Κάτι ελπιδοφόρο –πρωτίστως για τους Αφγανούς, αλλά και για τις χώρες υποδοχής προσφύγων– συμβαίνει τώρα στην Καμπούλ, αν κρίνει κανείς από τις ανταποκρίσεις των διεθνών Μέσων: οι Ταλιμπάν τσακώνονται μεταξύ τους, λίγα εικοσιτετράωρα μετά τον σχηματισμό της κυβέρνησής τους. Προς το παρόν κανείς δεν γνωρίζει επακριβώς αν εκκαθαρίζονται μόνο προσωπικοί λογαριασμοί μέσα στη σέχτα των ισλαμιστών ή αν ξεκινάει εμφύλιος πόλεμος ικανός να ανατρέψει την εξουσία τους και να απελευθερώσει τη χώρα από τους… απελευθερωτές της.

Ο μουλάς Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ (ιστορικό στέλεχος των Ταλιμπάν και επικεφαλής τους στις διαπραγματεύσεις που έγιναν στην Ντόχα για την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων και την παράδοση της Καμπούλ) μάλωσε με τον Χαλίλ Ραχμάν Χακάνι, φρεσκότατο υπουργό των Ταλιμπάν και φύλαρχο της φυλής Χακάνι. Οι δύο αφγανοί ισλαμιστές αντάλλαξαν βαριές κουβέντες ύστερα από επεισόδιο που σημειώθηκε μεταξύ οπαδών τους μέσα στο προεδρικό μέγαρο της Καμπούλ.

Δεν θέλει και μεγάλη φαντασία να αντιληφθεί κανείς ότι ο καβγάς έγινε για την εξουσία: ποιος έκανε παλικαριές στον αγώνα εναντίον των Αμερικανών, ποιος εξασφάλισε τη νίκη κατά των «απίστων», ποιος πήρε τα πολλά και ποιος ρίχτηκε στο μοίρασμα της λείας, ποιος έγινε υπουργός και ποιος δεν έγινε. Το ζήτημα είναι αν οι διαφορές αυτού του τύπου περιορίζονται σε μερικά πρόσωπα ή επεκτείνονται σε ολόκληρες φυλές.

Φυσικά, οι Ταλιμπάν διέψευσαν ότι συνέβησαν τα παραπάνω, αλλά η ιστορία ξέσπασε από τη στιγμή που ο Μπαραντάρ εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από το προσκήνιο την περασμένη εβδομάδα (και μάλλον μετέβη στην Κανταχάρ). Αργά τη νύχτα της Τετάρτης εμφανίστηκε σε μια βιντεοσκοπημένη συνέντευξη, στην οποία διέψευσε τις αναφορές ότι τραυματίστηκε σε συγκρούσεις με μια αντίπαλη φατρία. «Όχι, δεν είναι αλήθεια. Είμαι καλά και υγιής», είπε ο Μπαραντάρ, ο οποίος εμφανιζόταν να κάθεται σε έναν καναπέ δίπλα στον άνθρωπο που του πήρε τη συνέντευξη, κρατώντας ένα μικρόφωνο της κρατικής τηλεόρασης RTA. Φαινόταν σαν να διαβάζει από ένα χαρτί…

Ο παλαίμαχος Ταλιμπάν κατέλαβε τη θέση τού αντιπροέδρου στο νέο κυβερνητικό σχήμα και φέρεται δυσαρεστημένος όχι μόνο με την εύσχημη πολιτική αποστρατεία του, αλλά και με τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης. Πιστεύει πάντως –και σε αντίθεση με άλλους Ταλιμπάν, φυλάρχους και μη– ότι το όποιο μέλλον της σέχτας στο Αφγανιστάν περνάει αναγκαστικά μέσα από τη διπλωματία. Στις ιστορικές επιτυχίες του ανδρός περιλαμβάνεται η απευθείας τηλεφωνική επικοινωνία του με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Από την άλλη πλευρά, οι αντίπαλοι του Μπαραντάρ, οι Χακάνι, χαρακτηρίζονται από τους Αμερικανούς «τρομοκρατική οργάνωση».

Το Πακιστάν φύτεψε υπουργούς

Η Corriere della Sera έγραψε ότι υπάρχουν Αφγανοί που ορκίζονται ότι στο προεδρικό μέγαρο έπεσαν πυροβολισμοί, μάλιστα λένε ότι οι ριπές από τα Καλάσνικοφ τραυμάτισαν τον μουλά. Και πως για αυτό πήγε στην Κανταχάρ, για να γιατρευτεί.

