Αργά το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου και ενώ οι πολυήμερες συνομιλίες για το κλίμα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί πριν από πολλές ώρες, τον λόγο στη Γλασκώβη πήρε ο Φρανς Τίμερμανς, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για το κλίμα. Ανησυχώντας ιδιαίτερα πως οι άυπνοι εκπρόσωποι των 197 χωρών της Σύμβασης-Πλαισίου του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή θα σκόνταφταν «στα τελευταία διακόσια μέτρα πριν τη γραμμή του τερματισμού», τους προέτρεψε αρχικά να σκεφτούν έναν άνθρωπό τους που θα ζει το 2030 και στη συνέχεια να αναλογιστούν πώς θα είναι ζωή του «εάν εμείς δεν προσηλωθούμε στον στόχο του 1.5°C εδώ σήμερα». Τελικά στη Γλασκώβη επιτεύχθηκε μια συμφωνία με αστερίσκους η οποία χαιρετίστηκε ως βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Μπορεί, οπότε, να θεωρηθεί επιτυχημένη η 26η Σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίμα;

Λαμβάνοντας υπόψη, αναφέρει ο Economist σε δημοσίευμά του, ότι «οι εκπρόσωποι των 197 χωρών μετέβησαν στην Γλασκώβη με κύρια αποστολή να λαδώσουν τα γρανάζια της Συμφωνίας του Παρισιού, η ακόμα και να τα ανασχεδιάσουν, επαρκώς διεξοδικά, ούτως ώστε να συνεχίσει να είναι δυνατός ο περιορισμός της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1.5°C  σε σχέση με τα μέσα του 19ου αιώνα», τότε, ναι, μπορεί να υποστηριχθεί ότι η COP26 αποτέλεσε μία σχετική νίκη για το κλίμα, καθώς ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου παραμένει μετά βίας μεν εφικτός δε.

Σε πρακτικό επίπεδο, εξηγεί το βρετανικό περιοδικό, με στόχο να «παραμείνει ζωντανός ο 1.5°C» πρέπει να σημειωθεί μια δραστική περαιτέρω επίσπευση των διαδικασιών που προβλέπονται στη Συμφωνία του Παρισιού και στη Γλασκώβη καθορίστηκαν τρεις τρόποι που ενδέχεται να συμβάλουν στο να συμβεί αυτό: «αλλάζοντας τα χρονοδιαγράμματα, τροποποιώντας τις χρηματοδοτικές ρυθμίσεις και προωθώντας την πολυμέρεια».

Το πρώτο μέτρο αφορά την υποχρέωση των χωρών να επικαιροποιήσουν (ανοδικά φυσικά) τις δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών άνθρακα το 2022 αντί για τα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας, το δεύτερο εστιάζεται στην εντατικοποίηση των συνομιλιών για τη χρηματοδότηση της κλιματικής μετάβασης και την αποκατάσταση των ζημιών που έχει ήδη προκαλέσει και θα συνεχίσει να προκαλεί η κλιματική αλλαγή στις φτωχότερες χώρες του πλανήτη ενώ το τρίτο επιδιώκει την ανάπτυξη δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής εκτός των πλαισίων του ΟΗΕ, μέσω των αποκαλουμένων «συμμαχιών των προθύμων», με τους πρόθυμους στην προκειμένη περίπτωση να είναι «ομάδες χωρών, επιχειρήσεων και πόλεων που ενώνουν τις δυνάμεις τους και θέτουν τους δικούς τους κλιματικούς στόχους, εστιάζοντας σε συγκεκριμένους τομείς».

Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη την συμφωνία στο σύνολό της ο Economist, αναγνωρίζει, φυσικά, πως «δύσκολα μπορεί να ειπωθεί ότι ο 1.5°C παραμένει ζωντανός. Αλλά υπάρχει ακόμα λόγος να ελπίζουμε. Η διαδικασία του ΟΗΕ δεν προσφέρει πολλά αλλά προσφέρει ορισμένα πράγματα – και οι πολυμερείς συμφωνίες που συνάπτονται γύρω του μπορούν να προσφέρουν περισσότερα».

Οσον αφορά ειδικά τον στόχο του 1.5°C, παρότι η ανθρωπότητα δεν βρίσκεται πιο κοντά στην επίτευξή του από όσο ήταν πριν από δύο εβδομάδες, ο Economist θεωρεί πως ορθώς αναδείχθηκε τόσο πολύ. «Οπως επισήμανε ένας εκπρόσωπος, αυτό που κατοχυρώνει η Συμφωνία του του Παρισιού δεν είναι τόσο ο στόχος αυτός καθαυτός αλλά οι προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν με στόχο την επίτευξή του. Και κάθε δέκατο ενός βαθμού Κελσίου που αφαιρείται από τις προβλέψεις για τη θερμοκρασία στο μέλλον, μπορεί να ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών. Υπό αυτήν την έννοια ο στόχος του 1.5°C παραμένει ζωντανός».

