε)ίκη, που κατάφερε να γράψει και το τέλος της βασιλείας στην Ελλάδα: «Πέθανε», κουτσομπόλεψαν, «ενώ έκανε ένα είδος βλεφαροπλαστικής».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News