Οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της ΕΕ κατέληξαν τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής σε συμφωνία για το κείμενο συμπερασμάτων σε ό,τι αφορά στην Τουρκία και την Ανατολική Μεσόγειο. Ήταν μια συμφωνία που από την Αθήνα περιγράφεται ως «ακόμη ένα βήμα» ώστε ο Ταγίπ Ερντογάν να αναγκαστεί να αλλάξει συμπεριφορά –αποφασίστηκαν κάποιες κυρώσεις κατά προσώπων και οντοτήτων– αλλά σίγουρα απέχει από τους μαξιμαλιστικούς στόχους που είχε θέσει η ελληνική κυβέρνηση (εμπάργκο όπλων κλπ).

Σε κάθε περίπτωση το ασφυκτικό πλαίσιο για την Αγκυρα παραμένει, όμως πολλά θα επανεξεταστούν και θα κριθούν τον Μάρτιο, όταν εξάλλου θα έχει αλλάξει και η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στον Ερντογάν με την ανάληψη της εξουσίας στον Λευκό Οίκο από τον Τζο Μπάιντεν.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο αμερικανικός παράγοντας αναφέρεται στο κείμενο των συμπερασμάτων: στην παράγραφο 33 αναφέρεται ότι η ΕΕ θα επιδιώξει «να συντονιστεί» με τις ΗΠΑ για τα ζητήματα της Τουρκίας και της Ανατολικής Μεσογείου. Ουσιαστικά οι 27 αποφάσιαν να… περιμένουν τον Μπάιντεν για να δουν τι θα κάνουν με τον Ερντογάν.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε περίπου στις 3 π.μ. της Παρασκευής στην απόφαση. Λέγεται ότι σκοπίμως η Ανγκελα Μέρκελ «έσπρωξε» τη συζήτηση για την Τουρκία αργά μέσα στη νύχτα, ώστε η συμφωνία να κλείσει χωρίς εντάσεις και κάπως συνοπτικά –αυτό είπε ο βουλευτής της ΝΔ και καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο, μιλώντας το πρωί της Παρασκευής στον ΑΝΤ1. Είναι δε σαφές ότι τόσο η Γερμανία όσο και η Βουλγαρία (!) δήλωσαν ξεκάθαρα την άρνησή τους στην επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας (και ως προς αυτό δεν εξέφρασαν αντίρρηση χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Μάλτα). Από την άλλη η Γαλλία και η Αυστρία δεν πίεσαν όσο θα ανέμενε κανείς.

Ετσι, το κείμενο των συμπερασμάτων ήταν πιο ήπιο από αυτό που είχε κυκλοφορήσει ως προσχέδιο πριν τη Σύνοδο (εδώ).

Σύμφωνα με αυτό, η ΕΕ αποφάσισε να προχωρήσει σε «επιπλέον καταχωρήσεις», με βάση την απόφαση της 11ης Νοεμβρίου 2019, που αφορούν περιοριστικά μέτρα για τις παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με το κείμενο των συμπερασμάτων. Αυτό σημαίνει ότι πιθανόν να γίνεται να επιβληθούν κυρώσεις και κατά εταιρειών –αυτό ίσως να πλήξει τον Ερντογάν που είναι διαπλεκόμενος με επιχειρηματικά συμφέροντα.

Οι «27» κάλεσαν «τον Ύπατο Εκπρόσωπο (Ζοζέπ Μπορέλ) και την (Ευρωπαϊκή) Επιτροπή να καταθέσουν έκθεση αναφορικά με την πολιτική, οικονομική και εμπορική σχέση της ΕΕ και της Τουρκίας και αναφορικά με μέσα και επιλογές για το πώς θα προχωρήσει, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της παραπάνω απόφασης για να μελετηθεί το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου του 2021», ενώ παράλληλα είπαν ότι «καταδικάζουν τα μονομερή βήματα της Τουρκίας στα Βαρώσια και καλεί να υπάρξει πλήρης σεβασμός των Αποφάσεων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών».

Ζήτησαν ακόμη από τον Ύπατο Εκπρόσωπο Ζοζέπ Μπορέλ να προχωρήσει ως προς την πρόταση για την πολυμερή Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο. Εδώ έχει ενδιαφέρον: πώς θα γίνει μια πολυμερής διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο όταν ο Ερντογάν δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και όταν ο υπόλοιπος κόσμος δεν αναγνωρίζει το ψευδοκράτος του Τατάρ στην κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο;

Σύμφωνα με το κείμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταγράφει την αποχώρηση του πλοίου Oruc Reis και επιμένει στη συνέχιση της αποκλιμάκωσης για την επανέναρξη και την ομαλή συνέχιση των απευθείας διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας».

Τονίζεται ταυτόχρονα ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ για την ανάπτυξη συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Η προσφορά θετικής ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας παραμένει στο τραπέζι, με προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα δείξει ετοιμότητα να προωθήσει γνήσια συνεργασία με την Ένωση και τα κράτη μέλη και να επιλύσει διαφορές μέσα από τον διάλογο και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

Αυτή η «ατζέντα θα μπορούσε να εκταθεί στα πεδία της οικονομίας, του εμπορίου, επαφές ατόμων, υψηλού επιπέδου διάλογο και συνεχή συνεργασία στα θέματα της μετανάστευσης». Ταυτόχρονα, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία που έχει να διατηρηθούν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Η ΕΕ είναι επίσης έτοιμη να συνεχίσει να χορηγεί οικονομική βοήθεια στους Σύρους πρόσφυγες και τις κοινότητες που φιλοξενούνται στην Τουρκία» και «η συνεργασία» με την κυβέρνηση στην Άγκυρα «για την υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς τα κράτη-μέλη» και «τη μάχη εναντίον των δικτύων διακινητών μεταναστών».

Κυβέρνηση: «Ισχυρή προειδοποίηση»

«Η Ευρώπη κάνει ένα βήμα τη φορά. Αυτό έκανε και σε αυτό το Συμβούλιο. Ακόμα ένα βήμα που αποτελεί ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία ν’ αλλάξει συμπεριφορά», τόνισαν κυβερνητικές πηγές σχολιάζοντας τη συμφωνία των ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για το κείμενο των συμπερασμάτων σχετικά με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Όπως επεσήμαναν οι ίδιες πηγές, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και των οντοτήτων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».

»Ταυτόχρονα, δίνει εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν, το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2021, έκθεση για ολόκληρο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών (αξιολόγηση Τελωνειακής Ένωσης). Στην έκθεση θα περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας».

Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, «η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας και επιθετικότητας απέναντι στην ΕΕ και στα κράτη-μέλη της, ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, υπήρξε απόλυτη και σαφής. Η Τουρκία καλείται να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης μετά την αποχώρηση του Oruç Reis, προκειμένου να καταστεί εφικτή η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Ταυτόχρονα στο κείμενο των συμπερασμάτων εντάσσεται ως προϋπόθεση για τη συνέχισή τους η αποχή από παράνομες δραστηριότητες – όρο που έχει θέσει η Ελλάδα σε κάθε σχετική συζήτηση».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News