Μόλις κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το βιβλίο με τον πιασάρικο πλην… σιδηροδρομικό τίτλο «Leave the Gun, Take the Cannoli: The Epic Story of the Making of The Godfather» («Αφησε το όπλο, πάρε τα κανόλι, κ.λπ.») που έγραψε ο αμερικανός δημοσιογράφος Μαρκ Σιλ (Mark Seal) με σκοπό να ενημερώσει τους σινεφίλ για το παρασκήνιο της θρυλικής κινηματογραφικής τριλογίας του Φράνσις Φορντ Κόπολα «Ο Νονός». Ως γνωστόν, αυτό το κινηματογραφικό έπος βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του αμερικανού συγγραφέα Μάριο Πούτζο (Mario Puzzo).

Τα σιτσιλιάνικα και ωραιότατα γλυκά κανόλι ξεροσταλιάζουν στον τίτλο τού Σιλ, αν και δεν έχουν καμία σχέση με την υπόθεση της ανάθεσης του ρόλου στον Μπράντο, επειδή στις ΗΠΑ συμβολίζουν τον ιταλισμό περισσότερο από κάθε άλλο αντικείμενο. Ισχύει το αντίθετο, δηλαδή, από αυτό που συμβαίνει εδώ: ο ελληνικός υποτιτλισμός στα φιλμ που ακούγεται η λέξη κανόλι ορέγεται πάντα… κανελόνια.

Ο Σιλ εξηγεί πώς ο τότε 47χρονος ηθοποιός με τις πολλές ιδιοτροπίες και τους αναρίθμητους βεντετισμούς πήρε τον βαρύ ρόλο του γέρου capo di Mafia, ξεπερνώντας τον εαυτό του, την αντιπάθειά του για τους αμερικανούς μαφιόζους, αλλά και την απέχθεια που είχε η κινηματογραφική εταιρεία προς το πρόσωπό του. Χρειάστηκαν κάποια κολπάκια για να γίνει αυτό, όχι ακριβώς μαφιόζικα, ας τα πούμε κινηματογραφικά, «πέτσινα» κατά κάποιαν έννοια, απατηλά, όμως ολότελα συμβατά, αν όχι και ταιριαστά, με τη φύση του χολιγουντιανού σινεμά.

Το χτύπημα ήταν διπλό    

Πρώτον, ο Πούτζο κάθισε και έγραψε ένα υμνητικό γράμμα προς τον Μπράντο, αράδες που κολλούσαν από την πολλή κολακεία, με σκοπό να ερεθίσει τη ματαιοδοξία του – αυτό, όπως καταλαβαίνετε, δεν ήταν το δύσκολο κομμάτι του σόου, αφού και η Αλις Μάρσακ, η προσωπική γραμματέας του Μπράντο επί τριακονταετία, φρόντισε να εξάψει την εγωπάθεια του ηθοποιού αλλά και τον φθόνο που έτρεφε για κάποιους ομοτέχνους του και, υποτίθεται, ανταγωνιστές του. Δεύτερον, ο νεαρός σκηνοθέτης προσποιήθηκε ότι έπαθε κρίση επιληψίας όταν η εταιρεία τού απέκλεισε την πιθανότητα να πάρει ο τρελάρας ο Μπράντο τον ρόλο. Χαριτωμένα πράγματα, χολιγουντιανά.

Ομως, τελικά, τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους. Η εταιρεία που απαχθανόταν τον Μπράντο τον προσέλαβε, ενώ και ο Μπράντο που δεν ήθελε καν να ακούει για Μαφία κατάφερε, με τη βοήθεια του μακιγιάζ, να γίνει ο εμβληματικός Βίτο Κορλεόνε και να περάσει στην κινηματογραφική αιωνιότητα. Το αμερικανικό Vanity Fair δημοσίευσε ένα τμήμα του βιβλίου που εξηγεί τα πάντα.

Ολοι έτοιμοι πλην του capo

Το στόρι του παρασκηνίου της παραγωγής του «Νονού» συνοπτικά έχει ως ακολούθως:

Η Paramount άρπαξε από τους ανταγωνιστές της στο Χόλιγουντ τα δικαιώματα του best seller του Πούτζο τον Ιανουάριο του 1971. Ο Κόπολα, αν και νεαρός, είχε καταλήξει από την αρχή του πρότζεκτ στους ηθοποιούς που θα ερμήνευαν τους βασικούς ρόλους. Είχε σημειώσει τα ονόματά τους: ο Αλ Πατσίνο θα έπαιζε τον Μάικλ, ο Τζέιμς Κάαν τον Σόνι και ο Ρόμπερτ Ντιβάλ τον Τομ Χάγκεν. Τον ρόλο του Βίτο ο Κόπολα πρότεινε να τον ερμηνεύσει ο Μπράντο.

Η εταιρεία δεν ήθελε καμία σχέση με τον εκκεντρικό ηθοποιό, που είχε βγάλει κακό όνομα στα πλατό εξαιτίας των χολερικών σχολίων του, ακόμη και εις βάρος των σκηνοθετών με τους οποίους είχε συνεργαστεί. Εψαχνε οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον Μπράντο. Στην υπόθεση αναμίχθηκε, όπως είχε γράψει ο Τύπος της εποχής, και ο ηθοποιός Ντάνι Τόμας, εμφορούμενος από αχαλίνωτη έφεση να παίξει ο ίδιος τον ρόλο του Βίτο Κορλεόνε. Μάλιστα είχε την οικονομική δύναμη να αγοράσει ένα σοβαρό μετοχικό πακέτο της Paramount Pictures και τοιουτοτρόπως να επιβάλλει τη λόξα του!