Περισσότερο μυστήριο ρίχνει στην υπόθεση η «παρατεταμένη σιωπή» του αρχηγού των Ταλιμπάν, του Χιμπατουλάχ Ακουντζάντα. Οι Χακάνι, συνεπώς, μπερδεύονται στην υπόθεση του τραυματισμού του Μπαραντάρ. Μάλιστα υπάρχουν φήμες ότι ο μουλάς τελεί πλέον υπό την προστασία του Πακιστάν. Και σε αυτό το σημείο ο κόμπος φτάνει στο χτένι: για το ιταλικό Μέσο, ο αρχικατάσκοπος του Πακιστάν στρατηγός Φαΐζ Χαμίντ, που πήγε στην Καμπούλ στις 5 Σεπτεμβρίου, επέβαλε στους Ταλιμπάν τους υπουργούς της αρεσκείας του.

Φίμωτρο στους διαλλακτικούς

Οι Αφγανοί ενοχλήθηκαν από την ωμή πακιστανική επέμβαση που υπουργοποίησε φυλάρχους των Χακάνι και απομόνωσε τον μουλά. Φυσικά, και από την υποχωρητικότητα των Ταλιμπάν. Το πολιτικό μήνυμα που μπορεί να εξαχθεί είναι ότι οι συγκαταβατικότεροι από όλους τους Ταλιμπάν, όσοι θεωρητικώς είναι σε θέση να συνομιλούν με τη Δύση, να παζαρεύουν και να συμβιβάζονται, αυτοί πρέπει πάση θυσία να φιμωθούν.

Από την πικρία των Αφγανών εξαιτίας της πακιστανικής ανάμειξης θίγονται και σχέσεις μεταξύ φυλών και εθνοτικών ομάδων εντός και εκτός Αφγανιστάν, οι οποίες έχουν χρονικό βάθος δεκάδων αιώνων.

Μετά τις ρεβεράντζες της ηγεσίας των Ταλιμπάν προ του πακιστανού πράκτορα άλλες φυλές διαδήλωσαν στους δρόμους του Αφγανιστάν εναντίον των ξένων επεμβάσεων: αυτές ήταν οι Χαζάροι και οι Τατζίκοι. Η κυρίαρχη στους κόλπους των Ταλιμπάν φυλή Παστούν προσπάθησε να συμμαζέψει τα πράγματα και να κατευνάσει τα οξυμένα λόγω της μεγάλης εθνικής ταπείνωσης πνεύματα.

Θα καταρρεύσουν αμέσως;

Η Corriere επισήμανε ότι η ενδοκινηματική σύγκρουση θα καταστρέψει τους Ταλιμπάν, αφού θα ενισχύσει τις εναντίον τους ισχυροποιούμενες τάσεις. Οι φυλές που δεν έχουν καλές σχέσεις με τους Παστούν (και με τους Χακάνι) θα συνειδητοποιήσουν λίαν συντόμως ότι η ηγεσία της χώρας όχι μόνο δεν είναι ομοιογενής, αλλά σπαράσσεται από αγεφύρωτες αντιθέσεις. Τότε αυτές οι φυλές θα κινηθούν, και οι Ταλιμπάν θα καταρρεύσουν. Το στρατιωτικό σκέλος των επιχειρήσεων που ασφαλώς θα απαιτηθούν, παρατήρησαν οι Ιταλοί, δεν είναι το πιο δύσκολο στην όλη υπόθεση.

Αυτό ακούγεται πολύ παράδοξο, αν υπολογίσει κανείς την αντοχή των Ταλιμπάν στις κακουχίες και στον πολυετή πόλεμο – οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται συνεχώς με το δάχτυλο στην σκανδάλη από την εισβολή των Σοβιετικών μέχρι σήμερα. Οι Ιταλοί εξηγούνται: «Υπάρχουν επαρχίες τις οποίες, επί της ουσίας, δεν ελέγχουν οι Ταλιμπάν. Εκεί κουμάντο κάνουν καμιά εκατοσταριά δικοί τους ένοπλοι, ή και λιγότεροι, ενώ ο πληθυσμός είναι 300 χιλιάδες. Χρειάζονται τη λαϊκή συναίνεση ώστε να επιβιώσουν. Χωρίς αυτή, θα καταρρεύσουν. Συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για έναν καινούργιο εμφύλιο πόλεμο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News