«Μετακινήσεις και φθορές σε εκθέματα, κυρίως σε πήλινα αγγεία σημειώθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο που θα παραμείνει προς το παρόν κλειστό για σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου να αποκατασταθούν οι φθορές». Αυτό ανέφερε ως συμπέρασμα το δελτίο Τύπου του υπουργείου Πολιτισμού την Παρασκευή, μετά την αυτοψία που έκανε η αρχαιολόγος και γενική γραμματέας του υπουργείου Μαρία Βλαζάκη. Είχε προηγηθεί αυτοψία στο νησί μετά τον σεισμό των 6,6 ρίχτερ. Οι εικόνες που σχηματίζει ο καθένας από αυτή την περιγραφή είναι προφανείς. Και δεν έχουν καμία σχέση με τη φωτογραφία που διέρρευσε στο Διαδίκτυο νωρίς σήμερα, μέσα από τη δυτική αίθουσα στο ισόγειο του μουσείου.

Διότι πάντα σοκάρει η εικόνα των αρχαιοτήτων που στέκουν λαβωμένες. Στη φωτογραφία που προκάλεσε σάλο -και σύμφωνα με πληροφορίες του Protagon έχει κινήσει μια μίνι έρευνα για να βρεθεί ποιος από τους υπαλλήλους ή τους εμπειρογνώμονες τη διέρρευσε αποκαλύπτοντας την πραγματική εικόνα- βλέπουμε τουλάχιστον τρεις κορμούς αγαλμάτων και μια κεφαλή στο πάτωμα.

Οι βάσεις πάνω στις οποίες στηρίζονταν έχουν ξεκολλήσει ολόκληρες, ένα θραύσμα χεριού υπάρχει στον τοίχο, δυο αγάλματα έχουν μετακινηθεί και έχουν ακουμπήσει το ένα στον τοίχο, το άλλο σε μια εσοχή. Καμία σχέση με την περιγραφή του δελτίου με την εστίαση στα πήλινα αγγεία.

Αρχαιολόγοι που μελέτησαν τη φωτογραφία παρατηρούν ότι είναι προφανές πως το πρόβλημα δημιουργήθηκε από τον τρόπο στερέωσης των βάσεων. Απορούν αν είχαν γίνει οι σωστές μελέτες για την στήριξή τους, καθώς η αλήθεια είναι ότι οι εργασίες για τη λειτουργία του μουσείου επιταχύνθηκαν ξαφνικά προκειμένου να προλάβει να ανοίξει εντός του 2016 (εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο από τον Αριστείδη Μπαλτά). Ετσι απαιτούσε το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτης & Νήσων Αιγαίου 2007-2013, του έργου «Αποκατάσταση-επανέκθεση Αρχαιολογικού Μουσείου Κω», με προϋπολογισμό 3,1 εκατ. ευρώ. Σημειώνουμε ότι το έργο προέβλεπε 1,5 εκατ. ευρώ για οικοδομικές εργασίες και 1,6 εκ. ευρώ για να συντηρηθούν και θα εκτεθούν για πρώτη φορά 1.600 αρχαία αντικείμενα και να συντηρηθούν τα ήδη εκτεθειμένα 130 γλυπτά.

Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι σύνηθες ακόμα και σε τόσο μεγάλους σεισμούς να υπάρχουν πτώσεις αγαλμάτων –θυμίζουμε ότι στον σεισμό του 1999 που υπήρξαν καταρρεύσεις κτιρίων και βιομηχανικών μονάδων στην Αττική, κανένα άγαλμα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου δεν έφυγε από τη θέση του.

Η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων που ήταν διευθύντρια του μουσείου όλο αυτό το διάστημα και μέχρι την έναρξη λειτουργίας, επισημαίνει στο Protagon πως υπήρξε μελέτη και πρόβλεψη για την περίπτωση σεισμού. «Είχαμε κάνει ακόμα και πρόβα σεισμού» λέει η Σταματία Μαρκέτου επισημαίνοντας ότι σε κάθε βήμα που έκαναν κατά την προετοιμασία της έκθεσης είχαν στο μυαλό τους διαρκώς τον σεισμό του 1933 που ισοπέδωσε την πόλη και το πώς θα αντιδράσει το μουσείο σε περίπτωση που ξαναχτυπηθεί από τον Εγκέλαδο.

