Ανεβαίνοντας στο roof garden της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, μετά την πρώτη προβολή της πολυσυζητημένης ήδη ταινίας του Πάνου Κούτρα Xenia -με τους τρεις ορόφους της αίθουσας γεμάτους από ένα κοινό που ξέσπασε σε παρατεταμένο χειροκρότημα- μια φράση γυρνάει συνέχεια στο μυαλό μου «Ζωή αγρίως τρυφερή»…

Το αίσθημα της στιγμής προσθέτει «εφηβεία αγρίως ενηλικιωθείσα», μαζί με την αλλόκοτη μοναξιά να είσαι «ξένος παντού και παντού σαν στο σπίτι σου». Με έναν δυνατό και παράλληλα ανάλαφρο τρόπο η ταινία του Κούτρα ενώνει τη δεκαετία του '70 με την Ελλάδα του σήμερα και την εφηβεία των δύο νεαρών ελληνοαλβανών πρωταγωνιστών.

Ίσως να είναι η Πάτι Μπράβο, όπως μάθαμε να λέμε οι παλιότεροι την Patty Pravo, το ίνδαλμα της Αλβανής μητέρας των δύο αδελφών, που τα μεγάλωσε με το «Σαν μια κούκλα, σαν Μπάμπολα» κι ας κατέληξε από το ωδείο των Τιράνων στα σκυλάδικα της επαρχίας. Ίσως το μόνιμο -σαν τσιγάρο- παιδικό γλυφιτζούρι στο στόμα του 16άχρονου πανκ γκέι Ντάνι (Κώστας Νικούλι), ίσως το κουνέλι Ντίντο που κουβαλάει μαζί του, ίσως η αγωνία πριν την οντισιόν για το τηλεοπτικό τάλεντ σόου του Όντι (Νίκος Γκέλια), του μεγαλύτερου αδελφού. (Εξαιρετικοί και οι δύο στην πρώτη τους κινηματογραφική εμφάνιση).

Δεν ξέρω τι. Μ' ένα κρασί στο χέρι θέλω να μιλήσω στον Πάνο Κούτρα, αλλά τόσος κόσμος το ίδιο θέλει. Μένω να χαζεύω το ψιλόβροχο και η εικόνα του φελινικού πλοίου κάτω από την πανσέληνο, οι στιγμές που θυμίζουν Αλμοδόβαρ, η guest star Patty Pravo που κατεβάζει το τζάμι του αυτοκινήτου για να κλείσει το μάτι και να πει «τσάο» στον 16άχρονο που ακόμη η φαντασία του είναι μεγαλύτερη από τη σχέση του με την πραγματικότητα, οι στιγμές σύγκρουσης και τρυφερότητας των δύο αγοριών, μαζί με το χιούμορ που κάνει καλή παρέα στην απελπισία, μου δημιουργούν εκείνη τη συγκίνηση που δεν θες να την αναλύσεις και να τη βάλεις σε ερωτήσεις δημοσιογραφικές. 

Το Xenia είναι μια ταινία, με ένα κομμάτι της γυρισμένο σε ένα από τα ιστορικά ξενοδοχεία Ξενία που δημιούργησε ο Άρης Κωνσταντινίδης, (εδώ εγκαταλελειμμένο το Ξενία της Κοζάνης), συνομιλώντας με τη λέξη φιλοξενία, την ώρα που στους δρόμους της Αθήνας προσγειώνεσαι μαζί με τους ήρωες στο άγριο κυνηγητό των νεοναζιστών σε κάθε διαφορετικότητα. Και αγγίζει το παναθρώπινο και έξω από φυλετικές ή σεξουαλικές ταυτότητες «παιδικό τραύμα» και τη στιγμή που αποφασίζεις να το εκθέσεις στον ήλιο μπας και κλείσει. Ο Πάνος Κούτρας έχει πια συγκεκριμένη δυνατή κινηματογραφική γραφή για το πώς θα δείξει και τη σκληρότητα της σημερινής κοινωνίας, αλλά και την γλυκειά αίσθηση στις μικρές κοινότητες που θα σε αγκαλιάσουν χωρίς να σε πνίξουν και είτε μ' ένα αγαπησιάρικο «μαλάκα» είτε με μια ανάμνηση από τα παλιά, θα σε κάνουν να νιώσεις αποδεκτός σ΄έναν κόσμο που φαντάζει αφιλόξενος για όλους. Όλα αυτά ισορροπώντας ανάμεσα στο γέλιο και τη συγκίνηση, στο δράμα της ζωής και την ελαφρότητα του είναι. 

Ένα road movie, από την Κρήτη μέχρι τη Θεσσαλονίκη, που νομίζω ότι ο κριτικός της Liberation απέδωσε καλύτερα το στίγμα του: «Η έκπληξη είναι ότι ο δρόμος είναι χαρούμενος, διασκεδαστικός, ηλιόλουστος, μερικές φορές γραφικός και παρόλα αυτά καθορίζεται πάντα από μια αμετάκλητη ελαφρότητα. Η μεγαλύτερη ομορφιά του Xenia είναι η επιμονή του Πάνου Κούτρα στο χρωματιστό χιούμορ, το παιδικό όνειρο και τον εφιάλτη ενός τρένου φαντάσματος εκτός ελέγχου, το οποίο θυμίζει τη χώρα του σήμερα».

* Μετά τη Στρέλλα, ταινία-σταθμός του Πάνου Κούτρα, το “XENIA” ξεκίνησε από τις Κάννες, όπου η υποδοχή ήταν θερμή, συνέχισε στο Παρίσι, την Ιταλία και το Τορόντο όπου ενθουσίασε κοινό και κριτικούς, ενώ εδώ θα βγει στις αίθουσες στις 2 Οκτωβρίου.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News