Την περασμένη Τρίτη 2 Φεβρουαρίου, στις πέντε το πρωί, τα Σκόπια έκλεισαν για άλλη μια φορά τα σύνορά τους. Λίγες ώρες μετά, το χάος βασίλεψε στην περιοχή. Ογδόντα λεωφορεία με 4.000 μετανάστες έμειναν σταματημένα από τους έλληνες αστυνομικούς περίπου 20 χιλιόμετρα από τη συνοριακή γραμμή και είναι ακόμη σταματημένα. Οι μετανάστες, σε κατάσταση αλλοφροσύνης, ζητούν από τις αρχές της FYROM να ανοίξουν τα σύνορα.

Ακόμη κι αυτή τη στιγμή κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει. Η απόφαση της κυβέρνησης των Σκοπίων δεν φαίνεται να αλλάζει με αποτέλεσμα αρκετοί άνθρωποι να έχουν μείνει στη «νεκρή» ζώνη που δεν είναι μόνο  γεωγραφική, αλλά και συναισθηματική. Δεν γνωρίζουν πού θα πάμε και με ποιο τρόπο.

Το γερμανικό περιοδικό Spiegel πραγματοποίησε αυτοψία στην περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων – εκεί όπου το πολιτικό και διπλωματικό παζάρι λαμβάνει χαρακτήρα επείγοντος, καθώς δεν έχει να κάνει με «χαρτιά» και «ανακοινώσεις», αλλά με ζωές που μένουν καθηλωμένες σε ένα μεταίχμιο χρόνου, τόπου και ελπίδας. Κεντρικό σημείο του δράματος είναι η Ειδομένη.

Ειδομένη, το κέντρο του δράματος

Στο άρθρο υπενθυμίζεται ότι από τα μέσα Νοεμβρίου, τα Σκόπια είχαν αρχίσει να σκληραίνουν τη στάση τους και να εντατικοποιούν τους ελέγχους στα σύνορα με αποτέλεσμα όσοι μετανάστες δεν προέρχονταν από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν να απορρίπτονται. Τώρα, τα πράγματα είναι ακόμη πιο σκληρά. Πολύ απλά, το όνειρο της Β. Ευρώπης έχει τερματιστεί για χιλιάδες μετανάστες στην Ειδομένη.

Επιπροσθέτως, έχει καταστεί πλέον φανερό πως η Τουρκία δεν μπορεί να ελέγξει το κύμα των προσφύγων που περνάει από τα παράλιά της. Γι’ αυτό και η Κομισιόν έχει εναποθέσει τις ελπίδες της στα Σκόπια. Το 2015, περισσότεροι από 850.000 μετανάστες διάβηκαν τα σύνορα της γειτονικής χώρας. Αν αυτή η ροή σταματήσει εκεί, τότε τα πράγματα θα φτάσουν σε σημείο αιχμής. «Τα Σκόπια είναι η δεύτερη γραμμή άμυνάς μας», λέει υψηλόβαθμο στέλεχος της ΕΕ στο Spiegel. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ προτίθεται να παράσχει οικονομική και άλλη βοήθεια στη χώρα.

Η Ελλάδα θα γεμίσει μετανάστες

Εάν τελικά προωθηθεί η σκληρή γραμμή… άμυνας για την οποία έκανε λόγο ο ευρωπαίος αξιωματούχος, τότε τα Σκόπια θα μειώσουν στο ελάχιστο την πίεση που υφίστανται η Γερμανία και η Αυστρία και θα την μεταθέσουν στις πλάτες της Ελλάδας. Ολοι αυτοί οι άνθρωποι που δεν θα μπορούν να περάσουν τα σύνορα θα αναγκαστούν να μείνουν στην Ελλάδα. Αυτό, θεωρούν οι Ευρωπαίοι ότι θα υποχρεώσει την Ελλάδα να εντείνει με τη σειρά της τα μέτρα προστασίας των συνόρων της. Η Ειδομένη είναι κατά μία έννοια μια «υπόθεση εργασίας» για το τι μπορεί να συμβεί εάν η Ευρώπη σφραγίσει τη βαλκανική δίοδο που χρησιμοποιούν οι μετανάστες για να περάσουν στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Το αποτέλεσμα θα είναι δεδομένο: η Ελλάδα θα γεμίσει από μετανάστες. Θα μείνουν σε μια χώρα που, όπως σημειώνει το Spiegel, βρίσκεται σε κατάσταση βαθιάς ύφεσης, αντιμετωπίζει δυσεπίλυτα οικονομικά ζητήματα και υπάρχει κοινωνική αναταραχή εναντίον της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα.

