Τα μαγαζιά του, όπου γης και πατρίς, είναι από τα πλέον πολυσύχναστα εμπορικά. Δεν είναι μόνο ο γυναικείος πληθυσμός που καταθέτει καθημερινά τον οβολό του αγοράζοντας ρούχα, παπούτσια, αξεσουάρ και διάφορα είδη για το σπίτι. Το αυτό κάνουν και οι άνδρες. Αν υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα ισχυρό brand name στο χώρο της ένδυσης αυτό δεν μπορεί παρά να είναι τα καταστήματα «Zara».

Οπως αναφέρει και το σχετικό ρεπορτάζ του BBC, πίσω από την εταιρεία βρίσκεται ένας 80χρονος αυτοδημιούργητος άνδρας: ο Αμάνθιο Ορτέγκα. Πριν από πέντε χρόνια παραιτήθηκε από τη μητρική εταιρεία Inditex που ελέγχει τα Zara και κάμποσες άλλες εταιρείες, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως έμεινε στη γωνία του. Συνέχισε να δουλεύει σαν να μην υπάρχει αύριο. Για δύο ημέρες, την περασμένη εβδομάδα, έγινε ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου. Μπορεί στη συνέχεια να έχασε τα πρωτεία από τον Μπιλ Γκέιτς, αλλά δεν έχασε το κουράγιο του.

Κάθε μέρα διανύει μια απόσταση 10 χιλιομέτρων για να φτάσει στα κεντρικά γραφεία της Inditex στην Κορούνια, στη βόρεια Ισπανία – εκεί δημιούργησε για πρώτη φορά την εταιρεία Zara. Αρκετές φορές μετέχει σε γκρουπ σχεδιαστών ακούγοντας νέες ιδέες ή καταθέτοντας τις δικές του. Με 60 χρόνια εμπειρίας στην πλάτη του, αν μη τι άλλο, ξέρει τι θέλει το κοινό να αγοράσει.

Αυτή η γνώση ήταν άλλωστε που τον έκανε έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο. Τον έκανε, αλλά δεν τον άλλαξε. Από την πρώτη στιγμή αποφάσισε να διατηρήσει ένα χαμηλό προφίλ αποφεύγοντας συνεντεύξεις, γκαλά ή εμφανίσεις στην τηλεόραση και τα περιοδικά. Η ταπεινή του καταγωγή, ο πατέρας του ήταν εργάτης στα τρένα, είναι γι’ αυτόν ένας τίτλος τιμής. Γεννήθηκε το 1936 λίγο πριν από το ξέσπασμα του ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου και η οικογένειά του πάλευε καθημερινά να τα φέρει βόλτα.

«Μια ημέρα μαζί με τη μητέρα του πήγαν να αγοράσουν τρόφιμα και τότε άκουσε τον υπάλληλο να της λέει ότι δεν μπορεί να της κάνει άλλη πίστωση», αναφέρει η βιογράφος του Ορτέγκα, Κοβαντόνγκα Ο΄Σι. Εκείνο το επεισόδιο έμεινε βαθιά χαραγμένο στη μνήμη του, καθώς ένιωσε ντροπή για την αδυναμία των γονιών του να αγοράσουν τα χρειώδη.

Από τότε αποφάσισε να μην αφήσει ποτέ ξανά την οικογένεια του να βιώσει τέτοιες συνθήκες ανέχειας. Ετσι, εγκατέλειψε το σχολείο και πήγε να δουλέψει σε ένα μαγαζί που πουλούσε πουκάμισα. Με την εμπειρία που απέκτησε από το εμπόριο, τη δεκαετία του ’60 έφτιαξε την πρώτη του εταιρεία στην οποία μετείχαν μέλη της οικογένειάς του και η μετέπειτα σύζυγός του, Ροζαλία Μέρα. Ηταν η εταιρεία-πρόγονος της Zara.

Σύμφωνα με την Μισέλ Γουίλσον, εμπορική αναλύτρια της τράπεζας Berenberg, «αυτό που έκανε ο Ορτέγκα ήταν εντελώς καινούργιο για τα εμπορικά ήθη: είχε τη φιλοδοξία να προσφέρει στους πελάτες αυτό ακριβώς που ζητούσαν. Σε αντίθεση με άλλες εταιρείες που προσπαθούσαν να επιβάλουν τα προϊόντα τους στο κοινό».

Η εταιρεία Zara και όλες οι θυγατρικές έχουν έναν απαράβατο όρο λειτουργίας: τα κεντρικά στελέχη ακούν προσεκτικά τους μάνατζερ των καταστημάτων. Ετσι μαθαίνουν τι θέλουν οι πελάτες και τι ζητούν να αγοράσουν. Τα περισσότερα προϊόντα δεν κατασκευάζονται στην Ασία, αλλά στην Ισπανία, την Τουρκία, την Πορτογαλία και το Μαρόκο επομένως οι παραγγελίες είναι εύκολο να πάρουν σάρκα και οστά σε μικρό χρονικό διάστημα.

To ερώτημα είναι πως και δεν αντιγράφουν το μοντέλο του οι ανταγωνιστές. Η απάντηση είναι απλή: τα προϊόντα μπορούν να τα κοπιάρουν, αλλά όχι και τα πολλά τοπικά δίκτυα που διαθέτει η εταιρεία. Οι μοναδικοί που θα μπορούσαν δυνητικά να αποτελέσουν αντίπαλο του Ορτέγκα είναι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο Internet (βλ. Asos και Boohoo). Επί του παρόντος, η Ιnditex δεν δείχνει να έχει πρόβλημα. Ισως σε 10-15 χρόνια, αναφέρουν οι αναλυτές, να υπάρξουν εταιρείες που θα την κοντράρουν ανοιχτά.

Εκπρόσωπος του Ορτέγκα, επισήμανε πως ακόμη και για τον ιδρυτή της εταιρείας, η επιτυχία ήταν απρόσμενη. Η μοναδική του φιλοδοξία ήταν να κάνει καλά τη δουλειά του και όχι να συλλέξει πλούτο. Η μοναδική χλιδή που επέτρεψε στον εαυτό του είναι ένα 40μετρο γιοτ που και πάλι είναι μικρό για να καθρεφτίσει τον πλούτο του.

Τον υπόλοιπο χρόνο του τον διαχειρίζεται ωσάν κοινός θνητός: ζει με τα παιδιά και τα εγγόνια του ή πηγαίνει στο εξοχικό του, ενώ διακατέχεται πάντα από αισθήματα μετριοφροσύνης για όσα έχει πετύχει. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν βλέπει φωτογραφία του στις εφημερίδες τον πιάνει ίλιγγος. Αυτό που δεν μπορεί να κάνει είναι να βλέπει τους ανθρώπους από το ύψος του πλούτου του…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News