Ωρα Αγγλίας: Brexit. Ναι, αλλά εδώ και 150 χρόνια η ώρα του νησιού, και του κόσμου, καθορίζεται από το ρολόι του Μπιγκ Μπεν. Οι τέσσερις πλευρές του ρολογιού διοπτεύουν όλο το Λονδίνο και έχουν σημάνει πολλά ιστορικά γεγονότα. Πέντε μονάρχες, 23 πρωθυπουργοί και δύο παγκόσμιοι πόλεμοι έχουν περάσει, αλλά το γιγαντιαίο κουδούνι του Μπιγκ Μπεν συνεχίζει να χτυπάει με αδιάληπτο ρυθμό. Λες και θέλει να υποδηλώσει ότι η κανονικότητα του χρόνου δεν επηρεάζεται από τις υποθέσεις των ανθρώπων.

Φευ, τίποτα δεν μένει αναλλοίωτο από το χρόνο: ακόμη και το ρολόι που τον δείχνει. Τον επόμενο χρόνο, το Μπιγκ Μπεν θα χρειαστεί να σιγήσει για αρκετούς μήνες, καθώς θα χρειαστεί να υποστεί μια σειρά επιδιορθώσεων – αναγκαίων πλέον με το πέρασμα των ετών.

Οπως αναφέρει το βρετανικό BBC, στο σχετικό εκτενές ρεπορτάζ του, αυτή δεν θα είναι η πρώτη φορά που το περιώνυμο ρολόι θα σταματήσει να λειτουργεί. Πρώτη φορά είχε συμβεί τον Αύγουστο του 1976, όταν έμεινε εκτός δράσης για εννέα μήνες, όταν η μεταλλική υποστηρικτική δομή είχε λασκάρει με αποτέλεσμα να βγάζει εκτός ελέγχου το ρολόι. Επίσης, το 2007 είχε μείνει εκτός… ρυθμού για επτά μήνες για λόγους συντήρησης.

Αυτή τη φορά, όμως, το σχέδιο είναι μακρόπνοο, άρα και οι επιδιορθώσεις περισσότερο εκτενείς. Το κόστος της συντήρησης θα ξεπεράσει τα 30 εκατομμύρια ευρώ και στόχος είναι να μπορεί να λειτουργεί το ρολόι για τα επόμενα 150 χρόνια.

Το ρολόι κατασκευάστηκε το 1859 και από την πρώτη στιγμή θαυμάστηκε όχι μόνο για τη μεγαλοσύνη του, αλλά και για μια νέα πατέντα που τον 19^ο αιώνα ήταν επανάσταση στο χώρο της ωρολογοποιίας. Τους διπλούς ρυθμιστές βαρύτητας. Ο ρυθμιστής είναι ένα μηχάνημα που μεταφέρει ενέργεια στο κομμάτι του ρολογιού που κρατάει την ώρα.  Λειτουργεί με το βοήθεια ενός σπειροειδούς ελατηρίου ή από το βάρος που μεταδίδεται μέσω των γραναζιών του ρολογιού.

Κάθε ταλάντευση του εκκρεμούς απελευθερώνει ένα δόντι του γραναζιού και έτσι επιτρέπει στη σειριακής μορφή των εργαλείων να προχωρούν με σταθερό τέμπο.

Τα ρολόγια σαν το Μπιγκ Μπεν ήταν πάντα μια πρόκληση για τους τεχνικούς, οι οποίοι πολλές φορές χρειάστηκε να δουλέψουν κόντρα στον άνεμο. Πριν από την κατασκευή του δεν υπήρχε καμία τέλεια μέθοδος για το πώς θα ελαχιστοποιηθούν οι εξωτερικές επιρροές που συνήθως λειτουργούν ανασχετικά στην ακρίβεια του ρολογιού.

Η πιο αποτελεσματική μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε στην περίπτωση του Μπιγκ Μπεν ήταν η απομόνωση του εκκρεμούς από τον… έξω κόσμο. Εδώ και 150 χρόνια φαίνεται το πράγμα λειτουργεί μια χαρά. Μετά βίας να έχει χάσει ένα δευτερόλεπτο το Μπιγκ Μπεν.

Ο  μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, Χιου Χαντ, λέει πως μετά το Μπιγκ Μπεν πολλά ρολόγια χτίστηκαν σε πύργους ακολουθώντας τις προδιαγραφές της «μήτρας».

Μια άλλη βασική καινοτομία είναι η μακρύ εκκρεμές, μήκους 4,5 μέτρων, το οποίο σχεδιάστηκε για να διασφαλίσει ότι το ρολόι δεν θα επηρεάζεται από τις μεταβολές της θερμοκρασίας.

