Πώς έφτασε ο Οσάμα μπιν Λάντεν, ο ιθύνων νους πίσω από την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, να μισήσει τη Δύση; Η απάντηση φαίνεται πως βρίσκεται σε μια επίσκεψή του στο σπίτι που γεννήθηκε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ στην κομητεία του Γουόργουαϊκσάιρ. Και προκύπτει από το ημερολόγιο που φαίνεται πως κρατούσε ο ιδρυτής της Αλ Κάιντα.

Το ημερολόγιο βρισκόταν στα χέρια της CIA, η οποία αποφάσισε να αποχαρακτηρίσει 470 χιλιάδες έγγραφα. Τα περισσότερα από αυτά, γράφει ο Guardian, είχαν κατασχεθεί κατά την επιχείρηση των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων στο Πακιστάν στις 2 Μαΐου του 2011 όταν και ο Μπιν Λάντεν έπεσε νεκρός από τα πυρά τους.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο ο Μπιν Λάντεν είχε μείνει δέκα εβδομάδες για να σπουδάσει. Και περιγράφει με αυτά τα λόγια εκείνη την επαφή του με την δυτική κουλτούρα: «Μου έδωσαν την εντύπωση ότι είναι άνθρωποι χωρίς αρχές αν και το νεαρό της ηλικίας μου δεν μου επέτρεψε να σχηματίσω συγκεκριμένη άποψη για τη ζωή εκεί. Κάθε εβδομάδα πηγαίναμε να επισκεφτούμε το σπίτι του Σαίξπηρ. Δεν μου έκανε καμία εντύπωση. Με έκανε όμως να δω τις διαφορές ανάμεσα στη δική τους κοινωνία και τη δική μας, εκτός από το να αντιληφθώ τη διαφθορά στα ήθη τους».

Κάποια από τα κείμενα του ημερολογίου έχουν γραφτεί από τον Χαλίντ μπιν Λάντεν, ένας από τους γιους του Οσάμα, ο οποίος έχασε επίσης τη ζωή του κατά την επιχείρηση των Navy Seals το 2011. Συνολικά πρόκειται για 228 σελίδες, στις οποίες «καταγράφονται προσωπικές σκέψεις αλλά και σκέψεις για τη δραστηριότητα της Αλ Κάιντα».

Φωτό: Μα είναι δυνατόν να ξεκίνησαν τα πάντα από ‘κει; Πηγή: Creative Protagon

Είναι μάλλον ένα από τα λίγα ερωτήματα σχετικά με την κληρονομιά της Οκτωβριανής Επανάστασης που μένουν αναπάντητα κι ενώ συμπληρώνονται εκατό χρόνια από το ξέσπασμά της. Και δεν είναι ένα σκέτο «Τι να κάνουμε;», το ερώτημα που είχε διατυπώσει ο Λένιν. Αλλά «τι να κάνουμε με τον ίδιο τον Λένιν», ο οποίος παραμένει στο μαυσωλείο του εδώ και 93 χρόνια βαλσαμωμένος και άθαφτος.

Αναπαυμένη μέσα σε μια κρυστάλλινη θήκη και σε βάθος δυο μέτρων στο μαυσωλείο που βρίσκεται στην Κόκκινη Πλατεία, γράφει η Corriere della Sera, η σορός του Βλαντίριρ Ιλιτς ενσαρκώνει όλες τις αντιφάσεις της μετασοβιετικής Ρωσίας. Και αυτή που άναψε το φιτίλι είναι ένα χαρακτηριστικό της δείγμα: η Ξένια Σόμπτσακ, αστέρι της ριάλιτι τηλεόρασης, μπλόγκερ και τώρα υποψήφια στις προεδρικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον ερχόμενο Μάρτιο. «Εάν εκλεγώ – δήλωσε σε τηλεοπτική της συνέντευξη – θα δώσω εντολή να αφαιρεθεί η μούμια του Λένιν από το μαυσωλείο και να θαφτεί».