Οι μεγάλες ζημιές που εντοπίζονται στη φωτογραφία, αφορούν στη δυτική αίθουσα του ισογείου, εκεί όπου για στατικούς λόγους βρίσκονται τα πιο βαριά γλυπτά του μουσείου. «Εκτίθενται αγάλματα ελληνιστικής εποχής, τα περισσότερα από τα οποία βρέθηκαν φυλαγμένα στις στοές του Ωδείου: άγαλμα αθλητή (3ος αι. π.Χ.), γυναικείες μορφές που φέρουν τις περίφημες Κώες εσθήτες, κεφάλι Αλεξάνδρου, ανδρικός κορμός κ.α.» διαβάζει κανείς στον ιστότοπο του υπουργείου Πολιτισμού.

Kαι ενώ η αγωνία κάποιων είναι «ποιος τόλμησε να διαρρεύσει τη φωτογραφία», το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι άλλο: γιατί το υπουργείο Πολιτισμού επέλεξε να πει τη μισή αλήθεια εξαρχής; Να ωραιοποιήσει την εικόνα με αποτέλεσμα να προκληθεί το σοκ με την αποκάλυψη της φωτογραφίας;

Οι πολίτες έχουν το απόλυτο δικαίωμα να έχουν γνώση για τα συμπεράσματα και τον πρώτο απολογισμό και αν χρειαστεί στη συνέχεια να γίνει απόδοση ευθυνών. Το βέβαιo είναι ότι ένα πιο αναλυτικό σημείωμα, ειλικρινές, με βάση το έγγραφο της πρώτης αυτοψίας δεν θα είχε δημιουργήσει αυτό το κλίμα καχυποψίας και έλλειψης εμπιστοσύνης προς τους υπεύθυνους αρχαιολόγους αυτή την κρίσιμη στιγμή. Τέτοιες εικόνες δεν είναι σκουπίδια που μπορούν να χωθούν πρόχειρα κάτω από το χαλί.

Κατόπιν πιέσεων από τον Τύπο εξεδόθη το απόγευμα σήμερα ανακοίνωση όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Όσον αφορά το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης της Κω, από το σύνολο των 43 γλυπτών που εκτίθενται σε βάσεις και βάθρα, έπεσαν εξαιτίας του ισχυρότατου σεισμού τρεις ακέφαλοι κορμοί και μία κεφαλή, στα οποία παρατηρούνται μικρές απολεπίσεις και θραύσεις, κυρίως στις γύψινες συμπληρώσεις. Τα υπόλοιπα γλυπτά διασώθηκαν ακέραια και στη θέση τους. Συνεργείο της Εφορίας αποτελούμενο από αρχαιολόγους, συντηρητές και τεχνικούς, εργάζεται εντατικά ώστε να αποδοθεί το Μουσείο το ταχύτερο δυνατόν στο κοινό».

Μετά από αυτή την νέα ανακοίνωση -όπου και πάλι θα ήταν σκόπιμο να υπάρξει αναφορά συγκεκριμένα στις αρχαιότητα που επλήγησαν- πρέπει να γίνει μια έντιμη και ειλικρινής αξιολόγηση των αιτιών των ζημιών για να μπορέσουν να θωρακιστούν ακόμα περισσότερο τα μουσεία μας ανά την Ελλάδα.

Διότι πάντα θα εγγράφει μέσα μας αυτό που περιγράφει ο Σεφέρης στο «Μυθιστόρημα»: «Ξύπνησα με το μαρμάρινο τοῦτο κεφάλι στα χέρια που μοῦ ἐξαντλεῖ τους ἀγκῶνες και δεν ξέρω ποῦ να τ’ ἀκουμπήσω».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News