Συνήθως, η ράβδος του εκκρεμούς διαστέλλεται και συστέλλεται ανάλογα με τη θερμοκρασία. Αυτό οδηγεί σε αλλαγές στη διάρκεια (ή την περιόδο) της κίνησης. Κάτι που προκαλεί ανακρίβειες στην τήρηση του χρόνου.

Το Μπιγκ Μπεν έχει άλλους τεχνολογία, καθώς διαθέτει ένα ξεχωριστό εκκρεμές το οποίο έχει κατασκευαστεί από ομόκεντρους σωλήνες από ψευδάργυρο και χάλυβα. Αυτά τα δύο μέταλλα διαστέλλονται και συστέλλονται με διαφορετικούς ρυθμούς, λόγω του τρόπου που συνδέονται, με αποτέλεσμα να υπάρχει ισορροπία στη θερμοκρασία. Πάντως, για την ακρίβεια του ρολογιού περισσότερο «ευθύνονται» οι τεχνικοί που δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη του.

Μια ομάδα τεσσάρων ατόμων, οι Westminster’s Clockmakers, αναλαμβάνουν όλη τη «βρόμικη» δουλειά.  Ξέρουν πολύ καλά ότι μια μικρή δυσλειτουργία στο ρολόι δεν θα περιοριστεί εντός του νησιού, αλλά θα έχει παγκόσμιο αντίκτυπο. Τα πάντα πρέπει να λειτουργούν στην εντέλεια από τη στιγμή μάλιστα που ο μηχανισμός του ρολογιού δεν είναι ενιαίος, αλλά αποτελείται από τρία διαφορετικά και αυτόνομα μέρη. Φυσικά, το τελικό αποτέλεσμα είναι πάντα αυτό που δείχνουν τα ρολόγια. Ητοι: η ώρα. Η ομάδα ελέγχει αν έχουν ξεφύγει κάποια δευτερόλεπτα και κάνει αμέσως τις απαραίτητες διορθώσεις.

Υπάρχουν φορές, όπως η τωρινή, που οι καθημερινές επιδιορθώσεις δεν επιτρέπουν στην μακροημέρευση του ρολογιού. Γι’ αυτό και πρέπει να τεθεί σε κατάσταση μη λειτουργίας, έτσι ώστε να τσεκαριστεί και η τελευταία λεπτομέρεια.

Το 2015 είχε διαρρεύσει μια κοινοβουλευτική έκθεση, σύμφωνα με την οποία εκθέτονταν διάφορες αιτιάσεις για την κατάσταση του ρολογιού.

Η διαδικασία αποκατάστασης θα ξεκινήσει με την κατασκευή ενός τεράστιου ικριώματος που θα περικλείει τον πύργο και θα χρειαστεί έξι μήνες για να χτιστεί. Το πρώτο που θα γίνει μόλις μπουν οι σκαλωσιές θα είναι να αφαιρεθεί το καντράν του ρολογιού που έχει διάμετρο επτά μέτρα και περιέχει 312 ευαίσθητα κομμάτια. Μέχρι τώρα έχουν διαπιστωθεί κομμάτια που έχουν υποστεί οξείδωση. Ολα αυτά θα διορθωθούν, ενώ θα υπάρξει περαιτέρω έλεγχος με ακτίνες Χ πριν τοποθετηθεί το καντράν ξανά στη θέση του.

Μακριά από τα βλέμματα του κοινού, η ομάδα των ωρολογοποιών θα ξεκινήσει τη διαδικασία της διάλυσης του μηχανισμού του ρολογιού με σκοπό να εξεταστεί επισταμένως κάθε άξονας, ρουλεμάν ή δόντι, ενώ είναι πολύ πιθανό κάποια καλώδια που υποστηρίζουν τα βάρη του ρολογιού, όπως και κάποια ελατήρια της ανάρτησης του εκκρεμούς, να αντικατασταθούν.

Η ομάδα θα εξετάσει επίσης και το τεράστιο φανάρι που βρίσκεται στην κορυφή του πύργου και είχε εγκατασταθεί έπειτα από αίτημα της βασίλισσας Βικτωρίας.

Πάντως, το μόνο που δεν πρόκειται να επιδιορθωθεί είναι μια ρωγμή που υπήρξε στο Μπιγκ Μπεν λίγο μετά τη λειτουργία του, το μακρινό 1859. Προκλήθηκε από τον εντυπωσιακό σφυρί που σημαίνει τις ώρες. Αυτή η απρόσμενη ατέλεια άλλαξε τις ιδιότητες του κουδουνιού και θεωρείται ο βασικός λόγος για τον ιδιαίτερο ήχο που παράγει. Πώς να αλλάξεις κάτι που έχει γίνει παράδοση σε μια χώρα που σέβεται τις παραδόσεις της;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News