Με το που έκλεισαν τα Σκόπια τα σύνορά τους, μέσα σε λίγες ώρες η ευρύτερη περιοχή γέμισε από μετανάστες όλων των ηλικιών: από μωρά μέχρι ηλικιωμένους. Πολύ κοντά στα σύνορα υπάρχει ένα κέντρο υποδοχής που έχει χωρητικότητα 1.200 ατόμων. Αρα, δεν μπορεί να αντέξει το εντεινόμενο κύμα προσφύγων που καταφτάνουν στο σημείο ανά λεπτό. Την ίδια στιγμή, στα ελληνικά νησιά έρχονται συνεχώς νέες «φουρνιές» μεταναστών που με τη σειρά τους σκοπεύουν να φτάσουν στην  Ειδομένη και από εκεί στην Ευρώπη. Σαν να λέμε: αυτός ο μηχανισμός δεν έχει τέλος.

Ο Μουχτάρ, ένας 18χρονος Αφγανός από το Χεράτ, ταξίδεψε μόνος του για να ξεφύγει από την ανέχεια και τον τρόμο. Ανοιχτά της Χίου παραλίγο να πνιγεί, αλλά σώθηκε την τελευταία στιγμή από τους έλληνες λιμενικούς. Θέλει να πάει στη Γερμανία για τον απλό λόγο ότι «είναι η μοναδική χώρα που βοηθάει τους μετανάστες. Να ζητήσω άσυλο από την Ελλάδα; Η Ελλάδα είναι σαν το Αφγανιστάν, δεν υπάρχει τίποτα εδώ για τους μετανάστες». Το γέλιο του είναι πικρό και απροσχημάτιστο.

Οι άλλοι δρόμοι

Σε περίπτωση που κλείσουν τα σύνορα των Σκοπίων, είναι δεδομένο πως αρκετοί μετανάστες θα προσπαθήσουν να περάσουν με πλαστά έγγραφα ή να ακολουθήσουν άλλους δρόμους μέσω Αλβανίας και Κροατίας ή ακόμη και μέσω Ιταλίας. Πάρα πολλοί, όμως, να εγκλωβιστούν στην Ελλάδα.

Αυτή τη στιγμή, στη Γερμανία υπάρχουν εκθέσεις επίσημων οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα που κάνουν λόγο για απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης μεταναστών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Φρανκ Ντούβελ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, αν γίνει πράξη το «σενάριο Αποκάλυψης» και τα σύνορα κλείσουν, η Ελλάδα θα καταρρεύσει μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Ενδιαφέρονται, άραγε, οι Βρυξέλλες γι’ αυτή την εξέλιξη; Το περιοδικό απαντάει «ναι», γι’ αυτό και επί του παρόντος ασκούν πιέσεις στην Ελλάδα, έτσι ώστε να μην φτάσουν τα πράγματα στο απροχώρητο. Επί του παρόντος, η Αθήνα δέχεται έντονη κριτική ότι έχει εγκαταλείψει την προστασία των συνόρων της. Οι ελλείψεις που εμφανίζονται είναι ποικίλες. Από την μεριά της, η ελληνική κυβέρνηση παραδέχεται ότι έχουν καθυστερήσει τα hotspots, αλλά θεωρεί πως η συνολική κριτική είναι υπερβολική. Κατά τον κ. Ντουβέλ, το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής κριτικής είναι «άδικο, ντροπιαστικό και κυνικό», καθώς η Ελλάδα δεν θα μπορούσε από μόνη της να ελέγξει τις μεταναστευτικές ροές. Πολλώ δε μάλλον να τις ανακόψει.

Η Τουρκία στο… κάδρο

Κάπως έτσι μπαίνει στο κάδρο η Τουρκία, καθώς είναι η μοναδική χώρα που μπορεί να κόψει στη ρίζα το… άνθος του κακού που είναι οι διακινητές και οι έμποροι ψυχών που δρουν στα παράλιά της. Κάτι τέτοιο παραδέχθηκε η γερμανική κυβέρνηση τον περασμένο Δεκέμβριο, αλλά και η ολλανδική που ζήτησε να επιστρέφουν με πλοία οι μετανάστες από την Ελλάδα πίσω στην Τουρκία. Πρακτικά, όμως, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. Οι νόμοι της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα απαγορεύουν τέτοιου είδους ενέργειες.

Υπό το φόβο η Ελλάδα να μείνει μόνη και απείρως εγκαταλειμμένη από τους λοιπούς Ευρωπαίους, τώρα, προωθεί τη δημιουργία των hotspots, αλλά, όπως σημειώνει το περιοδικό, το πρόβλημα μεταφέρεται πλέον στο εσωτερικό με τους κατοίκους των περιοχών που θα δημιουργηθούν τα κέντρα παραμονής μεταναστών, να αντιδρούν σθεναρά και να απειλούν με κινητοποιήσεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News