Η Ξένια όμως δεν είναι η πρώτη που θέτει το ζήτημα. Από μια περισσότερο ή λιγότερο σύμπτωση της τύχης, ήταν ο ίδιος της ο πατέρας την εποχή της Περεστρόικα που είχε ζητήσει να γίνει το ίδιο. Ο Ανατόλι Αλεξάντροβιτς Σόμπτσακ ήταν τότε δήμαρχος της Αγίας Πετρούπολης και γνώστης, κατά δήλωσή του, των τελευταίων επιθυμιών του Λένιν – μία από αυτές ήταν να ταφεί.

Ηταν πάντως η θέση της Ξένιας που έκανε τη συζήτηση να ανάψει και πάλι. Σε σημείο που πήρε θέση και ο ηγέτης της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ, ο οποίος κάλεσε τον Βλαντίμιρ Πούτιν να πράξει τα δέοντα: «Είναι λάθος, είπε, να υπάρχει στην καρδιά της Ρωσίας, την Κόκκινη Πλατεία, μια σαρκοφάγος με ένα πτώμα». Από την πλευρά του, ο επικεφαλής του Συμβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μιχαήλ Φιοντότοβ πρότεινε την μετατροπή του μαυσωλείου σε μουσείο όπου θα εκτίθεται η απαράμιλλη τέχνη των Ρώσων στο βαλσάμωμα. Η πρόεδρος του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Βαλεντίνα Ματβιένκο, πάλι, ζητάει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος με ερώτημα την τύχη της μούμιας.

Ποιος απορρίπτει οποιαδήποτε συζήτηση; Ποιος άλλος, ο κομουνιστής ηγέτης Γκενάντι Τζουκάνοφ που θεωρεί «απαράδεκτο» το γεγονός ότι το θέμα άνοιξε στην εκατοστή επέτειο της επανάστασης. Ο Τζουκάνοφ λέει ακόμη ότι ο Πούτιν του έχει πει πως, όσο είναι πρόεδρος ο ίδιος, ο Λένιν δεν θα κουνηθεί από τη θέση του. Δημοσίως πάντως, ο ισχυρός άνδρας της Ρωσίας δεν έχει τοποθετηθεί. Αλλά, αν από τη μία πλευρά υποβαθμίζει τα εκατό χρόνια της επανάστασης, από την άλλη είναι αυτός που έχει δηλώσει ότι «η κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης ήταν η πιο μεγάλη γεωπολιτική καταστροφή του 20^ου αιώνα».

Φωτό: Το Μαυσωλείο του Λένιν στην Κόκκινη Πλατεία. Τα εισιτήριά του τα κόβει πάντως. Πηγή: Shutterstock

Μάλλον δεν μας τιμά και πολύ. Είναι γεγονός πάντως ότι οι σύγχρονες κοινωνίες του Homo Sapiens, οργανωμένες σε κράτη, δεν είναι λιγότερο βίαιες από τις αρχαίες κοινότητες των κυνηγών – συλλεκτών ή από τις σημερινές «άγριες φυλές».  Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει στην επιθεώρηση Current Anthropology μια ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο της Φλόριντα αμφισβητώντας στην ουσία τη θέση που είχε διατυπώσει πριν από μερικά χρόνια ο Στίβεν Πίνκερ, καθηγητής Γνωστικής Ψυχολογίας στο Χάρβαρντ.  Σύμφωνα με το δικό του συμπέρασμα, η ανθρωπότητα κατευθυνόταν πλέον σε μια προοδευτική κατεύθυνση σταθερότητας και ειρήνης. Εχοντας αφήσει πίσω μας τον καιρό του πολέμου, «μπαίναμε στην πιο ασφαλή εποχή που είχαμε ζήσει ποτέ».

Οι ερευνητές της Φλόριντα, πάλι, συνέκριναν τα δημογραφικά δεδομένα των θανάτων από συγκρούσεις έντεκα κοινοτήτων χιμπατζήδων, 24 ομάδων ανθρώπων μη οργανωμένων σε κράτη, 19 εθνών που συμμετείχαν στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και 22 που συμμετείχαν στον δεύτερο. Οι χιμπατζήδες συμπεριελήφθησαν στη μελέτη διότι, όπως και ο άνθρωπος, επιτίθενται και σκοτώνουν άλλα άτομα επειδή ανήκουν σε άλλες ομάδες – με άλλα λόγια κάνουν πόλεμο. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι μη οργανωμένες μικρές κοινότητες – ή «μη πολιτισμένες» – «δεν είναι και δεν ήταν πιο βίαιες, παρά μονάχα περισσότερο τρωτές».

