Ακούγεται σαν σενάριο για ταινία: αδίστακτοι κατάσκοποι της Στάζι περνούσαν τις ημέρες τους ανακρίνοντας τους εχθρούς του καθεστώτος και τα βράδια έγραφαν ποιήματα.

Μόνο που είναι αληθινό και περιγράφεται στο καινούργιο βιβλίο του Βρετανού Φίλιπ Ολτερμαν, γεννημένου στη Γερμανία συγγραφέα και ανταποκριτή του Guardian στο Βερολίνο, που κυκλοφόρησε στη Βρετανία με τίτλο «The Stasi Poetry Circle» (Ο κύκλος των ποιητών της Στάζι).

Πρόκειται για ένα αφήγημα για την ιστορία μίας ομάδας διανοούμενων μυστικών πρακτόρων της Ανατολικής Γερμανίας, που ήταν και ποιητές. Η ομάδα υπήρξε στα αλήθεια και ο συγγραφέας την παρουσιάζει με μπόλικη δόση χιούμορ, όπως γράφουν οι Times.

Στην Ανατολική Γερμανία, η λογοτεχνία κατείχε περίοπτη θέση σε όλους τους χώρους εργασίας. Σε ένα εργοστάσιο με 5.000 εργάτες, η βιβλιοθήκη έπρεπε να είχε στα ράφια της 18.000 βιβλία. Ετσι και η Στάζι, είχε τη δική της λογοτεχνική ομάδα, η οποία μάλιστα, μετατράπηκε σε προπαγανδιστικό όπλο υπέρ του καθεστώτος.

Ενώ η τέχνη της Δύσης εκθείαζε την ελευθερία και την ατομικότητα, οι ποιητές της Στάζι έγραφαν ποιήματα για να τονώσουν την ενότητα του ανατολικογερμανικού λαού.

Η ποιότητα δεν ήταν βέβαια πάντα επιπέδου… Σαίξπηρ, αλλά δεν έπαυε να προωθεί τα ιδανικά του καθεστώτος. Π.χ. το τετράστιχο, «Ακριβής έρευνα/ μέσω σωστά καταχωρημένου υλικού./ Πληροφορίες/ στους συντρόφους», δεν το λες κι Ελύτη, αλλά τη δουλειά του προφανώς την έκανε, κατά τους συντρόφους.

Υπήρξαν κι άλλοι βέβαια, πιο ρομαντικοί αλλά επικίνδυνα παρορμητικοί, στην ποίησή τους: «Σε θέλω/να γίνεις δική μου/ μόνο δική μου/και ελπίζω ποτέ/να μην εθνικοποιηθείς», έγραψε ένας από τους μυστικούς πράκτορες στον έρωτά του, με τον κίνδυνο να τιμωρηθεί για ανταρσία…

Πάντως, λόγω του χιούμορ του, «Ο κύκλος των ποιητών της Στάζι» θυμίζει περισσότερο τον «Θάνατο του Στάλιν» παρά τις «Ζωές των Αλλων».

Στο βιβλίο του, ο Ολτερμαν παρουσιάζει τον αρχηγό της ομάδας, Ούβε Μπέργκερ, ως έναν ιδιαίτερα «γελοίο» τύπο, σημειώνουν οι Times, ο οποίος απέδιδε σε συνωμοσία εναντίον του κάθε κακή κριτική για τα ποιήματά του από τους ανωτέρους του.

Ενα πρόσωπο που συναντάται τόσο στο βιβλίο όσο και στις «Ζωές των Αλλων», την πολυβραβευμένη γερμανική ταινία για τη Στάζι, είναι ο Αλεξάντερ Ρούικα, ένα πρώην μέλος της ομάδας των μυστικών ποιητών, που αρχικά θεωρείτο μεγάλο ταλέντο, αλλά αργότερα, έχασε την πίστη του στο καθεστώς. Ο Ρούικα αποκάλυψε στον συγγραφέα πως του είχαν αναθέσει να κατασκοπεύσει έναν αληθινό ποιητή, τον Γκερτ Νόιμαν, αλλά για να τον προστατέψει από τα νύχια της Στάζι, παρέλειψε να συμπεριλάβει στην αναφορά του πληροφορίες που δεν άρεσαν στους ανωτέρους του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News