Το λαχταριστό μαστιχωτό τυρί της Κύπρου, που έχει την ιδιότητα να ψήνεται χωρίς να λιώνει, έχει αποκτήσει εδώ και καιρό πολλούς οπαδούς σε όλο τον κόσμο. Είναι μια από τις αγαπημένες λιχουδιές στα μπάρμπεκιου και βρίσκεται στο μενού εστιατορίων από το Λονδίνο μέχρι τη Νέα Υόρκη.

Όμως, στην Κύπρο όπου παράγεται από τον Μεσαίωνα, η πρωτοφανής δημοτικότητα που έχει αποκτήσει το χαλούμι έχει αρχίσει να προκαλεί ανησυχίες. Μάλιστα εκφράζονται φόβοι ότι σύντομα οι τοπικοί τυροκόμοι δεν θα μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στην παγκόσμια ζήτηση.

Πρόσφατα, η κυπριακή κυβέρνηση υπέγραψε ένα πρωτόκολλο που επιτρέπει την εξαγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων στην Κίνα, όπου η μεσαία τάξη έχει ήδη εκδηλώσει επιθυμία για το χαλούμι. Όμως αντί να είναι χαρούμενοι με την προοπτική μιας νέας ανερχόμενης αγοράς, οι παραγωγοί έχουν αρχίσει να ανησυχούν.

«Είναι αρκετά δύσκολη η εξυπηρέτηση της ζήτησης στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Δανία και την Αυστραλία», δήλωσε στον Guardian ο Αλέξης Πάντζιαρος που διατηρεί ένα τυροκομείο έξω από τη Λάρνακα, «Αν οι Κινέζοι το μάθουν και αυτό, θα είναι αδύνατο να ανταποκριθούμε». Και δεν είναι ο μόνος που ανησυχεί.

Καθώς η Μελβούρνη ετοιμάζεται  να φιλοξενήσει αυτό το Σαββατοκύριακο το πρώτο halloumi festival στον κόσμο και το χαλούμι εξαφανίζεται από τα ράφια των σούπερ μάρκετ σε όλη την Ευρώπη, υπάρχουν και άλλοι, τυροκόμοι αλλά επίσης διανομείς και πωλητές, που αναρωτιούνται μήπως η θεαματική επιτυχία του κυπριακού τυριού έχει ξεπεράσει τα όρια των δυνατοτήτων του.

Θεωρητικά, το χαλούμι παράγεται από αιγοπρόβειο γάλα ή ένα μείγμα αγελαδινού και αιγοπρόβειου γάλακτος σε ίσα μέρη. Στην πραγματικότητα, όμως οι κυπριακές αρχές αναγκάστηκαν να αυξήσουν το ποσοστό αγελαδινού γάλακτος από 50% σε 80% λόγω περιορισμένης προσφοράς αιγοπρόβειου. «Δεν έχουν όλοι αρκετά πρόβατα και κατσίκες για να τηρήσουμε τα πρότυπα που χρειάζονται», δήλωσε ο Ανδρέας Ανδρέου, διευθυντής του τμήματος βιομηχανίας στο Εμπορικό Επιμελητήριο της Κύπρου.

«Δεν υπάρχει αρκετό γάλα», λέει στην Ελένα Σμιθ, την απεσταλμένη του Guardian στη Λευκωσία και ο κ. Πάντζιαρος, ο οποίος αναγκάστηκε να κάνει εισαγωγή προβάτων από την Ιταλία και τη Δανία. «Το καλοκαίρι, στους 42 βαθμούς Κελσίου, τα ζώα παράγουν πολύ λίγο γάλα. Είναι πολύ δύσκολο να εγκυμονύσουν. Με τέτοια θερμοκρασία δεν θέλουν καν να φάνε!»

Το περασμένο καλοκαίρι, η είδηση σχετικά με τις ελλείψεις που παρουσιάστηκαν στα βρετανικά σούπερ μάρκετ προκάλεσε μια θύελλα σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πράγμα που υποχρέωσε έναν παραγωγό να στείλει οδικώς στη Βρετανία «προμήθειες έκτακτης ανάγκης» για να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις της ναυτιλίας.