Με την αύξηση του πληθυσμού και την πρόοδο της τεχνολογίας, άλλαξε ο τρόπος που βλάπτουν τα όπλα: «Μειώθηκαν οι συγκρούσεις σώμα με σώμα και αυξήθηκαν οι επιθέσεις εξ αποστάσεως και σε ευρεία κλίμακα» λένε οι ερευνητές. Σημειώνουν ακόμη ότι οι προβιομηχανικοί πόλεμοι εμφανίζονται πιο βίαιοι επειδή αποδεκατίζονταν ολόκληρα τμήματα μιας ομάδας. Αυτό σημαίνει ότι αισθανόμαστε  πιο σίγουροι μόνο επειδή οι θάνατοι ανά σύγκρουση «μοιράστηκαν» σε έναν μεγάλο αριθμό Homo Sapiens. Αλλά το τέλος της βίας κάθε άλλο παρά έχει έρθει.

Φωτό: Τι έχει αλλάξει; Μόνο το είδος του όπλου. Πηγή: Shutterstock

Τριγυρνάει στις γειτονιές του Μιλάνου λοξοκοιτάζοντας πίσω από τις μισόκλειστες πόρτες των «παλάτσι». Κι αν πετύχει κανένα «απαλλοτριωμένο» ποδήλατο, από εκείνα που διαθέτει ο δήμος για τις μετακινήσεις των δημοτών, αναζητά τους ενόχους – εκείνους που στέρησαν από τους άλλους το δικαίωμα να το χρησιμοποιούν. Κάνει ερωτήσεις κολλώντας στο θυροτηλέφωνο μέχρι να ξεσκεπάσει τον «κλέφτη». Αλλά αυτό που κάνει όταν τον βρίσκει, είναι να προσπαθήσει να καταλάβει τι είναι αυτό που τον έσπρωξε να ιδιοποιηθεί ένα δημόσιο αγαθό. Κι έπειτα, κάθεται στον υπολογιστή και γράφει.

«Από την περιφέρεια έως το κέντρο, από τις εργατικές πολυκατοικίες έως τα συγκροτήματα μεζονετών που μένουν μόνο δικηγόροι, το πρόβλημα είναι το ίδιο. Είμαστε όλοι άρπαγες» λέει στην Corriere della Sera. Ο Σέρτζιο Μπάσο, κινηματογραφικός και θεατρικός σκηνοθέτης, απελευθερώνει τα ποδήλατα από την ομηρία των απαγωγέων τους και μετατρέπει τις συναντήσεις του σε αφηγήσεις. Το εργαλείο της αναζήτησης είναι μια εφαρμογή που με τη βοήθεια του GPS υποδεικνύει που βρίσκονται τα χαμένα ποδήλατα.

Αναζητώντας ο ίδιος στην αρχή ένα ποδήλατο για τις μετακινήσεις του, νόμιζε ότι η εφαρμογή είχε κάποιο πρόβλημα δείχνοντας ότι τα ποδήλατα βρίσκονται στο εσωτερικό των κατοικιών. Αλλά τα βρήκε παρατημένα σε δέντρα, άλλα δεμένα με λουκέτα, κάποια ακόμη και πεταμένα στα υδάτινα κανάλια της πόλης. Και οι ένοχοι πώς αντιδρούν; «Με κοιτάνε σαν μαρμαρωμένοι. Κανένας δεν γίνεται επιθετικός. Κάποιος το είχε πάρει για να το προστατεύσει, “καλύτερα στα δικά μου χέρια παρά πεταμένο στο κανάλι” μου είχε πει, ένας άλλος δεν είχε χρήματα για να αγοράσει δικό του, μου θύμισε τον αφισοκολλητή στην ταινία “Κλέφτης ποδηλάτων”».

Φωτό: Κι εκείνος έψαχνε το δικό του για να ζήσει. Μέχρι που έκλεψε. Πηγή: youtube.com