Οταν ο Πούτζο διάβασε στα αμερικανικά έντυπα το παραπάνω ρεσιτάλ ματαιοδοξίας του Τόμας, θορυβήθηκε ότι το στόρι του κινδύνευε με γελοιοποίηση και διασυρμό. Κάθισε και έγραψε ιδιοχείρως την περιβόητη επιστολή στον Μπράντο, θέλοντας να υπογραμμίσει το έντονο προσωπικό ενδιαφέρον του: «Αγαπητέ κύριε Μπράντο, έγραψα ένα βιβλίο με τίτλο ‘‘Νονός’’, που είχε κάποια επιτυχία, και νομίζω ότι είσαι ο μόνος ηθοποιός που μπορεί να παίξει τον Νονό με αυτή την ήσυχη δύναμη και ειρωνεία που απαιτείται (το βιβλίο είναι ένα ειρωνικό σχόλιο για την αμερικανική κοινωνία)». Η επιστολή εισέβαλε στη ζωή του Μπράντο σε χρονική στιγμή που χρειαζόταν απεγνωσμένα έναν ρόλο, παρατηρεί ο Σιλ στο δικό του βιβλίο.

Το γράμμα του Πούτζο

Ο Σιλ διατείνεται ότι εκείνη την εποχή ο Μπράντο, χρεωμένος, εξαρτημένος από φαρμακευτικές ουσίες όπως το Valium, με το τρίτο διαζύγιό του στην τσέπη, είχε αποφασίσει να μη δουλέψει ποτέ πια ως ηθοποιός. Ζούσε μόνος του σε ένα βρόμικο σπίτι στα ορεινά του Λος Αντζελες και τον φρόντιζε η Μάρσακ. Αυτή του έφερε και το βιβλίο του Πούτζο και την επιστολή του. «Ο συγγραφέας σου το έστειλε» του είχε πει. «Είναι ένα βιβλίο για έναν αρχηγό της Μαφίας». Ο Μπράντο πήρε το βιβλίο και το πέταξε φωνάζοντας: «Εγώ δεν είμαι νονός της μαφίας, δεν πρόκειται να δοξάσω τη Μαφία». Η γραμματέας του διάβασε το βιβλίο μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο. Στη δική της κατάθεση για τη ζωή της πλάι στον Μπράντο έγραψε: «Αμέσως κατάλαβα ότι αυτό ήταν για τον Μάρλον, και ήμουν αποφασισμένη να του αλλάξω γνώμη».

Ο Ολίβιε και η… επιληψία

Οπως και έγινε, καλλιεργώντας του την επαγγελματική ζήλια. Ο Μπράντο ενδιαφέρθηκε για τον «Νονό» που γύρευε η Paramount έπειτα από μία συνδιάλεξη με τον Πούτζο και την καθοριστική επέμβαση της γραμματέως του – η γυναίκα του είπε ότι στην πιάτσα ακούγεται πως τον ρόλο τελικά θα τον πάρει ο Λόρενς Ολίβιε. Ετσι ο Μπράντο μπήκε στο παιχνίδι.

Κατόπιν, στις σχετικές συσκέψεις που έκαναν οι παράγοντες της Paramount με τους συντελεστές του φιλμ, οι πρώτοι ξεκαθάρισαν στον Κόπολα ότι δεν θέλουν τον Μπράντο. Οταν ο πρόεδρος του κινηματογραφικού κολοσσού είπε ρητώς στον Κόπολα ότι δεν σηκώνει άλλη κουβέντα για το θέμα, ο σκηνοθέτης κατέφυγε στο τέχνασμα της επιληψίας: προσποιήθηκε ότι έπαθε κρίση. Αργότερα είπε ότι γνώριζε πως το πάτωμα ήταν στρωμένο με χαλί και δεν θα πάθαινε τίποτε… Οταν «συνήλθε» ο Κόπολα είπε στο αφεντικό ότι τα παρατάει και φεύγει, οι της Paramount έβαλαν νερό στο κρασί τους και με τα πολλά δέχθηκαν να δοκιμάσουν τον Μπράντο στον ρόλο του Ντον Κορλεόνε υπό προϋποθέσεις που αφορούσαν ακόμη και χρηματική εγγύηση – τέτοια εκτίμηση του είχαν…

Ο τέλειος Ντον Κορλεόνε

Ακολούθησε η επαφή των Κόπολα-Μπράντο και το δοκιμαστικό γύρισμα με τη βοήθεια μερικών… μαφιόζικων αξεσουάρ όπως είναι το προσούτο, τα τυριά, τα κρασιά και τα πούρα που κουβάλησε ο σκηνοθέτης για να πιάσει το κλίμα ο ηθοποιός. Ο Μπράντο πράγματι το έπιασε και ανέλαβε δράση. Μακιγιαρίστηκε όπως έπρεπε, ακόμη και στο άνω χείλος του έβαλε λίγο μουστάκι από βερνίκι παπουτσιών. Ολα τα έκανε τέλεια. «Μπροστά στα μάτια μου είδα τον 47χρονο Μπράντο να έχει μετατραπεί στον τέλειο γέροντα capo» εξομολογήθηκε πολλά χρόνια αργότερα ο Κόπολα…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News