Η Βρετανία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής χαλουμιού μετά την Κύπρο, αφού είναι ένα τυρί που λατρεύουν τόσο οι κρεατοφάγοι όσο και οι χορτοφάγοι. Μάλιστα τον Οκτώβριο, όταν η βρετανική αλυσίδα Waitrose λανσάρισε ένα βιολογικό χαλούμι, ανέφερε ότι οι πωλήσεις του τυριού αυξήθηκαν κατά 24% το 2017.

Ψητό ή τηγανητό, το ταπεινό χαλούμι από βασικό κομμάτι της κυπριακής διατροφής, όταν ταξίδεψε για πρώτη φορά στο εξωτερικό, έγινε συνοδευτικό σαλάτας. Εν τω μεταξύ όμως έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται σε πολλά διαφορετικά πιάτα από μπιφτέκια και πατάτες μέχρι σάντουιτς, λόγω της ιδιότητάς του να μην λιώνει όταν ψήνεται στα κάρβουνα. Τα McDonald’s, Nando’s και Burger King είναι μερικές μόνο από τις αλυσίδες που το έχουν προσθέσει στα μενού τους.

Ο Στέλιος Αγγελόδημος, ο οποίος είχε την ιδέα να οργανώσει το Φεστιβάλ Χαλουμιού της Μελβούρνης, προβλέπει εξάλλου ότι σύντομα κάθε εστιατόριο στην Αυστραλία θα το έχει στον κατάλογό του. «Το χαλούμι είναι ο σταρ των τυριών», δήλωσε ο πρόεδρος της κυπριακής κοινότητας στην ελληνόφωνη εφημερίδα της Μελβούρνης Νέος Κόσμος, «Είναι ένα υπέροχο τυρί, τόσο νόστιμο, και το μοναδικό που μπορείς να το βάλεις πάνω από μια φλόγα και δεν θα καεί ούτε θα λιώσει, πράγμα που το καθιστά ξεχωριστό».

Αλλά αυτή η ιδιότητά του το κάνει επίσης επικίνδυνα ελκυστικό. Οι απατεώνες αφθονούν. Στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τυροκόμοι προσπάθησαν  ήδη να παράγουν τη δική τους εκδοχή χρησιμοποιώντας μόνο αγελαδινό γάλα.

Τέτοιου είδους παραβιάσεις ανάγκασαν την κυπριακή κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί και πάλι να καταχωρίσει το χαλούμι ως προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να προσλάβει μια εταιρεία διεθνών παρατηρητών.

«Το χαλούμι είναι ένα πολύ σημαντικό εθνικό προϊόν για το νησί μας, ιστορικά, πολιτισμικά και οικονομικά», δήλωσε στην δημοσιογράφο η Νέλλη Κουλία, διευθύντρια στο υπουργείο Εμπορίου της Κύπρου. «Μπορεί να παραχθεί μόνο στην Κύπρο από εξουσιοδοτημένους παραγωγούς. Κάθε φορά που ενημερωνόμαστε από τους παρατηρητές για μια παράβαση, αναλαμβάνουμε άμεσα δράση σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία μπορεί να κυμαίνεται από επιστολές για παύση της παράνομης παραγωγής μέχρι αγωγές».

Πέρυσι, επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου δήλωσαν ότι θα βοηθήσουν τους κύπριους κτηνοτρόφους να αυξήσουν την παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος για το χαλούμι. «Όλα τα σημάδια δείχνουν ότι η φετινή σεζόν θα πάει καλά», δήλωσε ο Γιώργος Πέτρου, ένας άλλος κύπριος παραγωγός, «Όταν έρχεται ο χειμώνας, τα ζώα μας παράγουν πολύ περισσότερο γάλα. Κι εμείς θέλουμε να κάνουμε τους λάτρεις του χαλουμιού  ευτυχισμένους»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News