Στους δρόμους της Τουρκίας βγήκαν χιλιάδες άνθρωποι διαδηλώνοντας το Σάββατο κατά της απόφασης του Ερντογάν να αποσύρει τη χώρα από τη διεθνή σύμβαση για την καταπολέμηση της βίας σε βάρος των γυναικών.

Η απόφαση προκάλεσε επίσημες αντιδράσεις και από ευρωπαϊκά κράτη.

«Ακύρωσε την απόφασή σου, εφάρμοσε τη συνθήκη!», φώναζαν χιλιάδες γυναίκες και άνδρες που συγκεντρώθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Οι διαδηλωτές κρατούσαν φωτογραφίες δολοφονημένων γυναικών και πλακάτ όπου είχαν γράψει συνθήματα όπως «Οι γυναίκες θα κερδίσουν αυτόν τον πόλεμο».

«Βαρέθηκα αυτό το πατριαρχικό κράτος. Βαρέθηκα να μην αισθάνομαι ασφαλής. Φτάνει πιά», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Μπανού, μια από τις διαδηλώτριες.

Συγκεντρώσεις, μικρότερες σε μέγεθος, έγιναν επίσης στην Αγκυρα και τη Σμύρνη, σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης.

Με το διάταγμα που δημοσιοποιήθηκε το βράδυ της Παρασκευής, ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η Τουρκία αποχωρεί από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την πρώτη διεθνή συνθήκη που όριζε νομικά δεσμευτικούς κανόνες σε περίπου 30 χώρες για να αντιμετωπιστεί η βίαμ βάσει του φύλου.

Η απόφασή του τούρκου προέδρου, που ελήφθη μολονότι οι γυναικοκτονίες αυξάνονται την τελευταία δεκαετία, προκάλεσε την οργή οργανώσεων για τα δικαιώματα των γυναικών αλλά και επικρίσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, μέλος του οποίου είναι η Τουρκία, χαρακτήρισε «συντριπτική» την είδηση αυτή, προσθέτοντας ότι «διακυβεύεται η προστασία των γυναικών».

«Ιδού το πραγματικό πρόσωπο της τουρκικής κυβέρνησης: πλήρης περιφρόνηση του κράτους Δικαίου και πλήρης υποχώρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», έγραψε στο Twitter ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, Νάτσο Σάντσεθ Αμόρ.

Συντηρητικές και ισλαμικές οργανώσεις ζητούσαν από τον Ερντογάν να αποσυρθεί η Τουρκία από τη Σύμβαση, υποστηρίζοντας ότι βλάπτει τις «παραδοσιακές» οικογενειακές αξίες γιατί προάγει την ισότητα των φύλων και «ευνοεί» την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, απαγορεύοντας τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού.

Η απόφαση του Ερντογάν επικρίθηκε και στο εσωτερικό της Τουρκίας από τους πολιτικούς αντιπάλους του. «Το να ανακοινώνεις μέσα στη νύχτα ότι αποσύρεσαι από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, ενώ μαθαίνουμε καθημερινά ότι διαπράττονται νέες βιαιοπραγίες σε βάρος γυναικών, είναι θλιβερό», είπε ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.

Η συντηρητική γυναικεία οργάνωση KADEM, που πρόσκειται στην κυβέρνηση (μέλος της είναι και μία από τις κόρες του Ερντογάν) εξέφρασε επίσης τη δυσαρέσκειά της, σημειώνοντας ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης «έπαιξε σημαντικό ρόλο στον αγώνα κατά της βίας».

Απέναντι στη χιονοστιβάδα επικρίσεων, η κυβέρνηση προσπάθησε να εμφανιστεί καθησυχαστική. «Οι θεσμοί και οι δυνάμεις ασφαλείας θα συνεχίσουν να αγωνίζονται κατά της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας εναντίον των γυναικών», διαβεβαίωσε ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού.

«Βαθιά απογοητευτική απόφαση»

Ο Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε ως «βαθιά απογοητευτική» την αποχώρηση της Τουρκίας δηλώνοντας ότι ήταν ένα βήμα πίσω στις προσπάθειες για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών.

«Οι χώρες θα πρέπει να εργαστούν για την ενίσχυση και την επανεξέταση των δεσμεύσεών τους για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών, χωρίς την απόρριψη διεθνών συνθηκών που σχεδιάστηκαν για την προστασία των γυναικών και την απόδοση ευθυνών σε αυτούς που τις παραβιάζουν» ανέφερε ο αμερικανός πρόεδρος.

«Αυτό είναι ένα αποκαρδιωτικό βήμα προς τα πίσω για το διεθνές κίνημα τερματισμού της βίας κατά των γυναικών παγκοσμίως» πρόσθεσε.

Αντιδράσεις στην Ευρώπη

Δηλώσεις εναντίον της Τουρκίας έκαναν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Κομισιόν και ο Ζοσέπ Μπορέλ, ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με αναρτήσεις τους στο Twitter, όπως και ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας.

Violence against women is not tolerable.

Women deserve a strong legal framework to protect them.

I support the #IstambulConvention and call on all signatories to ratify it. https://t.co/1skNsXaEQH

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 21, 2021

Το υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας εξέφρασε τη «βαθιά θλίψη του» για την απόφαση της Τουρκίας, σημειώνοντας ότι η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια νέα οπισθοδρόμηση σε ό,τι αφορά τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.

«Η απόφαση θα επηρεάσει πρωτίστως τις γυναίκες της Τουρκίας, στις οποίες η Γαλλία εκφράζει την αλληλεγγύη της», ανέφερε στην ανακοίνωσή του το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών.

«Λάθος σήμα» προς την Ευρώπη, αλλά κυρίως προς τις γυναίκες στην Τουρκία, χαρακτήρισε την κίνηση και το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών.

«Ο πρόεδρος Ερντογάν παρουσίασε μόλις πριν από λίγες εβδομάδες ένα σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το οποίο ασχολείται και με την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας κατά των γυναικών. Η καταγγελία μιας σημαντικής σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για αυτό το θέμα θέτει το ερώτημα, πόσο σοβαρά εννοεί η Τουρκία τους στόχους που εξαγγέλθηκαν στο σχέδιο δράσης. Είναι σαφές: Ούτε πολιτιστικές, θρησκευτικές ή άλλου είδους εθνικές παραδόσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρόσχημα προκειμένου να αγνοηθεί η βία κατά των γυναικών», αναφέρει εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών σε δήλωσή της.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News