Είναι η πρώτη γυναίκα που εκλέχτηκε στην προεδρία της Σλοβακίας. Η Ζουζάνα Τσαπούτοβα, δικηγόρος, 45 ετών, αναδείχτηκε νικήτρια των εκλογών που διεξήχθησαν την Κυριακή στη χώρα αυτή των 5,4 εκατομμυρίων κατοίκων, λαμβάνοντας το 58,4% των ψήφων.

Πεπεισμένη ευρωπαΐστρια και πολέμια των λαϊκισμών, έως ότου αποφασίσει να ασχοληθεί με τα κοινά, η Τσαπούτοβα έδωσε πολλές μάχες για την προάσπιση των πολιτικών δικαιωμάτων και την προστασία του περιβάλλοντος. Με τη επικράτησή της, όμως, στις εκλογές, πέρα από το ότι κέρδισε την προεδρία, έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα προς όλους τους Ευρωπαίους, πολίτες και πολιτικούς, αποδεικνύοντας ότι η καλύτερη επιλογή για τους ψηφοφόρους που χαρακτηρίζονται αντισυστημικοί, επιθυμούν την αλλαγή και απεχθάνονται τη διαφθορά είναι πλέον οι υποψήφιοι που τάσσονται υπέρ της Ευρώπης. Αυτό, τουλάχιστον, υποστηρίζει ο Φράνκο Βεντουρίνι, αρθρογράφος της Corriere della Sera.

Η Σλοβακία είναι μια μικρή χώρα και το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές ήταν χαμηλό. Και είναι αδιαμφισβήτητο πως πάρα πολλοί πολίτες ψήφισαν, όντας ακόμα οργισμένοι με τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ και της συντρόφου του πέρυσι τον Φεβρουάριο. Αυτό, ωστόσο, δεν αρκεί, υποστηρίζει ο ιταλός δημοσιογράφος, για να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι που οδήγησαν την πλειονότητα των Σλοβάκων να κινηθεί ενάντια στο ρεύμα που κυριαρχεί στις χώρες της Ομάδας του Βίζεγκραντ.

Ερμηνεύοντας η ίδια το μήνυμα των εκλογών, η άπειρη στην πολιτική Ζουζάνα Τσαπούτοβα θέλησε να υπογραμμίσει πως ο λαϊκισμός αποτελεί κάθε άλλο παρά τη μοναδική επιλογή αλλά και ότι μπορεί κάποιος να είναι υπέρ της Ευρώπης και συγχρόνως αντίθετος προς όλα τα στερεότυπα. Και η επικράτησή της είναι ιδιαίτερα σημαντική όχι μόνον γιατί η Σλοβακία είναι μέλος της Ομάδας του Βίζεγκραντ η οποία προκαλεί σημαντικά προβλήματα στις Βρυξέλλες, αλλά και διότι λιγότερο από δύο μήνες πριν από τις ευρωεκλογές και την ώρα που το εθνικολαϊκιστικό μέτωπο φιλοδοξεί να καταφέρει ένα σημαντικό πλήγμα στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, οι Σλοβάκοι έδειξαν ότι επιθυμούν να ακολουθήσουν μια διαφορετική πορεία.

Η νίκη της αποκτά μεγαλύτερη σημασία λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση που επικρατεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το ψυχόδραμα του Brexit συνεχίζεται, με τους Βρετανούς να κινδυνεύουν σοβαρά να βρεθούν εκτός της ΕΕ δίχως μια συμφωνία αποχώρησης ενώ στη Γαλλία η προεδρία του Μακρόν αποδεικνύεται κατώτερη όχι μόνον των περιστάσεων αλλά και των προσδοκιών των γάλλων ψηφοφόρων, με αποτέλεσμα ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν να αυξάνει τα ποσοστά του. Οι εθνικιστές και οι λαϊκιστές ενισχύονται και στη Βόρεια Ευρώπη αλλά και στην Ισπανία, την Αυστρία και τη Σλοβενία. Οσον αφορά την Ιταλία, είναι ξεκάθαρο πλέον ότι αυτός που πραγματικά κυβερνά τη χώρα είναι ο Ματέο Σαλβίνι, ενώ η λαϊκιστική ρητορική συγκινεί και τους πολίτες των χωρών της Βαλτικής.