Το ότι ολοκληρώθηκε με μερική επιτυχία η COP26 της Γλασκώβης υποστηρίζει και η Σόμινι Σενγκούπτα, δημοσιογράφος των New York Times με ειδίκευση στην κλιματική αλλαγή, επισημαίνοντας καταρχάς πως η συμφωνία «καλεί τις χώρες να επιστρέψουν την επόμενη χρονιά με υψηλότερους στόχους για τον περιορισμό των εκπομπών και υπόσχεται διπλασιασμό των πόρων που διατίθενται στις χώρες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της υπερθέρμανσης του πλανήτη». Εξίσου σημαντικό είναι  το ότι «για πρώτη φορά σε εδώ και 25 χρόνια διεθνών συνομιλιών για το κλίμα» αναφέρεται ξεκάθαρα πως η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής είναι τα ορυκτά καύσιμα.

Αυτό, ωστόσο, δεν αλλάζει το γεγονός πως ακόμη και εάν οι χώρες τηρήσουν τις τρέχουσες δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, εξακολουθεί να παραμένει ανησυχητικά πιθανό το ενδεχόμενο έως το 2100 ο πλανήτης να είναι θερμότερος κατά 2,4 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και «αυτό απέχει πολύ από τον στόχο του 1.5°C. Και θέτει τη βάση για δριμύτερες καταιγίδες, πυρκαγιές, ξηρασίες, για αύξηση της στάθμης της θάλασσας καθώς και για την κοινωνική και οικονομική αναταραχή που θα μπορούσε να συνοδεύσει μια κλιματική κρίση που ολοένα διευρύνεται».

Οι δεσμεύσεις που έχουν ληφθεί διατηρούν τον στόχο του 1.5°C ζωντανό «αλλά ο σφυγμός του είναι αδύνατος», ανέφερε από την πλευρά του ο Αλόκ Σάρμα, ο βρετανός πρόεδρος της συνόδου «και θα επιβιώσει μόνον εάν τηρήσουμε τις υποσχέσεις μας, εάν μετατρέψουμε άμεσα τις δεσμεύσεις μας σε δράση».

Ιδιαίτερη ανησυχία, ωστόσο, προκαλεί το γεγονός ότι το κατά πόσο θα τηρηθούν οι εν λόγω υποσχέσεις/δεσμεύσεις, ούτως ώστε να αποτραπεί μια καταστροφική άνοδος της θερμοκρασίας, εξαρτάται από μία «χούφτα πολιτικούς ανά τον κόσμο – σε πρωτεύουσες όπως η Ουάσιγκτον , το Πεκίνο και το Νέο Δελχί» που καλούνται να αντιμετωπίσουν «έναν περίπλοκο συνδυασμό πιέσεων», υπογραμμίζει η Σενγκούπτα. Αναφέρεται η αμερικανίδα δημοσιογράφος στα βιομηχανικά συμφέροντα, στα αιτήματα των αναπτυσσόμενων χωρών για χρήματα με στόχο την απομάκρυνσή τους από τα ορυκτά καύσιμα και στις εκκλήσεις ολοένα περισσότερων πολιτών για πιο άμεσο περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και απόδοση κλιματικής δικαιοσύνης.

Ο Τζο Μπάιντεν, για παράδειγμα, ο οποίος αποπειράται να προβεί σε μία πρωτοφανούς κλίμακας νομοθετική προσπάθεια με στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, καλείται να ξεπεράσει την πεισματική αντίσταση όχι μόνον των Ρεπουμπλικάνων, αλλά και Δημοκρατικών γερουσιαστών με μεγάλη επιρροή.

Οσον αφορά την κατάσταση στον υπόλοιπο κόσμο, «στην Κίνα, θα μπορέσει ή θα θελήσει ο Σι Τζινπίνγκ να αναγκάσει τους επαρχιακούς ηγέτες να περιορίσουν τη χρήση άνθρακα που τροφοδότησε την οικονομική άνοδο της Κίνας; Μπορεί ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, οι εκπρόσωποι του οποίου αποδυνάμωσαν το τελικό κείμενο της συμφωνίας όσον αφορά το κάρβουνο, να τηρήσει τη δέσμευσή του για πενταπλασιασμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030; Θα τηρήσει η Βραζιλία τη δέσμευσή της περί σύμπραξης με άλλες χώρες για την ανάσχεση της αποψίλωσης των δασών του Αμαζονίου;», διερωτάται η δημοσιογράφος των New York Times.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News