Η νέα πρόεδρος της Σλοβακίας, ωστόσο, δηλώνει πως «είναι δυνατόν να μην ενδώσουμε στον λαϊκισμό». Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις ενόψει των ευρωεκλογών της 26ης Μαΐου οι αντιευρωπαϊκές, εθνικιστές και λαϊκιστικές, δυνάμεις θα αυξήσουν τα ποσοστά τους αλλά εκτιμάται επίσης πως η πλειοψηφία που θα διαμορφωθεί θα είναι παρόμοια με τη σημερινή, και θα αποτελείται από το Λαϊκό Κόμμα, τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Φιλελεύθερους, με τους Πράσινους να θεωρούνται εν δυνάμει σύμμαχοι στην περίπτωση που χρειαστεί.

H Ζουζάνα Τσαπούτοβα αξίζει τα εύσημα γιατί απέδειξε πως η αλλαγή δεν είναι αδύνατη, πως ο λαϊκισμός και ο εθνικισμός δεν αποτελούν τις μοναδικές εναλλακτικές επιλογές, πως η Ευρώπη δεν είναι καταδικασμένη στην παρακμή. Μέσα σε λίγους μήνες η «άγνωστη κοπέλα», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο πρόεδρος του κοινοβουλίου της Σλοβακίας, αυτό το αουτσάιντερ της πολιτικής, κατάφερε να γράψει ιστορία. Οι Σλοβάκοι, ένας λαός κατά βάση συντηρητικός, την επέλεξαν παρότι είναι μια γυναίκα και διαζευγμένη μητέρα δύο κοριτσιών στην εφηβεία η οποία τάσσεται υπέρ των γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και προασπίζεται το δικαίωμά τους στην υιοθεσία.

Η αμεσότητα και η έμφυτη ευγένειά της αλλά και το γεγονός ότι έως και πριν από λίγους μήνες μαχόταν υπέρ των πολιτών και κατά της διαφθοράς, της επέτρεψαν να αναδειχτεί σε σύμβολο της θέλησης για αλλαγή μιας χώρας που ανήκει στην Ομάδα του Βίζεγκραντ εντός της οποίας κυριαρχούν οι ξενοφοβικοί ευρωσκεπτικιστές και αδιάλλακτοι εθνικολαϊκιστές ηγέτες, με πρώτον και… χειρότερο τον Βίκτορ Ορμπαν της Ουγγαρίας.

«Είμαι ευτυχισμένη όχι μόνον για τη νίκη αλλά κυρίως για τον τρόπο με το οποίο επήλθε. Μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει μια πολιτική πρόκληση δίχως να ενδώσει στον λαϊκισμό, δίχως να αποκρύπτει τις ιδέες του, μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη χωρίς να είναι επιθετικός και χωρίς να καταφεύγει σε επιθέσεις προσωπικού χαρακτήρα» σημείωσε η ίδια στο Facebook μετά την καταμέτρηση των ψήφων. «Θεωρούσαμε πως η προάσπιση της δικαιοσύνης και της ισότητας στην πολιτική αποτελεί ένδειξη αδυναμίας. Σήμερα διαπιστώνουμε πως αποτελούν τη δύναμή μας» ανέφερε ενώπιον των υποστηρικτών της το βράδυ της Κυριακής, απευθύνοντας στη συνέχεια έκκληση για εθνική ενότητα. «Ας αναζητήσουμε ό,τι μας ενώνει, ας θέσουμε τη συνεργασία πάνω από τα προσωπικά συμφέροντα».

Η νέα πρόεδρος της Σλοβακίας μεγάλωσε σε μια οικογένεια με φιλελεύθερη νοοτροπία. Ζει, μαζί με τις θυγατέρες της, στο Πεζινόκ, μια κωμόπολη 22.000 κατοίκων σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από την Μπρατισλάβα. Χάρη σε μια σκληρή μάχη που έδωσε και κέρδισε κατά της της εναπόθεσης τοξικών αποβλήτων στην περιοχή, το 2006 της απονεμήθηκε το Goldman Environmental Prize, αποκαλούμενο και Πράσινο Νομπέλ, με αποτέλεσμα από τότε να είναι γνωστή και ως η «Εριν Μπρόκοβιτς της Σλοβακίας». Πάντως σήμερα, μετά την εκλογή της στην προεδρία, σύμφωνα με τον Μάτους Κοστόλνι, διευθυντή της εφημερίδας Dennik N., η Ζουζάνα Τσαπούτοβα «είναι ένα λάθος στο σύστημα, μια αλλαγή που είχαμε να δούμε εδώ και μια τριακονταετία» στη Σλοβακία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News